Rząd w Pekinie ogłosił bezprecedensowe plany inspekcji i wejścia na pokłady cywilnych statków w Cieśninie Tajwańskiej. Zdaniem komentatorów może to doprowadzić do szeregu groźnych incydentów morskich w związku z napięciami między Państwem Środka z jednej, a Tajwanej i USA z drugiej strony.

Administracja Bezpieczeństwa Morskiego prowincji Fujian ogłosiła w środę, że będzie przeprowadzać inspekcje na bezpośredniej trasie kontenerowej Pingtan-Tajwan, a także trasie statków pasażerskich oraz innych żeglugowych w Cieśninie Tajwańskiej. Operacja potrwa trzy dni, a przeprowadzą ją okręty Chińskiej Straży Wybrzeża, a nie marynarki wojennej, co teoretycznie ma uzasadnić sens tych działań jako niezwiązany z działalnością wojskową, a procedurą ochrony szlaków morskich i bezpieczeństwa żeglugi.

Tajwańskie Biuro Morskie i Portowe w odpowiedzi na te deklaracje przekazało, że nie ma zamiaru stosować się do wezwań chińskich władz w zakresie planowanych kontroli i przekazało stosowny komunikat do przedsiębiorstw związanych z gospodarką morską, w tym żeglugą.

- Odpowiednie firmy żeglugowe zostały powiadomione, że jeśli napotkają prośbę straży przybrzeżnej drugiej strony o wejście na pokład i inspekcję, powinny ją odrzucić i natychmiast powiadomić agencję patrolującą wybrzeże, aby pomóc w pilnowaniu i reagowaniu. Stworzy to przeszkody w normalnej wymianie między dwoma stronami cieśniny, a my będziemy zmuszeni do podjęcia odpowiednich środków - przekazało biuro.

Przewodniczący amerykańskiej komisji spraw zagranicznych Mike McCaul powiedział w wywiadzie dla Fox News, że każda próba zablokowania Cieśniny Tajwańskiej byłaby "aktem agresji". Tajwan potwierdził, że u wybrzeży wyspy operuje chiński lotniskowiec Shandong, z kolei około 400 mil morskich dalej porusza się jego odpowiednik z US Navy, USS Nimitz.

Aktywność Chin wokół Tajwanu przejawia się w prowadzonych cyklicznie pokazach siły w postaci ćwiczeń wojskowych z udziałem okrętów, a także patroli które co rusz naruszają tajwańską przestrzeń morską. Z racji na to, że Chiny traktują Tajwan (oficjalnie określający się jako Republika Chińska) jako "zbuntowaną prowincję", która powinna się podporządkować władzom na kontynencie. Wyspa jest ostatnim obszarem, który pozostał pod kontrolą ówczesnych władz kraju, które ewakuowały się tam po przegranej wojnie domowej z komunistami. Do teraz roszczą sobie prawa do obszaru całych Chin, a także niektórych terenów należących obecnie do innych państw. Z racji na deklarowane wsparcie dla Tajwanu od USA, oba państwa chińskie znajdują się w stanie de facto "zimnej wojny", podobnie jak Korea Północna i Południowa. 

Decyzja o morskich kontrolach zbiega się ze spotkaniem prezydent Tajwanu Tsai Ing-wen z kierownictwem Izby Reprezentantów USA w Kalifornii. Komunistyczna Partia Chin żywo reaguje na oznaki formalnej niepodległości lub państwowości Tajwanu, a chińskie MSZ zareagowało na politycznie symboliczne spotkanie w USA gniewem. W oświadczeniu ministerstwo obiecało "stanowcze i zdecydowane środki w celu obrony suwerenności narodowej i integralności terytorialnej", traktując tego typu pokazy relacji jako "mieszanie się w wewnętrzne sprawy Chin." Możliwe, że temu mają służyć zaplanowane kontrole morskie. Niemniej, pomimo ostrego tonu trudno oczekiwać na dalszą eskalację działań, z racji na to że konflikt z Tajwanem oznaczałby dla Chin starcie z USA, a potencjalnie też ich państwami sojuszniczymi, co mogłoby się skończyć powtórzeniem sytuacji na Ukrainie, na którą 24 lutego ubr. napadła Rosja. Z racji na światowe znaczenie gospodarki tak Chin, jak i Tajwanu, ewentualny konflikt szybko odbiłby się na światowej gospodarce i doprowadził do potężnego kryzysu, dotykającego jej wszelkie aspekty, szczególnie linie produkcyjne i eksport towarowy.