Zakończyły się duże ćwiczenia NATO na Morzu Śródziemnym pk. „Dynamic Mariner 2025”

Po dwóch tygodniach zakończyło się największe, cykliczne ćwiczenie sił morskich państw NATO na Morzu Śródziemnym, sprawdzające ich zdolności do szybkiego reagowania na zagrożenia i inne wyzwania. „Dynamic Mariner” jest jednym z największych, cyklicznych przedsięwzięć sojuszu na tym akwenie, a tegoroczna edycja okazała się wyjątkowa dla sił morskich Hiszpanii z powodu udziału jej najnowszego okrętu podwodnego serii S-80, Isaac Peral (S-81).

Od 24 marca do 4 kwietnia na zachodnim akwenie Morza Śródziemnego oraz Oceanie Atlantyckim ćwiczyło ponad 30 okrętów nawodnych, 2 okręty podwodne jednostki amfibijne oraz powietrzne i ok. 5 000 członków personelu, należących do z dziewięciu państw sojuszniczych, Chorwacji, Francji, Grecji, Hiszpanii, Niemiec, Portugalii, Turcji, Włoch i USA. Gospodarzem przedsięwzięcia jest Hiszpania i to głównie na jej wodach się ono odbywa. Część okrętów wchodziło w skład Stałego Zespołu Okrętów NATO Grupa 2 (SNMG-2) i Stałego Zespołu Okrętów Przeciwminowych NATO Grupa 2 (SNMCMG-2).

Celem „Dynamic Mariner” jest sprawdzenie zdolności sił sojuszu do operowania w ramach operacji wielodomenowych (na lądzie, w morzu i w powietrzu) w sytuacji kryzysowej, szybkiego reagowania na zmieniającą się sytuację czy też płynną współpracę podczas prawdziwych operacji, ze szczególnym uwzględnieniem działań przeciw okrętom podwodnym, zwalczania zagrożeń nawodnych, manewrowania w szykach, wykrywania zagrożeń minowych, prowadzenia interwencji morskich, misji amfibijnych i reagowania na zagrożenia związane z cyberbezpieczeństwem. Współpraca z komponentami powietrznymi i lądowymi dodatkowo miała na celu wzmocnienie wielodomenowego podejścia operacyjnego NATO.

SNMG-2 i SNMCMG-2 również wzięły udział w ćwiczeniu, demonstrując płynną współpracę między sojusznikami. Skuteczne wykorzystanie obu grup, które mają być stale gotowe do działania, łącząc swoje zdolności z Sojuszniczymi Siłami Reagowania NATO mają stanowić główny komponent wpisujący się w natychmiastowe reagowanie na zagrożenia w ramach choćby Artykułu 5. NATO. Regularne szkolenia z udziałem tych grup okrętowych mają zapewnić zwiększanie gotowości, stale wdrażając też metody działania pozwalające im skutecznie wykorzystać swoje możliwości operacyjne.

– W szczególności nasze jednostki zapewniały eskortę i ochronę Amfibijnym Siłom Zadaniowym, w których zademonstrowaliśmy wysoki poziom interoperacyjności pomiędzy różnymi instrumentami siły morskiej. Postrzegam to ćwiczenie jako historię sukcesu, demonstrację znacznych sił marynarki wojennej, które sojusznicy są w stanie połączyć, aby zapewnić efekty w całym obszarze odpowiedzialności – powiedział turecki kadm. Ilker Avci, dowódca SNMG-2.

– W wymagającym i złożonym środowisku grupa wykazała się wyjątkowym profesjonalizmem, odpornością i oddaniem misji. Pomyślne przeprowadzenie operacji MCM podczas tego ćwiczenia dowodzi, że jesteśmy gotowi, zdolni i w pełni zaangażowani w zapewnienie bezpieczeństwa i ochrony naszego środowiska morskiego, jednocześnie wnosząc istotny wkład w zbiorową obronę NATO – przekazał turecki kmdr Kürsat Kurnaz, dowódca SNMCMG-2.

Wspomniane aspekty związane z cyberzagrożeniami stały się już stałym elementem ćwiczeń pk. „Dynamic Mariner”. Gotowość na zagrożenia w formie np. ataków sieciowych czy zakłócania łączności są rozwijanie z udziałem ekspertów ds. cyberbezpieczeństwa z natowskiej Agencji Łączności i Informacji (NATO's Communications and Information Agency, NCIA) oraz natowskiego Zespołu Szybkiego Reagowania (NATO’s Rapid Reaction Team, RRT). Podczas dedykowanych temu epizodów członkowie załóg okrętów oraz wspomnianych zespołów mieli za zadanie ochraniać sieć łączności i bazy danych, a także reagować na symulowane zagrożenia cybernetyczne w czasie rzeczywistym. Wsparcie zapewnili również eksperci NCIA z Jednostki Wsparcia CIS (CIS Support Unit, CSU) w Northwood w Wielkiej Brytanii oraz CSU Torrejon w Hiszpanii. Należące do NCIA Centrum Cyberbezpieczeństwa NATO (NATO Cyber Security Centre, NCSC) rozmieściło pięciu ekspertów ds. cyberbezpieczeństwa w celu przećwiczenia rozmieszczenia logistycznego i zapewnienia cyberobrony podczas symulowanego cyberataku. Specjaliści oferowali swoją wiedzę i możliwości reagowania na incydenty i kryzysy związane z współczesnymi technologiami.

Obok działań okrętowych wzięto też pod uwagę możliwości działania w środowisku wielodomenowym pojazdów bezzałogowych. W tym celu przeprowadzono epizody ćwiczebne związane z koordynowaniem misji nawodnych bezzałogowców (USV), wymiany danych i współpracy z załogowymi jednostkami. W koordynacji z bazą przemysłową zespoły za to odpowiedzialne zdalnie kontrolowały USV, dzieliły się danymi z kluczowymi partnerami NATO i badały ich przyszłą integrację w ramach floty. Testy te są kluczowym krokiem w kierunku rozmieszczenia większej liczby systemów bezzałogowych (powietrznych, nawodnych i podwodnych), wzmacniając siłę morską i przewagę operacyjną NATO. Jak zauważają wielokrotnie eksperci, choćby w obliczu sukcesów ukraińskich bezzałogowców w walce z rosyjską Flotą Czarnomorską, że nie można traktować ich jako „zastąpienia” okrętów załogowych, a ich celem jest uzupełnienie ich zdolności, zwiększając wzajemnie możliwości operacyjne, choćby poprzez zasięg działania.

Jak podkreśliły zarówno służby prasowe dowództwa morskiego NATO (NATO MARCOM) oraz hiszpańskie, wśród uczestniczących okrętów był najnowszy nabytek Królewskiej Marynarki Wojennej Hiszpanii (Armada Española), okręt podwodny Isaac Peral (S-81), pierwszy z czterech z serii określanej jako S-80. Jest on w służbie od 30 października 2023 roku, a to ćwiczenie było pierwszym międzynarodowym przedsięwzięciem, w jakim wziął oficjalnie udział, podkreślając gotowość do wykonywania zadań zgodnie z przeznaczaniem. Jego zaangażowanie i to, jak radził sobie podczas wykonywania zadań budzi duże zainteresowanie, gdyż seria S-80 ma być „towarem eksportowym” koncernu Navantia, który jednostki oparte na tym projekcie oferuje m.in. Polsce w ramach programu „Orka”.

Co istotne, po tym ćwiczeniu miało miejsce podobne, pk. „FLOTEX 2025”, będące jednym z głównych przedsięwzięć sił morskich Hiszpanii, a jednym z jego aspektów była certyfikacja nowego okrętu podwodnego jako gotowego do realizowania powierzonych mu zadań. Oba przedsięwzięcia miały też dowodzić służyć demonstracji zdolności międzynarodowych sił morskich do operowania w dużym zespole okrętowym, przy współpracy z siłami powietrznymi i lądowymi, utrzymując cały czas łączność i gotowość na każde wyzwanie związane z bezpieczeństwem morskim.

W bezpośrednim wyniku tych ćwiczeń hiszpańska marynarka wojenna przejmie od 1 lipca tego roku rolę morskiego komponentu  Sojuszniczych Sił Reagowania NATO (Allied Reaction Force Maritime, ARF/M). Ma być to to całkowicie nowa koncepcja, która zapewni stałe siły Sojuszu gotowe do działania w ramach operacji wielodomenowych, aby osiągać efekty w krótszym czasie niż było to możliwe wcześniej. Zaprojektowane w celu zwiększenia elastyczności i gotowości NATO, ARF w zamierzeniu będą siłami wysoce zdolnymi do rozmieszczenia, adaptacji i sprostania szerokiemu zakresowi wyzwań bezpieczeństwa, w tym zagrożeniom konwencjonalnym, hybrydowym i cybernetycznym. Obok zespołu morskiego, w ramach sił ARF mają powstać także zespół Amfibijnych Sił Zadaniowych ARF (Commander Amphibious Task Force, CATF) i Sił Desantowych (Commander Landing Force, CLF), na których czele staną wpierw tureckie Amfibijne Siły Zadaniowe.

Służby prasowe NATO MARCOM podkreślają, że w szybko ewoluującym środowisku zagrożeń sojusz pozostaje zaangażowany w działania odstraszające i utrzymywanie stabilności na morzu. Doświadczenia zdobyte podczas ćwiczeń „Dynamic Mariner 25” mają być wykorzystywane podczas przyszłych operacji i ćwiczeń celem zapewnienia gotowości sojuszniczych sił morskich do reagowania na wszelkie kryzysy, szczególnie w obecnych, dynamicznie zmieniających się realiach.