Rok 2022 stał się najbardziej burzliwym rokiem w historii biznesu gazowego, naznaczonym niespotykanymi dotąd szokami podażowymi i cenowymi. W 2023 r., gdy podaż pozostaje napięta, a perspektywy popytu niepewne, rynek wszedł w „niestabilną” równowagę, pozostając bardzo wrażliwym na wszelkie ruchy po stronie podaży lub popytu – tak zaczyna się „Global Gas Report 2023” opublikowany na końcu października przez International Gas Union, SNAM i Rystad Energy.

Polskę uratował w 2022 r. i 2023 r. terminal gazowy w Świnoujściu i regularne dostawy morskie z terminali amerykańskich. Światowe zapotrzebowanie na gaz spadło w 2022 r. o 1,5% w porównaniu z 2021 r., przy czym duże spadki zanotowane w Europie i Azji zostały zrównoważone silnym wzrostem podaży w Ameryce Północnej. 

- Spadek popytu w regionach najbardziej dotkniętych kryzysem energetycznym utrzymywał się w I połowie 2023 r. i był spowodowany przede wszystkim spowolnieniem w przemyśle oraz spadkiem zapotrzebowania na ciepło spowodowanym łagodną zimą na półkuli północnej – wyjaśniają autorzy „Global Gas Report 2023”. 

Chociaż w 2022 r. globalny popyt spadł o 1,5%, regionalna destrukcja rynku była znacznie bardziej wyraźna – stwierdza się w raporcie. Można w nim także przeczytać, że „Zapotrzebowanie na gaz w Europie w 2022 r. spadło o prawie 12% rok do roku, w odpowiedzi na szoki podażowe i cenowe, które nastąpiły po wojnie rosyjsko-ukraińskiej”. 

Łagodna zima i agresywny rynek

W złagodzeniu sytuacji na rynku gazu pomogły okresy łagodnej zimy 2022–2023. Sytuacja na przełomie poprzednich dwóch lat sprawiła, że nastąpiło zmniejszenie zapotrzebowanie na gaz w Europie. Zmniejszyła się również aktywność przemysłu, którego część przeszła z gazu na węgiel. Wzrosło wykorzystanie energii z odnawialnych źródeł energii. 

Zadziałały również mechanizmy rynkowe. Skokowy wzrost międzynarodowych cen spotowych LNG spowodował zmniejszenie popytu na gaz w Azji o 18 mld m3 (1,9%) w 2022 r. w porównaniu z 2021 r. Znaczące załamanie popytu nastąpiło w Azji Południowej, gdzie cena LNG była tak wysoka, że spowodowało to przejście na węgiel. 

Na przykład Pakistan i Bangladesz odpowiednio o 12% i 15% zredukowały zapotrzebowanie na gaz. Natomiast popyt na gaz w Ameryce Północnej w 2022 r. wzrósł  o 4,8%, czyli 49 mld m3 rok do roku, co stanowi znaczący wzrost wynikający głównie ze zwiększenia mocy produkcyjnej elektrowni zasilanych gazem. 

LNG z USA ratuje Europę, w tym Polskę

– Eksport LNG z USA wzrośnie w przyszłym roku po uruchomieniu dwóch terminali eksportowych – zapowiada EIA – U.S. Energy Information Administration w najnowszym Short-Term Energy Outlook. Beneficjentem tego kroku jest także Polska, która z partnerami z USA ma długoletnie kontakty.  

Wzrost eksportu skroplonego gazu ziemnego (LNG) pomógł Stanom Zjednoczonym stać się eksporterem netto gazu ziemnego w 2017 r. i całkowitej energii w 2019 r. – przypomina EIA

Nowe terminale eksportowe co roku zwiększały eksport LNG z USA od 2016 r., plasując Stany Zjednoczone wśród Kataru i Australii jako jeden z trzech największych eksporterów LNG na świecie. 

– Prognozujemy, że eksport LNG z USA będzie nadal rósł w 2024 r., wraz z uruchomieniem dwóch nowych projektów skraplania LNG: Golden Pass w Teksasie i Plaquemines w Luizjanie – informuje EIA.

Analitycy EIA obliczyli,  że w 2023 r. eksport LNG z USA wyniesie średnio 12 mld stóp sześciennych dziennie (Bcf/d). W 2024 r., dzięki dwóm nowym projektom eksportowym LNG, spodziewamy się, że eksport LNG wzrośnie do 13,3 Bcf/d. 

Amerykańscy eksporterzy LNG wykorzystali 98% swoich nominalnych mocy produkcyjnych w 2022 r., głównie ze względu na awarię obiektu Freeport LNG w Teksasie oraz okres rozruchu nowego obiektu eksportowego LNG Calcasieu Pass w Luizjanie. 

– Oczekujemy, że amerykańscy eksporterzy LNG wykorzystają 105% mocy nominalnej w 2023 r. i 108% w 2024 r. Powyższe poziomy wykorzystania odpowiadają 88% i 90% mocy szczytowych w tych latach – informuje EIA.

Harmonogramy rozpoczęcia dwóch nowych projektów eksportowych LNG w USA – zarówno początkowe daty dostępne w Internecie, jak i szybkość, z jaką mogą zwiększyć eksport – stanowią istotne źródło niepewności w naszej prognozie – zauważa EIA. Oczekujemy, że te dwa terminale eksportowe zostaną udostępnione do końca 2024 r. na podstawie publicznych ogłoszeń lub wniosków składanych przez deweloperów projektów.  

Jeśli na rynku amerykańskim nastąpi zwiększenie dostaw eksportowych, to będzie to dobra informacja dla Polski. Statki będące w dyspozycji Polski, dzierżawione od armatorów z Norwegii i Grecji będą miały zatrudnienie. Zanim w Gdańsku powstanie terminal pływający LNG, w 2024 r. musimy opierać bezpieczeństwo energetyczne Polski na terminalu w Świnoujściu. Zapowiedzi dostawców zza Atlantyku dają szansą, że LNG powinien do Europy docierać regularnie. 

Fot. Depositphotos