Ustawa deregulacyjna, która weszła w życie z początkiem tego roku, zakłada że wszystkie odprawy towarów w porcie mają trwać maksymalnie dobę. Na przykładzie gdańskiej spółki Cargofriut, która zajmuje się przeładunkiem, odprawą celną i wysyłką między innymi owoców cytrusowych, widać jak bardzo nowe przepisy, a nawet sama zapowiedź ich wprowadzenia, ożywiły koniunkturę. Firmie bez wątpienia pomaga także certyfikat AEO w zakresie uproszczenia procedury celnej.

- Od listopada ubiegłego roku cotygodniowo obsługujemy statki z ładunkiem bananów w ilości ponad 2 tysiące ton na każdym z nich – mówi Laszlo Irsa, Dyrektor Zarządu spółki Cargofruit. - Jest to wynikiem przekierowania części bananów importowanych przez firmę Citronex I, do portu w Gdańsku. Towar przeznaczony do wyładunku znajduje się zarówno w ładowniach, jak i kontenerach na pokładzie statków, a ilość kontenerów oscyluje przy tym między 50 a 80 sztuk na każdym statku.

Nie trudno obliczyć, że przy takim obłożeniu do końca roku spółka przeładuje przynajmniej sto tysięcy ton bananów. Aby sprostać temu zadaniu Cargofruit zakupił nowe urządzenia w postaci
przenośnika do kontenerów o nośności 35 ton, jak również ciągniki z naczepami do transportu w relacji statek – magazyn. Wszystko to w celu usprawnienia wyładunku i utrzymania odpowiedniego tempa przewozu towarów do centrów magazynowych w głębi lądu w Polsce, na Litwie, Białorusi i Ukrainie.

- Inwestycje miały na celu przede wszystkim dostosowanie naszej oferty do oczekiwań importera i wymogów stawianych przez armatora statku – podkreśla Laszlo Irsa. - Każda godzina postoju jednostki ma przecież wymierną wartość ekonomiczną. Cieszę się, że rozumiemy to nie tylko my, ale też służba celna i ustawodawca, który wprowadził tak korzystne dla wszystkich zmiany.

Prace nad ustawą trwały wiele lat. Wicepremier Janusz Piechociński wielokrotnie podkreślał, że w nowej regulacji chodzi o to, aby zmusić administracje do szybkich odpraw towarów, o co zabiegało wcześniej wielu polskich przedsiębiorców portowych.

W Polce zamiast na Zachodzie

Według obowiązujących obecnie przepisów wszystkie służby mają ze sobą współpracować podczas odprawy, a koordynuje to Izba Celna. Służba ta ma również dopingować inne administracje aby nie opóźniały formalności związanych z odprawą towarów. Rząd liczył na to, że wprowadzone ułatwienia spowodują, że więcej towarów będzie odprawianych w Polsce zamiast w portach niemieckich, holenderskich, czy belgijskich. Efekty już widać, także w postaci zwiększonych wpływów do budżetu państwa i budżetów gmin portowych.

- Nasza codzienna praca obala mit, że polskie służby kontrolne nie dostosowały procedur do bieżącej sytuacji i hamują proces dopuszczenia towaru do obrotu – podkreśla Laszlo Irsa. - Wspomniane banany odprawiamy 6 dni w tygodniu, a czas potrzebny dla zwolnienia towaru przez Urząd Celny nie przekracza 8 godzin od momentu przybycia statku, oczywiście z wyłączeniem godzin nocnych. Regułą stały się sytuacje, gdy samochody opuszczają teren portu w 4 godziny od momentu rozpoczęcia wyładunku.

Jest jednak jeden warunek; wszystkie dokumenty wymagane do odprawy celnej, w tym świadectwa z kraju pochodzenia towaru, muszą być prawidłowo sporządzone, co leży po stronie importerów i eksporterów towarów. I, jak przyznają przedsiębiorcy, bywa z tym różnie.

Nowe możliwości

- Nowa sytuacja prawna stworzyła możliwości, które bezzwłocznie powinny zostać wykorzystane przez firmy działające w polskich portach - mówi Roger Boons, odpowiedzialny za działania marketingowe i pozyskanie nowych partnerów strategicznych Cargofruit. - Analizujemy obecnie potrzeby potencjalnych kontrahentów firmy i przygotowujemy ofertę uwzględniającą specyfikę branży. Jednocześnie staramy się aby oferta wnosiła nowe rozwiązania logistyczne i przynosiła wymierne efekty ekonomiczne. Dużo pracy wkładam też w przekonanie rozmówców, że czasy biurokracji w polskich portach przeszły do historii.

Ze świadomości zachodnich kontrahentów trudno też wykorzenić stereotypu dotyczącej polskiej infrastruktury drogowej, która w badaniach wciąż jawi się jako jeden z czynników utrudniających kontakty handlowe z naszym krajem. W związku z takimi właśnie nieaktualnymi już stereotypami, wykazanie, że obrót towarów przez polskie porty może dać prostsze rozwiązania logistyczne i wymierne korzyści ekonomiczne, nadal jest wyzwaniem. Wśród największych atutów nowych ofert  w zakresie logistyki Roger Boons wymienia zaś umiejętność dostosowania się polskich przedsiębiorstw do potrzeb klienta, ograniczenie kosztów i możliwość dotarcia drogą morską blisko rynku docelowego.

Liczy się także wszechstronność, co w przypadku Cargofriut przejawia się tym, że konkretna oferta może obejmować transport morski, usługi portowe (w tym składowanie), załatwienie wszelkich procedur celnych oraz transport lądowy do centrum dystrybucyjnego.

- Pomimo zwiększonego zapotrzebowania na usługi związane z przeładunkiem bananów nie zapominany też o innych naszych kontrahentach, z którymi łączą nas więzi wieloletniej współpracy – podkreśla Laszlo Irsza. - To właśnie z ich powodu zdecydowaliśmy się na zwiększenie ilości zatrudnionych pracowników i zakup dodatkowych wózków widłowych będących podstawowym narzędziem pracy w magazynie. Wzrost poziomu jakości usług powinien obejmować całą firmę.

Zwiększone wpływy związane z częstszymi zawinięciami statków do nabrzeża Wolnocłowego Obszaru Celnego, gdzie swą siedzibę ma Cargofruit dostrzegł także Zarząd Morskiego Portu Gdańsk. W najbliższych miesiącach przewidywane jest odnowienie wizerunku zajmowanych przez spółkę zabudowań, między innymi w postaci remontu elewacji magazynów.

Marek Nowak

Cargofruit dysponuje infrastrukturą magazynową o powierzchni około 20. tysięcy metrów kwadratowych. W jej skład wchodzi 6 klimatyzowanych komór o zróżnicowanej powierzchni (łącznie 12 tysięcy m. kw.) oraz przestrzeń przeznaczona na składowanie towarów drobnicowych, które nie wymagają zachowania reżimu temperatur.