W związku z ogłoszeniem stanu zagrożenia epidemicznego doszło do znaczącego spowolnienia gospodarki już niemal we wszystkich branżach. Prognoza na najbliższe tygodnie, czy nawet miesiące nie jest optymistyczna. Nie oznacza to jednak, że w związku z brakiem uzyskania przychodów przedsiębiorcy zostali zwolnieni z konieczności uiszczania zobowiązań publicznoprawnych (tak jak ma to miejsce w niektórych państwach).

Wydaje się, że ogłaszając program „tarczy antykryzysowej”, rząd dostrzega szereg zagrożeń dla działalności gospodarczej. Niestety, brakuje nadal szczegółów poszczególnych instrumentów i na moment przygotowywania niniejszego artykułu trwają jeszcze pracę nad przygotowaniem pakietu osłonowego dla firm, który ma zawierać propozycję odpowiednich zmian w prawie. Mają one zapewnić rozwiązania gwarantujące płynność finansową przedsiębiorstw, które odczuwają negatywne skutki związane z epidemią koronawirusa.

Na tę chwilę opublikowany został jedynie komunikat o możliwości skorzystania z ulg podatkowych. Urzędy skarbowe mają brać pod uwagę szczególne okoliczności związane z epidemią przy rozpatrywaniu wniosków dotyczących przyznania ulg w spłacie zobowiązań podatkowych (w tym odroczenia terminu płatności, rozłożenia na raty, umorzenia zobowiązań podatkowych).

Powyższe założenie nie wpłynęło jeszcze w żaden formalny sposób na istniejącą do tej pory procedurę wnioskowania o ulgi, która w dalszym ciągu uregulowana jest w Ordynacji podatkowej.

Głównym celem niniejszej krótkiej publikacji jest więc próba przypomnienia procedury, która umożliwia uzyskanie ulgi w spłacie zobowiązania podatkowego, według aktualnego stanu prawnego.

W pierwszej kolejności należy podkreślić, że rozstrzygnięcie organu podatkowego jest oparte na uznaniu administracyjnym. Oznacza to, że nawet w przypadku spełnienia przesłanek wynikających z przepisów Ordynacji podatkowej organ nie jest zobligowany do wydania decyzji, która uwzględni interes podatnika i przyzna ulgę w spłacie zobowiązania. Zgodnie jednak z zapewnieniami zarówno Ministerstwa Finansów jak i rzecznika Izby Administracji Skarbowej, urzędy skarbowe będą brały pod uwagę trudną sytuację przedsiębiorców związaną z koronawirusem. Jak będzie w praktyce, tego na obecną chwilę nie wiadomo.

Ulgi w spłacie zobowiązania uzyskiwane są na wniosek podatnika, wobec tego aby zainicjować postępowanie w sprawie przyznania ulgi podatkowej należy złożyć pismo we właściwym urzędzie skarbowym. Podstawą złożenia wniosku powinien być art. 67a Ordynacji podatkowej, który również wskazuje katalog ulg z jakich podatnik może skorzystać.

W obecnej sytuacji rekomendujemy złożenie wniosku w formie listownej lub elektronicznej.

Podstawą do złożenia wniosku celem umorzenia zobowiązania jest art. 67a § 1 pkt 3 Ordynacji podatkowej (OP). Umorzenie zaległości podatkowej polega na zwolnieniu podatnika z obowiązku zapłaty istniejącej zaległości podatkowej. Możemy tu wnioskować jedynie o umorzenie zaległości już istniejących. Umorzeniu może podlegać zaległość w całości lub w części, a także wraz z nią skorelowane odsetki za zwłokę, jak też opłata prolongacyjna. Oznacza to, że w przypadku wnioskowania o umorzenie części zobowiązania publicznoprawnego umorzone zostaną również odsetki pozostające w związku z tą częścią zobowiązania.

Ponadto, wnioskować możemy o odroczenie płatności lub rozłożenie na raty zaległości podatkowej już powstałej (art. 67a § 1 pkt 2 OP) wraz z odsetkami za zwłokę lub odsetki od nieuregulowanych w terminie zaliczek na podatek. W przypadku obu tych ulg wnioskować możemy jedynie o umorzenie zaległości już istniejących. Inaczej jest w przypadku wniosku o odroczenie terminu płatności podatku lub rozłożenia zapłaty podatku na raty (składanego w oparciu o art. 67a § 1 pkt 1 OP), który to dotyczy zobowiązania zapłaty podatku w przyszłości, a nie już powstałej zaległości.

Podstawę do zastosowania każdej ulgi musi stanowić ważny interes podatnika lub ważny interes publiczny. W ustawie nie została wskazana definicja powyższych pojęć. Przybliżenia ww. terminów podjął się Naczelny Sąd Administracyjny w Szczecinie w wyroku z dnia 22 kwietnia 1999 r. SA/Sz 850/98 (LEX nr 36843), który wskazał że ważny interes podatnika, to sytuacja, gdy z powodu nadzwyczajnych, losowych przypadków, podatnik nie jest w stanie zaległości podatkowych uregulować. Będzie to utrata możliwości zarobkowania, utrata losowa majątku. Z drugiej strony, interes publiczny to sytuacja, gdy zapłata zaległości podatkowej spowoduje konieczność sięgania przez podatnika do środków pomocy państwa, gdyż nie będzie w stanie zaspokajać swoich potrzeb materialnych.

Trzeba zatem potwierdzić, że wniosek o zastosowanie ulgi w przypadku utraty płynności związanej z epidemią koronawirusa będzie stanowić zarówno ważny interes podatnika, jak i ważny interes publiczny.

Procedura skorzystania z ulgi wygląda następująco: ZOBACZ TUTAJ

Tak wygląda aktualny stan prawny.

Wobec niepewnej przyszłości spowodowanej szerzącą się epidemią, przedsiębiorca powinien korzystać ze wszystkich narzędzi, które daje mu prawo. Do nich na pewno należy korzystanie z procedury uzyskania ulg w płatnościach publicznoprawnych.

Dzięki takim działaniom będzie w stanie minimalizować nadchodzące straty, które z uwagi na sytuację gospodarczą z pewnością wszyscy odczujemy.

apl. rad. Marcin Sokołowski

ZBROJA ADWOKACI
www.zbrojaadwokaci.pl