Po ponad dekadzie skutecznych operacji zwalczania piractwa zmniejszających zagrożenie, biznes żeglugowy wycofał obszar wysokiego ryzyka na Oceanie Indyjskim – informuje armatorów pływających pod banderą cypryjską Maritime Cyprus. 

Pod banderą cypryjską pływają niektóre statki polskich armatorów lub zarządzanych przez firmy działające w Polsce. Przez zagrożone dotąd akweny do polskich portów bezpośrednio lub pośrednio dociera około 40% towarów, w tym surowców energetycznych. Tą drogą morską transportuje się również zakontraktowane przez Ministerstwo Obrony czołgi i haubice z Republiki Korei.

Zniesienie statusu obszaru wysokiego ryzyka (High Risk Area - HRA) dla akwenów Oceanu Indyjskiego zapowiedziano dokładnie na  godzinę 00:01 UTC w dniu 1 stycznia 2023 r. Decyzja została podjęta przez organizacje branżowe, co zostało przekazane w dniu 22 sierpnia  br. Międzynarodowej Organizacji Morskiej (IMO). Było to przedmiotem obrad posiedzenia Komitetu Bezpieczeństwa na Morzu zaplanowanego na 31 października 2022.

– Zniesienie  HRA odzwierciedla znaczną poprawę sytuacji w zakresie piractwa w regionie, głównie dzięki skoordynowanym wysiłkom wielu regionalnych i międzynarodowych zainteresowanych stron w walce z piractwem. Od 2018 roku u wybrzeży Somalii nie doszło do żadnych ataków pirackich na statki handlowe – podkreśla Maritime Cyprus w komunikacie z końca grudnia br.

O decyzji zmiany statusu akwenów Oceanu Indyjskiego IMO została poinformowana przez Międzynarodową Izbę Żeglugi (ICS), BIMCO, Międzynarodowe Stowarzyszenie Wykonawców Morskich (IMCA), INTERCARGO, INTERTANKO i Międzynarodowe Forum Morskie Firm Naftowych (OCIMF).

Akweny bez piratów

– Środki wprowadzone w celu zabezpieczenia wód przez wojsko, polityków, społeczeństwo obywatelskie i przemysł żeglugowy, a także wytyczne dotyczące najlepszych praktyk zarządzania zmniejszyły zagrożenie piractwem na Oceanie Indyjskim – stwierdza się w informacji organizacji branżowych zajmujących się handlem morskim.

Nie oznacza to zmniejszenia uwagi na bezpieczeństwo, ale przeniesienia akcentów dotyczących ryzyk związanych z żeglugą na tych akwenach. 

– Usunięcie HRA odzwierciedla znaczną poprawę sytuacji pirackiej w regionie – podkreśla w komunikacie BIMCO, gdzie zaznacza się, że kluczowe wciąż jest „przygotowanie do podróży, ocena zagrożeń i ryzyka w ramach przestrzegania Dobrych Praktyk Zarządzania 5 [w celu powstrzymania piractwa – MG] (BMP5 - Best Management Practice 5)”.

Zalecenia i działania  ujęte w BMP5 i aktywności międzynarodowych sił morskich pozostają w mocy do odwołania.

BMP5, to piąta edycja „najlepszych praktyk zarządzania w celu powstrzymania piractwa” przeznaczona dla branży transportu morskiego  została opublikowana w czerwcu 2018 r. Zastąpiła BMP4 wydaną w 2011 r. BMP5 zawiera szeroki zestaw informacji o środkach powstrzymujących piractwo i zwiększających bezpieczeństwo morskie na Morzu Czerwonym, Zatoce Adeńskiej, Oceanie Indyjskim i Morzu Arabskim. Informator został  opracowany  przy udziale różnych organizacji, w tym Międzynarodowej Grupy Klubów P&I.

Instrukcja i strona www na piratów

Opublikowano również dokument towarzyszący: „Globalne wytyczne dotyczące zwalczania piractwa dla firm, kapitanów i marynarzy”. To również zostało opracowane we współpracy z International Group of P&I Clubs.

Dodatkowo uruchomiono nową stronę internetową www.maritimeglobalsecurity.org. Ta witryna zawiera wiele informacji i odnośników do sekcji szczegółowych, które  dotyczącą piractwa, bezpieczeństwa cybernetycznego, migracji, pasażerów na gapę, przemytu, konfliktów zbrojnych i wojny. 

– Strona zawiera również sekcje dotyczące określonych regionów geograficznych: Zatoki Gwinejskiej; Azja Południowo-Wschodnia; Śródziemnomorski; Morze Czerwone, Zatoka Adeńska, Basen Somalijski, Morze Arabskie. Witryna jest obsługiwana przez różne organizacje – informuje International Group of P&I Clubs, które aktywnie uczestniczyło w tworzeniu BMP5.

Najlepsze praktyki zarządzania 5 (BMP5) będą nadal zapewniać niezbędne wytyczne dla żeglugi, aby zapewnić opracowywanie ocen zagrożeń i ryzyka dla każdej podróży w celu złagodzenia ryzyka związanego z pozostałymi zagrożeniami dla bezpieczeństwa w regionie. Organizacje uczestniczące w tworzeniu BMP5 podkreślają, że nadal będą monitorować i doradzać IMO oraz operatorom statków w zakresie pojawiania się zagrożeń dla  transportu morskiego. Chodzi o to by zapewnić pomoc w bezpiecznym przejściu statków szlakami przez Morze Czerwone, Zatoka Adeńska, Basen Somalijski, Morze Arabskie. 

A podkreślmy, że tą drogą dociera do polskich portów (bezpośrednio lub pośrednio) około 30% do 40% ładunków z ponad 100 mln t rocznie przeładowywanych w polskich terminalach. Tą drogą dociera również do Polski uzbrojenie ciężkie zakupione przez Ministerstwo Obrony w Republice Korei. Do Azji eksportowanych jest też morzem około 15% do 25% towarów wysyłanych przez polskie porty. 

Bezpieczeństwo załóg na pierwszym miejscu

Istotne jest również to, że na akwenach tych wzrosło bezpieczeństwo załóg, które do dzisiaj musiały się na różne sposoby zabezpieczać przed pirackimi napadami, włącznie z stawianiem zasieków na burtach statków, wstawianiem krat w okna mostków. Na różne sposoby zabezpieczano bulaje. 

W czasie przejścia morzem do zagrożonego akwenu zajmowano się stawianiem płotów metalowych wokół newralgicznych pokładów lub instalacji statku,  rozwijaniem barier wodnych, aż wreszcie zatrudnianiem grup bojowych uzbrojonych w broń maszynową. 

Obszar Dobrowolnego Zgłaszania (VRA) [zagrożeń – MG] administrowany przez UKMTO (United Kingdom Maritime Trade Operations) nie uległ zmianie. Zaznaczono go na Mapie Admiralicji UKHO Q6099. Statki wpływające do VRA są zachęcane do zgłaszania się do UKMTO i rejestrowania się w Morskim Centrum Bezpieczeństwa Rogu Afryki (MSCHOA) zgodnie z branżowymi najlepszymi praktykami zarządzania (BMP).

– Ogłoszenie [zawieszenia zagrożenia piractwem – MG] jest świadectwem prawie 15 lat zaangażowanej współpracy na rzecz zmniejszenia zagrożenia piractwem na Oceanie Indyjskim. Dzięki połączeniu wysiłków militarnych, politycznych, społeczeństwa obywatelskiego i organizacji transportu morskiego na przestrzeni lat, operatorzy i marynarze mogą teraz działać z większym zaufaniem na tych wodach – podkreślają w komunikacie  organizatorzy HRA wraz  IMO.

– Podziękowania i wdzięczność należą się wszystkim marynarzom i pracownikom offshore, którzy służyli w tym czasie w bezpiecznym utrzymaniu światowego handlu i operacji. Nadal należy przeprowadzać oceny zagrożeń i ryzyka oraz stosować najlepsze praktyki zarządzania, aby nadal ograniczać ryzyko występujące w zmiennym, często złożonym i potencjalnie zagrażającym środowisku – zaznaczają instytucje, które inicjowały działania na akwenach HRA.

W najbliższym czasie planuje się  udostępnić kompleksowe wskazówki dotyczące zagrożeń w formie regionalnych zaleceń dotyczących unikania zagrożeń, które są okresowo  aktualizowane. Ponieważ pierwszy z poradników nie zostanie wydany przed usunięciem HRA 1 stycznia 2023 r., stowarzyszenia branży związane z transportem morskim  opracowały tymczasowe wytyczne dla operatorów i załóg statków ułatwiające działania na akwenach Oceanu Indyjskiego. Istnieje możliwość ich pobrania w wyszukiwarce pod hasłem:  Shipping Industry Indian Ocean High Risk Area.