Marszałkowie Mieczysław Struk oraz Piotr Całbecki podpisali deklarację woli współpracy na rzecz rewitalizacji, rozwoju i wykorzystania potencjału gospodarczego dolnej Wisły.

Po raz pierwszy w tej kadencji samorządu Sejmik Województwa Pomorskiego obradował poza murami Urzędu Marszałkowskiego w Gdańsku. Wyjazdowa sesja odbyła się w środę, 30 marca 2016 r., w Urzędzie Miejskim w Tczewie. Głównym tematem była dyskusja o potrzebie przywrócenia dolnej Wisły gospodarce oraz podpisanie deklaracji woli współpracy na rzecz rewitalizacji, rozwoju i wykorzystania potencjału gospodarczego dolnej Wisły. Pod dokumentem podpisy złożyli Mieczysław Struk, marszałek województwa pomorskiego oraz Piotr Całbecki, marszałek województwa kujawsko-pomorskiego.  

– Samorządy województw kujawsko-pomorskiego i pomorskiego opowiadają się za przywróceniem dolnej Wiśle należnego jej miejsca w gospodarce regionów i całego kraju – mówił marszałek Struk. – Dążymy do tego, by rozwój transportu na Pomorzu, a także w Polsce, oparty był na sieci multimodalnych korytarzy, umożliwiając rozwój efektywnych i innowacyjnych usług transportowych na średnich i dalekich dystansach. Jednym z elementów sprawnego systemu transportowego jest możliwość nieskrępowanego rozwoju portów w Gdańsku i Gdyni poprzez swobodne wyprowadzenie ładunków w stronę lądu drogami wodnymi śródlądowymi, a zwłaszcza dolną Wisłą.

Chcemy też wspólnie wyrazić wsparcie dla podejmowanych działań przez Ministerstwo Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej, zwłaszcza w zakresie przystąpienia Polski do Europejskiej Umowy o Głównych Drogach Wodnych Międzynarodowego Znaczenia (AGN), co oznaczać będzie konieczność dostosowania warunków żeglugi na rzekach do minimum IV klasy żeglowności. Ponadto w ministerstwie trwają prace nad rządowym programem rozwoju polskich śródlądowych dróg wodnych, który na najbliższe lata wyznaczy kierunki dla tej branży gospodarki – dodał marszałek województwa pomorskiego Mieczysław Struk.

Narodowy program rewitalizacji, rozwoju i wykorzystania potencjału gospodarczego polskich rzek

– Odcinek dolnej Wisły ma ogromny potencjał gospodarczy, ale wymaga on podjęcia jak najszybciej działań ze strony państwa, jak również naszych samorządów – powiedział Piotr Całbecki, marszałek województwa kujawsko-pomorskiego. – W pierwszej kolejności dotyczy to przygotowania krajowych dokumentów regulujących gospodarkę wodną oraz działań programowych, koncepcyjnych, projektowych, realizacyjnych i lobbystycznych, również z naszej strony.  Nasza deklaracja współpracy ma tym celom służyć.   

Jako członek Narodowej Rady Rozwoju przy Prezydencie RP, złożyłem propozycję podjęcia inicjatywy dotyczącej aktywizacji gospodarczej polskich rzek. Z uwagi na szczególną sytuację hydrologiczną dolnej Wisły na obszarze naszego województwa i w tym kontekście konieczność zmiany myślenia o polskich rzekach, zasadność wykorzystania ich potencjału gospodarczego i stworzenie nowej polityki w tym zakresie – wzorem działań prowadzonych praktycznie w całej Unii Europejskiej – wystąpiłem do prezydenta o podjęcie inicjatywy dotyczącej aktywizacji gospodarczej polskich rzek i obszarów nadwodnych, w tym szczególnie niskoemisyjnego (CO2) śródlądowego transportu wodnego i nieemisyjnej hydroenergetyki, oraz o zainicjowanie w tej sferze merytorycznego dialogu środowisk prorozwojowych (zwolenników zrównoważonego wykorzystania potencjału gospodarczego polskich rzek) ze środowiskami ekologicznymi – dodał marszałek Całbecki.

– Podstawowym celem inicjatywy ma być sporządzenie założeń do opracowania interdyscyplinarnego dokumentu: „Narodowego programu rewitalizacji, rozwoju i wykorzystania potencjału gospodarczego polskich rzek", zgodnie z którym, w perspektywie kilkudziesięciu lat mogłaby racjonalnie rozwijać się gospodarka Polski, uwzględniająca potencjał gospodarczy i zasoby wodne polskich rzek, w tym największy w dorzeczach polskich rzek – potencjał dolnej Wisły.

Potrzebna nowa infrastruktura transportowa

Współpraca obu województw ma dotyczyć m.in.: rozwoju gospodarczego, bezpieczeństwa przeciwpowodziowego, dostępności wody i jej retencji, a także ochrony środowiska. Strony  podejmować będą starania na rzecz gospodarczego wykorzystania potencjału dolnej Wisły i przywrócenia możliwości transportowych na Wiśle od Gdańska do Warszawy, zarówno pod kątem potrzeb żeglugi śródlądowej i turystycznej.
Aby umożliwić wsparcie rozwoju regionu dolnej Wisły konieczne jest zbudowanie optymalnej infrastruktury transportowej ze szczególnym uwzględnieniem portów morskich i dynamiczny rozwój ich przeładunków, nowoczesnych centrów multimodalnych nad Wisłą, pozwalających na integrację transportu wodnego, drogowego, kolejowego. W naturalny sposób wraz z rozwojem infrastruktury na Wiśle, powstawałyby warunki do rozwoju turystyki, której atrakcyjność miałaby ogólnoeuropejskie znaczenie ze względu na nowoczesność, unikalność przyrodniczą i kulturową oraz zgodny z wymaganiami środowiskowymi charakter projektów infrastrukturalnych.

Inwestycje środowiskowe

Bezpieczny rozwój dolnej Wisły uzależniony jest od sprawności systemu zabezpieczeń przeciwpowodziowych, jak również możliwości jej retencjonowania. Niedopuszczalne jest, by rocznie 32 mld metrów sześciennych wody Wisły spływały bezproduktywnie do Bałtyku. Rozwiązaniem tych problemów byłoby m.in. wznowienie – zgodnych ze współczesnymi wymogami środowiskowymi – prac nad kaskadyzacją tego odcinka Wisły, nowymi stopniami wodnymi, zaprojektowanie nowoczesnej  infrastruktury melioracyjnej, dbającej zarówno o jakość, jak i odpowiedni stan wody.