Po tym jak 1 stycznia Etiopia podpisała tzw. protokół ustaleń z separatystyczną republiką Somalilandu w sprawie korzystania z jednego z jej portów i dzierżawy wybrzeża, umowę tę skrytykowali członkowie zrzeszenia państw arabskich, jako „naruszenie suwerenności i integralności terytorialnej Somalii”.

W opublikowanym oświadczeniu prasowym Sekretarz Generalny Ligi Państw Arabskich potępił ustalenia, które naruszają suwerenność państwa somalijskiego, stanowią próbę czerpania korzyści z niestabilności sytuacji wewnętrznej Somalii oraz faktycznie fiasko toczących się somalijskich negocjacji między władzami tego państwa z ugrupowaniami separatystycznymi. Uznaje to również za naruszenie zasad prawa międzynarodowego oraz w sposób zagrażający integralności terytorialnej Somalii jako całości. Etiopia podpisując umowę zobowiązały się uznać Somaliland jako niezależne państwo, będąc faktycznie pierwszym krajem, który się na to zdecydował.

Rzecznik Ligii państw Arabskicj Jamal Rushdie powiedział, że stowarzyszenie w pełni solidaryzuje się z decyzją władz Somalii, która uznała protokół ustaleń za nieważny. Dotyczył on partnerstwa i współpracy podpisany pomiędzy Federalną Republiką Etiopii a Somalilandem. Ostrzegł także przed powagą wpływu tego kroku na rozprzestrzenianie się idei ekstremistycznych w czasie, gdy państwo somalijskie podejmuje ogromne wysiłki, aby się z nimi zmierzyć. Somalia od lat 90-tych jest jednym z najbardziej niestabilnych państw na świecie, a rząd kontroluje tylko część terytorium. Reszta jest kontrolowana przez separatystyczne ugrupowania oraz bojowników islamskich. Problemem jest piractwo i ataki na statki poruszające się na Morzu Czerwonym i Zatoce Adeńskiej, w związku z czym międzynarodowe siły morskie muszą zapewniać ochronę żeglugi. Sama Somalia posiada ograniczone możliwości w tej sprawie.

Somaliland jest prowincją Somalii, która ogłosiła secesję w 1991 roku i od tego czasu dąży do bycia uznawanym tworem państwowym na arenie międzynarodowym. Posiada stolicę, rząd, administrację, walutę oraz siły zbrojne, w tym morskie. Od 2004 roku jest członkiem Organizacji Narodów i Ludów Niereprezentowanych. Choć do 2024 roku żadne państwo nie uznawało go jako niezależnego bytu, nierzadko współpracowała z innymi państwami, choćby w kwestii szkolenia sił zbrojnych. Współpraca z Etiopią może oznaczać zwrot w dotychczasowej sytuacji, zapewniając też wsparcie dużego państwa w regionie w zamian za umożliwienie mu stworzenia infrastruktury portowej dla żeglugi handlowej oraz otwarcia bazy marynarki wojennej. W ramach partnerstwa Etiopia ma wydzierżawić od Republiki Somalilandu 20 km obszaru nadmorskiego i wykupić udziały w tamtejszym porcie Berbera, gdzie notabene jeszcze niedawno je posiadała. Dzierżawa jest przewidywana na 50 lat.

Od lat 90-tych Etiopia nie posiada dostępu do morza, co jest wynikiem secesji ze strony Erytrei, która w odróżnieniu od Somalilandu jest państwem uznawanym międzynarodowo. W związku z tym władze w Addis Abebie zostały zmuszone do rozwiązania swojej marynarki wojennej, a sam kraj boryka się z trudnościami gospodarczymi w związku z brakiem możliwości prowadzenia własnej gospodarki morskiej, w tym wymiany towarowej. Obecnie Etiopia wykorzystuje do realizacji większości swojego importu i eksportu port w sąsiednim Dżibuti.

Liga Państw Arabskich to organizacja międzynarodowa utworzona 22 marca 1945 roku w Kairze, dotycząca współpracy między państwami Afryki i Azji, które łączy wspólnota języka, historii, kultury i religii. Obecnie zrzesza 22 państwa oraz Organizację Wyzwolenia Palestyny. Siedzibą organizacji jest Kair.

Fot. Depositphotos