Wyprowadzenie towarów z portów bez żeglugi śródlądowej zaczyna być niemożliwe – powiedział Tomasz Sowiński, prezes Związku Miast Nadwiślańskich, podczas IV Forum Korytarza Transportowego Bałtyk-Adriatyk, które odbyło się w środę w Gdańsku i skupione było przede wszystkim wokół tematyki rozwoju miast w kontekście węzłów miejskich oraz dróg wodnych śródlądowych (Rok Wisły) o charakterze samorządowo-eksperckim. Jak podkreślił Sowiński, transport towarów wodnymi drogami śródlądowymi stanowi w Polsce obecnie zaledwie 1 %. Doprowadzenie dróg wodnych do standardów europejskich jest jednym z podstawowych warunków sukcesu Korytarza Bałtyk-Adriatyk.

– Głównym wyzwaniem na początek jest nie tyle rozwój dróg śródlądowych, ale ich rewitalizacja. Według programu, który parę lat temu opracowała dla rządu holenderska firma, tak naprawdę do roku 2047 jesteśmy w stanie osiągnąć stan żeglowności z roku 1970, a więc na razie mamy do czynienia z przywracaniem tego, co już mieliśmy – mówi Tomasz Sowiński, prezes Związku Miast Nadwiślańskich.

Ułatwić ma to ratyfikowane w marcu przez prezydenta Andrzeja Dudę porozumienie w sprawie głównych śródlądowych dróg wodnych o znaczeniu międzynarodowym (AGN). Jego celem jest rozwój międzynarodowego transportu na śródlądowych drogach wodnych w Europie. Ratyfikując je polski rząd zobowiązał się do zapewnienia na nich warunków nawigacyjnych spełniających kryteria właściwe dla śródlądowych dróg wodnych o znaczeniu międzynarodowym, tzw. klasy „E”, która odpowiada co najmniej IV klasie żeglowności. Oznacza to, że głębokość tranzytowa na szlaku musi wynosić minimum 2,5 m. Klasy niższe nie uprawniają do korzystania ze środków unijnych.

Polskie drogi wodne po uzyskaniu standardu określonego w AGN,będą mogły stać się docelowo elementami transeuropejskiej sieci transportowej TEN-T (Trans-European Transport Network).

Korytarz Transportowy Bałtyk-Adriatyk jest jednym z ważniejszych przedsięwzięć gospodarczych Europy. Dla regionów nadmorskich to szansa na dynamiczny rozwój przeładunków portowych i całej gospodarki morskiej.

– Nie dyskutowalibyśmy w ogóle o korytarzach, gdyby nie było portów, ale porty także nie rozwijałyby się, gdyby nie było korytarzy. Czujemy taki oddech, który wynika z modernizacji dróg kolejowych, zostały nam drogi śródlądowe. To jest ogromna przyszłość przede wszystkim dla rozwoju miast i gmin leżących w dorzeczach głównych dróg wodnych – mówi Andrzej Bojanowski, prezes Związku Miast i Gmin Morskich.

Chodzi o drogę wodną E 30 przebiegającą Odrzańską Drogą Wodną, łączącą Morze Bałtyckie w Świnoujściu z Dunajem w Bratysławie; drogę wodną E40 łączącą Morze Bałtyckie od Gdańska z Morzem Czarnym w Odessie; oraz drogę wodną E70 – łączącą Odrę z Zalewem Wiślanym i stanowiąca część europejskiego szlaku komunikacyjnego wschód-zachód, łączącego Kłajpedę z Rotterdamem.

Uczestnicy forum w swoim stanowisku rekomendują m.in. rozpoczęcie prac nad rozwojem lądowych odcinków sieci TEN-T dla zapewnienia dostępności przyszłych portów śródlądowych w węzłach miejskich, w celu przekształcenia ich w multimodalne huby, a także przygotowanie portów morskich do korzystania ze śródlądowych dróg wodnych. Dla Polski to szansa na rozwój licznych terminali, centrów logistycznych i parków magazynowych w całym kraju.

– To, co dzisiaj się dzieje we współpracy z Kurtem Bodewigiem, który odpowiada za nasz korytarz transportowy Bałtyk-Adriatyk, też pokazuje, że mnóstwo tych inwestycji, a dla przypomnienia jest to ponad 170 inwestycji w całym korytarzu, to jest 70 miliardów euro do zainwestowania w najbliższych 20 latach, mam nadzieję, że przyniesie efekty dla nas bardzo ważne, czyli dla rozwoju chociażby portów w Gdańsku, Gdyni, Szczecinie i  w Świnoujściu, oraz przepływu towarów w kierunku Azji – mówi Ryszard Świlski, prezes Stowarzyszenia Polskich Regionów Korytarza Transportowego Bałtyk-Adriatyk.

Oś Bałtyk-Adriatyk jest jednym z 9 głównych korytarzy transportowych sieci TEN-T o długości 2 400 km, łączącym Północ z Południem Europy. Jego podstawowym celem jest wzmocnienie strategicznych powiązań krajów i regionów na osi Północ-Południe poprzez poprawę ich dostępności transportowej, intensyfikację transportu i promocję nowych kierunków przepływu ludzi i towarów. Korytarz biegnie od Morza Bałtyckiego aż do Adriatyku, prowadząc przez uprzemysłowione regiony południowej Polski (Górny Śląsk), Wiedeń, Bratysławę i rejon Alp Wschodnich, aż po północne Włochy.

Konferencja Forum Korytarza Transportowego Bałtyk-Adriatyk jest imprezą cykliczną, której tegorocznym organizatorem był Związek Miast i Gmin Morskich wchodzący w skład Porozumienia samorządowego dla Korytarza Bałtyk-Adriatyk podpisanego w Gdyni 14 listopada 2003 roku i odnowionego 9 grudnia 2013 roku. Pozostałymi sygnatariuszami porozumienia są: Stowarzyszenie Miast Autostrady Bursztynowej, Związek Miast Nadwiślańskich, Stowarzyszenie Gmin Pomorskich na rzecz budowy Autostrady A-1, Konsorcjum Samorządów dla rewitalizacji Magistrali Węglowej Śląsk-Porty oraz Stowarzyszenie Polskich Regionów Korytarza Transportowego Bałtyk-Adriatyk.