O Darłowie pisano już w XII wieku. Ale osadnictwo było znacznie wcześniejsze i zamieszkałe były żyzne okolice u ujścia do Bałtyku dwóch rzek Wieprzy i Grabowej. Mieszkańcy tych okolic żyli nie tylko z rybołówstwa i uprawy roli. To rozwijał się również handel. Szczególnie od XIV wieku, kiedy miasto włączone zostało do Hanzy. Miasto miało port i własna flotę handlową. Były czasy prosperity i kataklizmów. W wyniku ruchów tektonicznych w  1497 r. Miasto i port uległo zalaniu i zniszczeniu. Kilkakrotnie miasto trawiły pożary.  Port rozwijał się dynamicznie w czasach Hanzy. Były tu magazyny i karczmy, rozwijało się rzemiosło i usługi związane z handlem i eksploatacją statków. W XVII dokonano regulacji Wieprzy i przebudowy portu.

W XIX wieku port przechodził kolejne przebudowy, wzmacniano, pogłębiono baseny i przedłużono  falochrony, a na ich końcach ustawiono żurawie. Zbudowano stały most. Połączenie kolejowe z Gdańskiem i Szczecinem pod koniec XIX wieku ożywiło miasto, które stało się atrakcyjną miejscowością letniskową. W czasie wojny była tu stocznia w której budowano statki z żelbetu. Po wojnie porty w Darłowie i Darłówku rozwijały w zależności od aktywności regionu. Z portu eksportowano zboża, rzepak, zrębki, jęczmień, bobik, granulat, drewno,  a importowano żyto i pszenicę, kruszywo oraz nawozy i wapno. Przez Darłowo importowano również węgiel, gips i kamień wapienny. 

O działalności i rozwoju Portu Darłowo z Agnieszką Lupke, Prezeską Zarządu Portu Morskiego Darłowo rozmawia Marek Grzybowski z Bałtyckiego Klastra Morskiego i Kosmicznego.   

Jadąc ze Słupska do Koszalina mijamy znak drogowy wskazujący położenie Darłowa.  Regularne wizyty statków handlowych i przeładunki w wysokości ponad 250 tys. t w 2018 i około 220 tys. t w 2019 r. świadczą o atrakcyjności portu. Zarząd Portu Morskiego Darłowo usytuowany jest w połowie drogi między Darłowem a Darłówkiem. A jak Darłowo i port można usytuować na Bałtyku i w najbliższym regionie?

Port Darłowo położony jest między portami Ustka i Kołobrzeg. Można przyjąć, że leży w samym środku Środkowego Wybrzeża. Wieńczy on ujście rzeki Wieprzy, która już w Darłowie zmienia się w kanał portowy. W związku z tym port nasz ma wiele atrakcyjnych możliwości rozwoju gospodarczego. Bliskie sąsiedztwo drogi krajowej S6 i połączenie kolejowe z regionem też stanowi atut.

Jeśli weźmiemy pod uwagę przeładunki portu, odpowiedź na pytanie o profil działalności portu nasuwa się sama – to głównie port handlowy. Czy to dobre spostrzeżenie?

Niezupełnie. Port Darłowo nie jest sprofilowany na jeden rodzaj działalności. Poprzez firmy zewnętrzne znakomicie rozwija się w nim działalność przeładunkowa, sięgająca tonażowo, na tą chwilę ponad 200 tysięcy ton w skali roku. W związku z zaleceniami UE o ograniczeniu kwot połowowych  nieco zmalała jego rola, jako portu rybackiego, a także popularnego w Polsce wędkarstwa morskiego. Mamy nadzieję na szybki powrót do stanu sprzed ograniczenia połowów. Znakomicie rozwija się za to tak zwana Biała Flota, czyli armatorzy świadczący usługi turystyczne. Popularne są tak zwane małe rejsy morskie oraz wycieczki  Tramwajem Wodnym wzdłuż szlaku turystycznego Wieprzy.

Pozornie wydaje się, że port jest mały. Imponująca jest liczba ponad 20 nabrzeży. Niektóre o długości prawie 200 m. Do dyspozycji wchodzących tu jednostek jest ponad 5 km miejsc do cumowania. Jakim potencjałem dysponuje port?

Nasz port dysponuje profesjonalnymi nadbrzeżami do cumowania jednostek pływających. Wielkim atutem jest marina żeglarska. Jest to nowoczesna przystań, znakomicie wyposażona w infrastrukturę niezbędną dla żeglarzy. Marina powstała ze środków Unii Europejskiej, a my ją sukcesywnie doposażamy, biorąc pod uwagę także podpowiedzi ze strony braci żeglarskiej. Stąd ilość odwiedzających nas żeglarzy systematycznie wzrasta. Atutem portu Darłowo jest też Stocznia M & S Darłowo, znajdująca się w bezpośrednim sąsiedztwie naszej Mariny. Dodać też można kilka zakładów przetwórczych, z czego dwa na terenie portu. Sporym ułatwieniem dla armatorów rybackich jest nowo otwarty Targ Rybny, gdzie mogą sprzedawać złowioną rybę.

Z Pani informacji wynika, że Darłowo to port uniwersalny, otwarty dla działalności gospodarczej i umożliwiający realizowanie funkcji turystycznej. Czy pandemia COVID-19 miała negatywne skutki na wszystkie rodzaje działalności portu?

Zdecydowanie działalność portu w zeszłym roku całkowicie realizowana była pod presją szalejącej na świecie pandemii. Ta sytuacja odbiła się na mobilności naszego portu oraz na aktywności  współpracujących z nami armatorów. Negatywnie odbiła się również  możliwościach przeładunkowych naszych partnerów.     Funkcje spełniane przez port są od ubiegłego roku znacznie ograniczone.
Jak wiadomo połowy i turystyka wędkarska, z przyczyn obostrzeń nałożonych przez administrację Unii Europejskiej jest na chwilę obecną niemal w zaniku. Rybactwo zamarło w związku z prawie całkowitym zakazem połowu dorsza. Wędkarstwo morskie też znajduje się w zawieszeniu z tej samej przyczyny. Praktycznie armatorzy nastawieni na połowy wędkarskie nie przewieźli na łowiska ani jednego pasażera z naszych nadbrzeży.

Obostrzenia póki co nie wykluczyły całkowicie portu z realizacji  swych dotychczasowych funkcji. Sezon turystyczny i małe ograniczenia pozwoliły złapać oddech Białej Flocie, choć oczywistym jest, że liczba odwiedzających nasz kurort turystów nie była zbyt wielka. Marina i stosunkowo bezpieczne żeglarstwo (w kontekście DDM) dały radę. Również stocznia, choć w nieco mniejszym stopniu, również  funkcjonuje. Reasumując: zawsze może być lepiej, oby nie było już gorzej.

Czyli port nie zamarł całkowicie. Dywersyfikacja usług sprawiła, że działalność gospodarcza w niektórych obszarach utrzymuje się. W jakich kierunkach zamierza rozwijać się port by uodpornić się tego typu kryzysowe sytuacje?

Liczymy na zwiększenie limitów połowowych na Bałtyku. To może przyczynić się, że nastąpi  wzrost liczby jednostek połowowych. Darłowo ma kilkusetletnia historię i tradycje w rozwoju rybactwa. Liczymy na dalszy rozwój wędkarstwa morskiego, które do momentu całkowitego zakazu połowów z burty rozwijało się znakomicie. Jeśli wzrośnie ilość  odławianej ryby, to nasze przedsiębiorstwa przetwórcze także zwiększą produkcję i zatrudnienie.

Liczymy na zainteresowanie inwestorów naszą Strefą Ekonomiczna. Jest tu szansa na usytuowanie firm chłodniczych i zamrażalniczych, które korzystając z przeładunkowego charakteru portu  mogłyby stać się firmami magazynującymi produkty mrożone lub wymagające chłodzenia.

Wtedy możliwe będzie zaktywizowanie transportu morskiego. Jest też miejsce na inwestycje branży spożywczej. Myślę tu o zakładach przetwarzających owoce i warzywa, produkujących zdrowe jedzenie.  W Strefie mogą zostać usytuowane magazyny składowe.