Porozumienie w sprawie podniesienia celu redukcji emisji gazów cieplarnianych dla UE do 55 proc. do roku 2030 jest możliwe pod warunkiem uzyskania bardzo jasnych gwarancji, w jaki sposób ma to w UE przebiegać - ocenił podczas posiedzenia sejmowej komisji ds. UE minister ds. UE Konrad Szymański.

W czwartek w Brukseli rozpocznie się dwudniowy szczyt, w trakcie którego unijni liderzy będą rozmawiać m.in. o pandemii koronwirusa, polityce klimatycznej, bezpieczeństwie i relacjach zewnętrznych. W oficjalnej agendzie nie ma rozmowy o dalszych negocjacjach w sprawie wieloletniego budżetu Wspólnoty, jednak kwestia ta - zgodnie z zapowiedzią niektórych przywódców - ma powrócić w związku ze sprzeciwem Polski i Węgier na mechanizm warunkowości wypłat z budżetu z praworządnością.

Podczas środowego posiedzenia sejmowej komisji ds. UE minister ds. UE Konrad Szymański podkreślał, że dotychczasowe doświadczenia dotyczące pandemii pokazały, że skoordynowane podejście m.in. do badań i kontraktów na szczepionki przynoszą pożądane efekty. Zdaniem Szymańskiego obecnie należy przede wszystkim pomóc w lepszej ochronie rynku wspólnotowego oraz podjąć działania na rzecz uznania szybkich testów antygenowych, które mogłyby ułatwić bezpieczne poruszanie się europejczyków po kontynencie.

W odniesieniu do polityki klimatycznej Szymański przypomniał o propozycji Komisji Europejskiej dotyczącej podniesienia celu redukcji emisji gazów cieplarnianych do 55 proc. do 2030 r.

"Porozumienie w sprawie podniesienia celu redukcyjnego dla UE do 55 proc. do roku 2030 jest możliwe pod warunkiem uzyskania bardzo jasnych gwarancji, w jaki sposób ma to w UE przebiegać" - mówił Szymański.

"Z polskiego punktu widzenia jest niezwykle istotne i to właściwie warunkuje zgodę na podniesienie tego celu redukcyjnego, by uwzględnić zróżnicowaną sytuację państw członkowskich, zapewnić dodatkowe środki na transformację, w szczególności chodzi o utrzymanie funduszu modernizacyjnego jako adekwatnego, poważnego narzędzia wsparcia dla państw, regionów, sektorów gospodarczych najbardziej narażonych na problemy związane z realizacją polityki klimatycznej" - dodał.

Minister ds. UE zwracał również uwagę na rolę neutralności technologicznej, energii nuklearnej, a także rolę gazu jako paliwa przejściowego na drodze redukcji emisji CO2. Zdaniem Szymańskiego to Rada Europejska - państwa członkowskie powinny pełnić kluczową rolę w obszarze polityki klimatycznej. Według ministra ds. UE na skutek "nierozważnego implementowania polityki klimatycznej" istnieje ryzyko pogłębienia się ubóstwa energetycznego w znacznej części UE.

Kwestia bezpieczeństwa wróci natomiast na szczyt po atakach terrorystycznych w Austrii, Niemczech i Francji. Zdaniem Szymańskiego RE wyrazi poparcie dla wzmocnienia kontroli na granicach zewnętrznych oraz rozwijanie baz danych jako istotnego narzędzia w kontroli bezpieczeństwa i przeciwdziałania terroryzmowi.

Podczas rozmowy o relacjach zewnętrznych unijni liderzy mają skupić się na relacjach z Turcją po działaniach tego kraju w obszarze wód terytorialnych i stref ekonomicznych Grecji i Cypru.

Według Szymańskiego RE przyjmie również "ogólny polityczny komunikat" wskazujący na potrzebę wzmocnienia relacji transatlantyckich po zwycięstwie Joe Bidena w wyborach prezydenckich. Komunikat ten - zdaniem ministra ds. UE - może dotyczyć współpracy z WHO, WTO, relacji z Chinami i Rosją. "Z polskiego punktu widzenia jest to pożądane. Wszystkie działania, które zmierzają do wzmocnienia jedności Zachodu, która w ostatnich latach ma bardzo wiele słabych momentów, są jak najbardziej pożądane" - ocenił.

W zakresie polityki sąsiedztwa Szymański wskazywał na konieczność utrzymania równowagi między południem a wschodem, a w odniesieniu do relacji z Rosją spodziewane jest przedłużenie sankcji ekonomicznych o kolejne sześć miesięcy.

Szymański podkreślił, że podczas szczytu odbędzie się także posiedzenie krajów strefy euro z udziałem Polski innych krajów spoza strefy, które będzie dotyczyło planu działań KE w sprawie unijnych rynków kapitałowych oraz wsparcia dla małych i średnich przedsiębiorstw.

W trakcie debaty na posiedzeniu sejmowej komisji poseł KO Tadeusz Piotr Nowak krytykował rząd za brak debaty na temat transformacji energetycznej w Sejmie. "Nie wiemy, jaki jest koszt transformacji (energetycznej)" - mówił Nowak.

Według posła KO to właśnie w kwestii neutralności klimatycznej czy redukcji emisji CO2 polski rząd mógłby użyć weta, jeśli porozumienie nie byłoby satysfakcjonujące dla regionów, które zostaną szczególnie dotknięte skutkami transformacji.

Również poseł Krzysztof Gadowski (KO) pytał o koszt transformacji energetycznej dla Polski. Według Gadowskiego rząd powinien też mieć obliczone koszty i źródła ich finansowania także w wypadku zablokowaniu budżetu UE.

W odpowiedzi minister ds. UE przypomniał, że neutralność klimatyczna nie będzie przedmiotem posiedzenia RE i w tej kwestii stanowisko Polski się nie zmieniło. Polska została na mocy konkluzji RE z ubiegłego roku wyłączona z deklaracji o osiągnięciu neutralności do 2050 r. jako jedyne państwo z 27. Choć unijni liderzy przyjęli 2050 r. jako wspólny cel osiągnięcia neutralności klimatycznej, to Polska ma do niego dojść według własnego harmonogramu. Sprawa ta może jednak zdaniem przywódców wrócić na kolejnych szczytach.

Szymański podkreślił, że tematem posiedzenia, które rozpocznie się w czwartek będzie natomiast zwiększenie celu redukcji emisji gazów cieplarnianych i w tym zakresie polski rząd będzie akcentował konieczność zapewnienia gwarancji środków na transformację energetyczną.

"Wyższy cel musi być (przyjęty) z warunkami implementacji tego celu, a te warunki mają charakter czysto ekonomiczny" - zaznaczył minister ds. UE.