Wyjątkowy gość w Reykjaviku. Do islandzkiego portu przybył… amerykański okręt podwodny z napędem jądrowym

Po raz pierwszy w historii Islandia powitała w swoim porcie atomowy okręt podwodny US Navy. Do portu w Reykjaviku przybył USS Newport News (SSN 750) w związku z przerwą podczas wykonywania zadań. Obok odpoczynku i możliwości uzupełnienia zapasu była to okazja do integracji z islandzką społecznością i potwierdzenia silnych relacji między tym wyspiarskim państwem i USA.

Okręt typu Los Angeles jest w trakcie patrolu na trasie Grenlandia-Islandia-Wielka Brytania, tworzących trasę GIUK. Okręty NATO chronią ten newralgiczny obszar lodowatych wód, szczególnie z myślą o aktywności rosyjskich sił morskich i arktycznych ambicji Kremla w tym rejonie. Dzięki swojej niemal nieograniczonej autonomiczności, jednostki podwodne z napędem jądrowym zapewniają stały monitoring na tym akwenie.

– Ścisła koordynacja z naszym niesamowitym sojusznikiem z NATO, Islandią, w celu przeprowadzenia tej historycznej wizyty, dowodzi naszego zaangażowania na rzecz wolności żeglugi i bezpieczeństwa naszych sojuszników w regionie – przekazała Erin Sawyer, ambasador USA na Islandii.

–  Wizyta w porcie to przełomowy moment, podkreślający nasze niezachwiane zaangażowanie w zbiorową obronę i bezpieczeństwo Arktyki. Nasze okręty podwodne są zaawansowane i mają kluczowe znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa naszym narodom i Sojuszowi, patrolują głębiny i zapewniają odstraszanie w coraz bardziej złożonym i pełnym sporów świecie– powiedział adm. Stuart B. Munsch, dowódca Sił Morskich USA w Europie i Afryce (NAVEUR/NAVAF).

– To niesamowity zaszczyt dla naszego okrętu podwodnego i załogi, że możemy dziś tworzyć historię z naszym ukochanym sojusznikiem, Islandią. Marynarze na USS Newport News to oddani, wybitni marynarze, którzy z dumą witają nas tutaj. W ciągu 36 lat ten okręt zdobył trzy odznaczenia Arctic Service Ribbons, medale przyznawane za służbę wykonywaną za kołem podbiegunowym, prawdziwy dowód zaangażowania i poświęcenia naszego okrętu podwodnego w ochronę tego regionu – powiedział kmdr por. Eric McCay, dowódca USS Newport News.

Obecność sił zbrojnych USA na Islandii ma korzenie w okresie II wojny światowej, jako że wyspa była dogodną bazą dla jednostek morskich i powietrznych w trakcie walk z państwami Osi okupujących Europę. Odgrywała podobną rolę podczas Zimnej Wojny, stanowiąc istotny punkt do działań i monitorowania aktywności sił państw Układu Warszawskiego. Choć teraz obecność wojskowa NATO jest okresowa, szczególnie po zamknięciu w 2006 roku bazy lotniczej US Air Force w mieście Keflavík, tak stale siły międzynarodowe ochraniają przestrzeń morską i powietrzną Islandii. Sporadycznie samoloty i okręty zatrzymują się na jej obszarze. Szczególnie dotyczy to jednych z największych ćwiczeń NATO, pk. Dynamic Mongoose, poświęconych zwalczaniu okrętów podwodnych na trudnych wodach północnego Atlantyku w okresie zimowym i kierowane przez Dowództwo Sił Morskich NATO (NATO Allied Maritime Command, MARCOM). Także w tym przedsięwzięciu biorą udział okręty podwodne z napędem jądrowym, pokazując swoją wyższość nad konwencjonalnymi. Islandia jest jednym z kluczowych państw zaangażowanych w to ćwiczenie.

Choć ten wyspiarski kraj oficjalnie nie posiada swoich sił zbrojnych, posiada wyspecjalizowane jednostki policji i specjalne, a największą formacją jest Islandzka Straż Wybrzeża (Landhelgisgæsla Íslands), posiadająca kilka jednostek nawodnych, przeznaczonych do patrolowania, monitorowania sytuacji w środowisku wielodomenowym i ratownictwa w ramach SAR. Więcej o tym pisaliśmy w tekście pt. Islandzka Straż Wybrzeża pomaga wyjść statkowi zopresji. Jak działają tamtejsze służby morskie?

USS Newport News (SSN 750) to jednostka z serii Los Angeles, stanowiącej jeden z najpotężniejszych elementów arsenału sił zbrojnych USA jako takich. W służbie jest od 1989 roku. Aktualnie okręty z tej serii są stopniowo wycofywane ze służby, z racji na wchodzące w ich miejsce nowsze jednostki typu Virginia. Ma 110 metrów długości, 10 metrów szerokości i 6169 ton maksymalnej wyporności. Załoga liczy 134 osoby. Osiąga prędkość 25 węzłów w położeniu nawodnym i 30 w podwodnym. Jego autonomiczność, ze względu na napęd jądrowy, jest właściwie nieograniczona. W jego skład wchodzą reaktor S6G PWR z rdzeniem D2W (165 MW), dwie turbiny parowe, wał napędowy i silnik pomocniczy 325 KM. Uzbrojenie tworzą cztery wyrzutnie 533 mm, pozwalające na użycie torped Mark 48, pocisków przeciwokrętowych Harpoon oraz pocisków manewrujących BGM-109 Tomahawk.