174 mln złotych zostaną przeznaczone na ochronę Żuław przed powodzią. Jak zapowiedział Mariusz Gajda, wiceminister środowiska, obecny w czwartek w Gdańsku na konferencji „Przykłady dobrej koordynacji działań przeciwpowodziowych w dorzeczu”, zabezpieczenie przed powodzią mają ułatwić przepisy nowego Prawa Wodnego, które zakłada m.in., że rzeki, jak i infrastruktura przeciwpowodziowa, zarządzane będą przez jeden podmiot – Państwowe Gospodarstwo Wodne. Jednym z zadań realizowanych w ramach zabezpieczenia Żuław, jest budowa czterech nowych lodołamaczy dla Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Gdańsku.

– Rozstrzygnęliśmy przetarg na budowę lodołamaczy: jednego czołowego i trzech liniowych. Wygrała go Morska Stocznia Remontowa Gryfia ze Szczecina. Zgodnie z obowiązującym prawem, taki przetarg przed podpisaniem umowy objęty jest obowiązkową kontrolą Urzędu Zamówień Publicznych. Czekamy w tej chwili na jej wyniki. Jeżeli będą pozytywne, w ciągu około dwóch tygodniu podpisujemy umowę – mówi Krzysztof Roman, zastępca dyrektora Pionu Technicznego i Inwestycji RZGW w Gdańsku.

Pierwsze dwa prototypowe lodołamacze, czołowy i liniowy, mają być gotowe do 2020 r. Powstają w ramach kontraktu „Zaprojektuj, wybuduj”, czyli najpierw przygotowywane są projekty, później trwa budowa, a następnie badania sprawnościowe i modelowe nowych jednostek. Po ich zakończeniu, powstaną dwie kolejne jednostki. Jak poinformował Roman, nowe lodołamacze dla RZGW będą wzorowane na tych eksploatowanych obecnie. Podkreślił, że ze względu na niewielką głębokość Wisła to specyficzna rzeka, dlatego wymaga specjalistycznych jednostek, a dotychczasowe rozwiązania już się sprawdziły. Zdaniem Romana, budowa lodołamaczy jest bardzo ważna, bo Żuławom zagraża głównie powódź zatorowa. „Wystarczy, że będzie jedna surowa zima, utworzy się kra lodowa, która zablokuje się na którymś z mostów, woda nie będzie miała ujścia, spiętrzy się, przeleje wały i będzie katastrofa” – tłumaczył.

Obecnie RZGW w Gdańsku ma pięć lodołamaczy (Tygrys, Orka, Foka, Żbik i Rekin) w wieku od 26 do 33 lat, a jeden (Wilk) wynajmuje.

Rozwój żeglugi śródlądowej

Jak poinformowała podczas konferencji Monika Niemiec-Butryn, dyrektor Departamentu Żeglugi Śródlądowej Ministerstwa Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej, żegluga śródlądowa to brakujący element w polskim systemie transportowym. Transport towarów wodnymi drogami śródlądowymi stanowi w Polsce obecnie zaledwie 1 %.

– Musimy przygotować plan rozwoju śródlądowych dróg wodnych, analizy transportowe, hydrotechniczne, dotyczące rozwoju miast. Przed nami długa droga – mówi Monika Niemiec-Butryn, dyrektor Departamentu Żeglugi Śródlądowej MGMiŻŚ.

Rozwój żeglugi śródlądowej ułatwić ma ratyfikowane w marcu przez prezydenta Andrzeja Dudę porozumienie w sprawie głównych śródlądowych dróg wodnych o znaczeniu międzynarodowym (AGN). Jego celem jest rozwój międzynarodowego transportu na śródlądowych drogach wodnych w Europie. Ratyfikując je, polski rząd zobowiązał się do zapewnienia na nich warunków nawigacyjnych spełniających kryteria właściwe dla śródlądowych dróg wodnych o znaczeniu międzynarodowym, tzw. klasy „E”, która odpowiada co najmniej IV klasie żeglowności. Oznacza to, że głębokość tranzytowa na szlaku musi wynosić minimum 2,5 m. Klasy niższe nie uprawniają do korzystania ze środków unijnych.

Obecnie przez Polskę biegną trzy międzynarodowe drogi wodne: E 30 przebiegająca Odrzańską Drogą Wodną, łączącą Morze Bałtyckie w Świnoujściu z Dunajem w Bratysławie; E40 łącząca Morze Bałtyckie od Gdańska z Morzem Czarnym w Odessie; E70 łącząca Odrę z Zalewem Wiślanym i stanowiąca część europejskiego szlaku komunikacyjnego wschód-zachód, łączącego Kłajpedę z Rotterdamem.

Kluczowe inwestycje przeciwpowodziowe na Żuławach

W konferencji udział wzięli także eksperci z Holandii, którzy mówili o swoich doświadczeniach w zakresie wdrażania strategii powodziowych. Obecnie przed RZGW w Gdańsku kilka kluczowych inwestycji.

– Wdrażamy obecnie drugi etap programu „Kompleksowe zabezpieczenie przeciwpowodziowe Żuław”. W ramach tego mamy w planach budowę wrót przeciwpowodziowych na rzece Tudze, naprawę regulacji rzeki Wisły, czyli odbudowę ostróg, oraz remont węzła wodnego Przegalina – tam m.in. ma powstać nowa przystań dla budowanych właśnie lodołamaczy – mówi Bogusław Pinkiewicz, rzecznik RZGW w Gdańsku.

Inwestycje mają być zrealizowane do 2022 roku. Obecnie rozpatrywany jest wniosek o dofinansowanie z Programu Operacyjnego „Infrastruktura i Środowisko”.