Sejmowa komisja energii i skarbu poparła w środę w pierwszym czytaniu projekt nowelizacji tzw. specustawy terminalowej. Zakłada on objęcie przepisami ustawy budowy największych gazociągów sieci dystrybucyjnej gazu, co ma przyspieszyć te inwestycje.

Specustawa przewiduje przyspieszenie i uproszczenie procedur administracyjnych przy wymienionych w niej inwestycjach. Pierwotna regulacja z 2009 r. odnosiła się do budowy terminala LNG w Świnoujściu, w kolejnych nowelizacjach obejmowała budowę przez Gaz-System kilkudziesięciu najważniejszych gazociągów przesyłowych - w tym Baltic Pipe, węzłów i tłoczni gazu, rozbudowę terminala LNG oraz budowę lub rozbudowę przez PGNiG podziemnych magazynów gazu: Wierzchowice, Mogilno, Kosakowo i Goleniów.

W projekcie nowym regulacjom mają podlegać m.in. gazociągi dystrybucyjne wysokiego ciśnienia. Wymienia się dziewięć takich projektów, których budowę planuje największy dystrybutor gazu - Polska Spółka Gazownictwa. Są to gazociągi: Konopki-Ełk-Mrągowo, Bytów-Chojnice, Dworzysko-Chojnice, Kolnik-Elbląg, Tulce-Nekla, Witkowo-Września, Łyszkowice-Koluszki-Brzeziny-Łódź, Kalisz-Sieradz-Meszcze oraz połączenie sieci dystrybucyjnej z przesyłową w Zambrowie, wraz z infrastrukturą niezbędną do ich obsługi. Dodatkowo, pod specustawę mają podlegać budowy przyłączy gazowych do Ciepłowni Kawęczyn i Elektrociepłowni Siekierki w Warszawie. Specustawą objęta ma być też budowa przyłączy lub połączeń z siecią przesyłową gazu przez wytwórców energii elektrycznej lub ciepła w gazowej jednostce wytwórczej lub jednostce kogeneracji.

Prezes Polskiej Spółki Gazownictwa Marian Żołyniak mówił podczas posiedzeniu komisji, że dziś budowa gazociągu dystrybucyjnego wysokiego ciśnienia trwa średnio 10 lat. „Do Szczawnicy gazociąg budowano 9 lat i 7 miesięcy, budowa gazociągu Ostrowiec Świętokrzyski - Sandomierz trwała 10 lat, bez miesiąca” - wskazał.

Poseł Zdzisław Gawlik (PO-KO) pytał, dlaczego rząd ogranicza prawo własności przy budowie praktycznie każdego gazociągu, a właściciel nie ma prawa kwestionować przyznanego odszkodowania na zasadach ogólnych.

Wiceminister energii Tomasz Dąbrowski odpowiadał, że gazociągi wysokiego ciśnienia, które ma objąć specustawa, odpowiadają wielkością gazociągom przesyłowym, chociaż pozostają w zarządzie spółki dystrybucyjnej.

W ocenie radcy prawnego Jana Sakławskiego z Kancelarii Brysiewicz i Wspólnicy, ułatwienia oferowane przez specustawę mają wymiar niebagatelny. "Specustawa oferuje szybsze wywłaszczenie i uregulowanie stosunków właścicielskich w zakresie działek, po których przechodzić ma gazociąg. Już sama decyzja lokalizacyjna gazociągu będzie powodowała wywłaszczenie nieruchomości nią objętych, brak więc w tym zakresie osobnej procedury znacząco przyspieszy realizację inwestycji” - powiedział PAP Sakławski.

Specustawa pozwala też na szybsze uzyskiwanie poszczególnych decyzji administracyjnych w procesie inwestycyjnym, a także pozwala w niektórych wypadkach zdobyć wykonawcę poza reżimem prawa zamówień publicznych - podkreślił prawnik.

Jak dodał Sakławski, o ile z ułatwień dla inwestycji dystrybucyjnych skorzysta narodowy operator sieci dystrybucyjnej, o tyle ułatwienia w zakresie przyłączy są dostępne w zasadzie dla wszystkich inwestorów.

„W szczególności w obecnej wersji ustawa nie będzie ograniczona do inwestorów realizujących inwestycje w zakresie energetyki systemowej. „Z dobrodziejstw specustawy będą mogli skorzystać również operatorzy zakładów przemysłowych wytwarzających energię elektryczną lub ciepło przede wszystkim na własne potrzeby” – wskazał.