Bezpieczeństwo i współpraca gospodarcza - tematami polsko-brytyjskich konsultacji międzyrządowych

Bezpieczeństwo i współpraca będą najważniejszymi tematami polsko-brytyjskich konsultacji międzyrządowych w Warszawie - powiedział w środę PAP wiceszef MSZ Konrad Szymański. Udział w rozmowach mają wziąć premierzy Polski i Wielkiej Brytanii: Mateusz Morawiecki i Theresa May.

Ich spotkanie - jak zaznaczył Szymański - będzie "centralnym punktem" czwartkowych rozmów, które "będą toczyły się także przy stolikach: spraw zagranicznych, obrony narodowej, spraw wewnętrznych, gospodarki i finansów".

W składzie brytyjskiej delegacji oprócz szefowej brytyjskiego rządu, znajdą się: minister spraw zagranicznych Boris Johnson, minister spraw wewnętrznych Amber Rudd, minister obrony Gavin Williamson, minister finansów Philip Hammond oraz minister ds. biznesu, energii i strategii przemysłowej Greg Clark.

Najważniejszymi tematami konsultacji - zdaniem wiceministra odpowiadającego w polskim resorcie dyplomacji za sprawy europejskie - będą bezpieczeństwo i współpraca gospodarcza Polski i Wielkiej Brytanii, "szczególnie z uwzględnieniem perspektywy Brexitu".

Jak podkreślił Szymański, "Polsce zależy na tym, by uporządkowany proces wychodzenia Wielkiej Brytanii z UE, dał maksimum gwarancji dla naszych obywateli", jednak "nie mniej ważną stawką jest szybkie ukształtowanie możliwie najbliższych relacji handlowych między UE a Wielką Brytanią po Brexicie". "Wiele branż polskiej gospodarki jest tym słusznie zainteresowanych, ponieważ nasz bilans handlowy w ostatnich latach wyraźnie rośnie" - wskazał wiceszef MSZ.

Innym omawianym podczas konsultacji wyzwaniem jest - według Szymańskiego - takie ukształtowanie przyszłych relacji w zakresie bezpieczeństwa, by "potencjał Wielkiej Brytani nadal służył europejskiemu bezpieczeństwu". Wiceminister zaznaczył, że Polskę i Londyn łączą "bardzo bliskie relacje w tej dziedzinie dzięki NATO", a także "wspólne diagnozy zmian w zakresie bezpieczeństwa na wschodzie Europy". "Chcielibyśmy, aby także na płaszczyźnie unijnej wypracowane zostały ambitne mechanizmy współpracy w tej dziedzinie" - dodał.

Wiceszef MSZ podkreślił jednocześnie, że Polska będzie zabiegała o "ambitne partnerstwo" z Wielką Brytanią także na forum UE.

Podczas czwartkowego spotkania w Warszawie premierzy obu państw podpiszą polsko-brytyjski traktat obronny. Dokładny zakres tematyczny porozumienia nie jest znany, ale według zapowiedzi ministrów obu rządów może obejmować m.in. współpracę wojskową (w tym dotyczącą obrony terytorialnej), a także wspólne działania przemysłu obronnego (w tym fora konsultacyjne) oraz wymianę informacji dot. zamówień dla armii obu państw.

W ciągu ostatnich miesięcy wizyty przygotowawcze w Polsce złożyła dwójka brytyjskich wiceministrów obrony, w tym odpowiedzialny za nadzór nad wojskiej Mark Lancaster i nadzorująca zamówienia w obronności Harriet Baldwin.

Podpisanie nowego traktatu, to efekt zapowiedzi złożonej w listopadzie ub.r. podczas pierwszych konsultacji międzyrządowych w Londynie w trakcie wspólnej konferencji prasowej brytyjskiej premier Theresy May i ówczesnej szefowej polskiego rządu Beaty Szydło. Nowy dokument ma zastąpić istniejące memorandum polsko-brytyjskie z 1995 r.

Od marca br. w wyniku ustaleń podjętych na szczycie NATO w Warszawie w 2016 roku, w Polsce stacjonuje ok. 150 brytyjskich żołnierzy z pułku rozpoznawczego Light Dragoons z Catterick na północy Anglii. Obecność brytyjskich żołnierzy jest elementem tzw. wysuniętej obecności wojskowej NATO na wschodniej flance.

Obie strony przygotowały także wyczerpującą listę tematów dotyczących współpracy bilateralnej m.in. w zakresie polityki zagranicznej, w szczególności wobec Rosji i państw Partnerstwa Wschodniego (w marcu ministrowie SZ wspólnie odwiedzili Ukrainę; planowali także wspólny wyjazd do Mołdawii), a także polityki bezpieczeństwa i obronności oraz współpracy gospodarczej.

Bilans handlowy pomiędzy Polską a Wielką Brytanią przekroczył w ubiegłym roku około 17 miliardów funtów, a Wielka Brytania jest drugim po Niemczech największym polskim rynkiem eksportowym.

Wizyta May i czołowych ministrów brytyjskiego rządu w Warszawie wywołuje jednak kontrowersje wśród brytyjskich mediów - w obliczu środowej decyzji Komisji Europejskiej o wszczęciu procedury z artykułu 7 dot. ochrony praworządności w państwie członkowskim.

Podczas regularnego briefingu dla brytyjskich dziennikarzy, rzecznik premier May zapowiedział, że w trakcie czwartkowych spotkań w Warszawie szefowa rządu "wyrazi zaniepokojenie kwestią praworządności w Polsce". "Przywiązujemy ogromną wagę do poszanowania rządów prawa i oczekujemy, że wszyscy nasi partnerzy będą przestrzegać międzynarodowych norm i standardów" - dodał.

W przesłanym PAP oświadczeniu dodano, że rząd w Londynie "przyjmuje z zadowoleniem ciągłą otwartość Komisji Europejskiej i Polski do dialogu jako najlepszej drogi do rozwiązania tej (sytuacji)".

W odpowiedzi na pytanie o to, jakie stanowisko zajęłaby Wielka Brytania w przypadku głosowania w ramach Rady Europejskiej, rzeczniczka May odpowiedziała, że "będziemy potrzebowali czasu, aby zapoznać się z uzasadnioną propozycją Komisji, a także pozwolić Polsce na przedstawienie swojej perspektywy". "Nie przesądzałabym wyniku tego procesu" - zaznaczono.

Szef redakcji europejskiej dziennika "The Telegraph" Peter Foster zwrócił jednak uwagę na Twitterze, że przekazany PAP komunikat jest łagodniejszy w tonie niż ten, który został podany brytyjskim mediom. W wersji dla polskich mediów słowa o "wyrażeniu zaniepokojenia" zostały zastąpione zwrotem, że "premier będzie dyskutowała na ten temat" z premierem Morawieckim. "To zupełnie inny wydźwięk" - zaznaczył.

Oprócz konsultacji rządowych, Polska i Wielka Brytania wspólnie organizują także coroczne spotkania tzw. Kwadrygi (ministrowie spraw zagranicznych i obrony obu państw), a także Polsko-Brytyjskie Forum Belwederskie, które ma służyć wzmocnieniu relacji na poziomie społeczeństw oraz organizacji pozarządowych, a także poprawie wzajemnego zrozumienia swojej kultury i historii. Druga edycja Forum odbędzie się w lutym 2018 roku w Londynie.

W ramach brytyjskiej ofensywy dyplomatycznej wobec Polski w lipcu br. Polskę odwiedziła także para książęca William i Kate z dziećmi.