Główne porty w Europie zmagają się z kryzysem zdolności magazynowania z powodu nagromadzenia ładunków z Rosji i Ukrainy. Sytuacja ta zakłóciła operacje transportu kontenerowego i spowodowała, że globalne łańcuchy wartości znalazły się w rozsypce, stwierdza UNCTAD.

UNCTAD, w ocenie wojny na Ukrainie i jej wpływu na logistykę handlu morskiego, informuje, że ładunki przeznaczone dla Rosji i Ukrainy piętrzą się w portach takich jak Hamburg, Rotterdam, Konstanca i Istambuł. Zakłócenia spowodowały, że trzeba się liczyć z opóźnieniami oraz wzrostem opłat za zatrzymanie i przestoje w portach.

Efektem tego jest znaczna presja na zdolności magazynowe, co prowadzi do wzrostu kosztów łańcucha dostaw, wzrostu cen konsumpcyjnych i nieustannego wzrostu inflacji na całym świecie.

W wyniku przeniesienia wysokich kosztów frachtu kontenerowego ceny konsumpcyjne wzrosły o 1,6 procent. Oczekuje się, że globalny poziom cen importowych wzrośnie średnio o 12 procent w wyniku utrzymującego się wzrostu stawek frachtowych.

"Globalny handel zależy od złożonego systemu portów i statków, które łączą świat. Jeśli globalny handel ma być płynny, należy zapewnić, że ukraińskie porty są otwarte dla międzynarodowej żeglugi i że współpraca między interesariuszami transportu kontynuuje świadczenie usług" - stwierdza UNCTAD.

W raporcie stwierdzono, że wojna na Ukrainie dławi handel i logistykę tego kraju oraz regionu Morza Czarnego, zwiększając globalny popyt na statki i koszty żeglugi na całym świecie. W efekcie partnerzy handlowi Ukrainy muszą teraz zwrócić się do innych krajów po towary, które importują z powodu zakłóceń w logistyce regionalnej, wstrzymania operacji portowych, zniszczenia ważnej infrastruktury, ograniczeń handlowych, zwiększonych kosztów ubezpieczenia i wyższych cen paliwa.

Wiele krajów jest obecnie zmuszonych do szukania dostawców ropy, gazu i zboża, czego konsekwencją jest zwiększenie odległości żeglugi, a wraz z czasem tranzytu i kosztami.

"Zboża są przedmiotem szczególnej troski, biorąc pod uwagę wiodącą rolę Federacji Rosyjskiej i Ukrainy na rynkach rolno-spożywczych oraz jej związek z bezpieczeństwem żywnościowym i ograniczeniem ubóstwa" - czytamy w raporcie.

Rosja i Ukraina odpowiadają za 53 proc. światowego handlu olejem słonecznikowym i nasionami oraz 27 proc. pszenicy. W sumie 36 krajów importuje ponad 50 procent swojej pszenicy od dwóch walczących ze sobą narodów.

Ukraina, która w 2021 roku wyeksportowała około 50 milionów ton zboża i przewidywała na 2022 rok trzyprocentowy wzrost światowego eksportu, została zmuszona do skorygowania prognoz i oczekuje, że eksport skurczy się o 3,2 procent. Około 90 procent możliwości eksportowych Ukrainy zostało odciętych przez rosyjską blokadę Odessy i innych portów Morza Czarnego.

Ponadto w ciągu czterech miesięcy od lutego do maja Baltic Dry Index wzrósł o 59 procent, co ma doprowadzić do dodatkowego wzrostu cen konsumpcyjnych żywności na świecie o 3,7 procent. Prawie połowa tego wzrostu jest spowodowana wyższymi kosztami transportu, wynikającymi z wyższych stawek frachtowych i większych odległości. Oczekuje się, że najbardziej ucierpią kraje o średnim PKB.

Poza towarami konflikt ma negatywny wpływ na energię, a wyższe ceny zwiększają wyzwania, przed którymi stają spedytorzy. W związku z ograniczeniami handlowymi, zmianami w strukturze handlu prowadzącymi do gwałtownego wzrostu zapotrzebowania na tonokilometry, drastycznie wzrosły stawki dla mniejszych tankowców, które są kluczowe dla regionalnego handlu ropą naftową w regionie Morza Czarnego, Morza Bałtyckiego i Morza Śródziemnego.

Wyższe koszty energii doprowadziły również do wyższych cen bunkra, podnosząc koszty żeglugi dla wszystkich sektorów transportu morskiego. Do końca maja 2022 r. globalna średnia cena oleju o bardzo niskiej zawartości siarki (VLSFO) osiągnęła ponad 1000 dolarów za tonę, co stanowiło 64-procentowy wzrost w porównaniu z początkiem roku, a średnie dopłaty paliwowe pobierane przez linie żeglugi kontenerowej wzrosły od początku wojny o blisko 50 procent.