Wietnamski łącznik. Chińskie towary „Made in Vietnam” w wietnamskich portach

Nadwyżka handlowa Wietnamu z USA wzrosła do 62 mld dolarów w pierwszej połowie 2025 r. Eksporterzy załadowali towary z wyprzedzeniem, aby skorzystać z tymczasowego cła w wysokości 10%. Wiadomo, że część nadwyżki powstała, ponieważ były to nielegalnie przeładowywane przez Wietnam produkty z Chin. Administracja Trumpa natychmiast zareagowała i zapowiedziała, że będą one objęte 40-procentowymi cłami. 

Dla porównania, szacuje się, że całkowita wartość handlu towarami między USA a Wietnamem w 2024 r. wyniosła 149,6 mld USD. Eksport towarów ze Stanów Zjednoczonych do Wietnamu w 2024 r. wyniósł 13,1 mld USD, co stanowi wzrost o 32,9% (3,2 mld USD) w porównaniu z rokiem 2023. Import towarów z Wietnamu do Stanów Zjednoczonych wyniósł 136,6 mld USD w 2024 r. To spowodowało wzrost o 19,3% (22,1 mld USD) w porównaniu z rokiem 2023. 

Deficyt handlowy Stanów Zjednoczonych w obrocie towarami z Wietnamem wyniósł 123,5 mld USD w 2024 r., co stanowi wzrost o 18,1% (18,9 mld USD) w porównaniu z rokiem 2023 – podaje Office of the United States Trade Representative (USTR).

Źródło: Vietnam Investment Review, vir.com.vn

Według wietnamskiego Ministerstwa Finansów, wolumen handlu Wietnamu w samym marcu osiągnął 75,39 mld USD, co stanowi wzrost o 18,2% w porównaniu z lutym i 16,6% w porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku. Eksport dóbr tylko w I kwartale wzrósł o 10,6% do 102,84 mld USD, a import o 17% do 99,68 mld USD, co przełożyło się na nadwyżkę handlową w wysokości 3,16 mld USD – informuje Nguyen Thu z „Vietnam Investment Review”.

Dochodowy (re)eksport

Przedsiębiorstwa wietnamskie uzyskały przychody z eksportu w wysokości 29,02 mld USD, co stanowi wzrost o 15% r/r i stanowi 28,2% całości eksportu. Tymczasem firmy z udziałem kapitału zagranicznego, w tym górnictwo ropy naftowej, osiągnęły sprzedaż w wysokości 73,82 mld USD, co stanowi wzrost o 9% r/r - podaje Ministerstwa Finansów Wietnamu. 

W efekcie w ciągu pierwszych trzech miesięcy roku 18 towarów eksportowych przekroczyło sprzedaż 1 mld USD, co stanowi 84,5% całkowitej wartości eksportu. Pięć z tych pozycji przekroczyło 5 mld USD, co stanowi prawie 60% całkowitego eksportu.

Plany rozwojowe portów w Wietnamie do 2030 r. źródło: Vantage Logistics Corp. 

Na bilans handlowy wpływ miał fakt, że firm wietnamskie importowały towary o wartości 36,78 mld USD, co stanowi wzrost o 19,3% r/r. Przedsiębiorstwa z kapitałem zagranicznym importowały towary o wartości 62,9 mld USD, co stanowi wzrost o 15,8% r/r.  17 pozycji importowych przekroczyło wartość 1 mld USD, co stanowi 77,2% całkowitego importu. Tak dobre wyniki były osiągane również w II kwartale 2025 r. Ministerstwo Przemysłu i Handlu podchodzi jednak ostrożnie co do prognoz w drugiej połowie 2025 r. ponieważ perspektywy są niejasne z powodu potencjalnego wpływu amerykańskich ceł.

Porty na eksportowej fali

W kwietniu i maju 2025 roku wolumen kontenerów w portach morskich Wietnamu wzrósł o 13% rok do roku (r/r), a w portach Cai Mep-Thi Vai, Lach Huyen i Ho Chi Minh City odpowiednio o 22%, 32% i 8% r/r, według danych Vietcombank Securities (VCBS) – podaje „Industry Inteligence”. Z informacji pozyskanych w portach wynika, że w ciągu pierwszych czterech miesięcy tego roku przeładowano ponad 10 milionów TEU, co stanowi wzrost o 6% r/r. 

Wyraźnie wzrosły wysyłki z portów wietnamskich do Stanów Zjednoczonych. Tutaj podaż  zwiększyła się o 34-36% r/r. W 2025 r. przeładunki kontenerów wzrosły w ciągu dwóch miesięcy II kwartału 2025 r. prawie dwukrotnie szybciej niż w pierwszym kwartale tego roku.

Wiodące grupy ładunkowe w wyminie USA z Wietnamem, źródło: vietnamlawmagazine.vn

Operatorzy terminali i ich kooperanci zanotowali rekordowe zyski. Gemadept Corporation odnotowała w pierwszym kwartale 2025 roku przychody w wysokości 1,27 biliona VND (48,9 mln USD) – wzrost o 27% rok do roku, przy marży brutto na poziomie 44%. Zysk netto nieznacznie spadł z powodu braku dochodów nadzwyczajnych. Port Nam Dinh Vu odnotował 29%  wzrost wolumenu i 119% wykorzystanie mocy przeładunkowych. Gemalink przeładował 440 tys. TEU, co oznacza wzrost o 25%. 

Port Hai Phong Joint Stock Company odnotował 577 miliardów VND przychodów i 145 miliardów VND zysku, a terminale Lach Huyen 3 i 4 oficjalnie rozpoczęły działalność 13 maja, zwiększając całkowitą przepustowość do 3,2 miliona TEU – informuje „Industry Inteligence”. Zysk portu Sajgon po opodatkowaniu wzrósł o 120% do 111 miliardów VND. Średnie przeładunki kontenerów wzrosły o 40%. Viconship odnotował 16-procentowy wzrost przychodów i 80-procentowy wzrost zysków, przeładowując 281 tys. TEU. To stanowi wzrost o 15% rok do roku.

Na podstawie dynamiki wymiany handlowej oparto projekty inwestycyjne w portach Wietnamu. Przepustowość portów w Wietnamie ma znacznie wzrosnąć. Otwarcie terminalu Nam Dinh Vu Etap 3 (800 tys. TEU) planowane jest do końca 2025 roku. Terminal Gemalink Faza 2A (ponad 600 tys. TEU) jest obecnie na etapie analiz  inwestycyjnych. Nowa terminale w Lach Huyen mogą do 2030 r. zwiększyć potencjał przeładunkowych o  kolejne 3 miliony TEU w ciągu najbliższych lat.

Aby uniknąć nadwyżki potencjałów przeładunkowych, handel z Chinami i Stanami Zjednoczonymi powinien rosnąć w podobnym tempie jak w czasie ostatnich pięciu lat. Jeśli więc cła wzrosną o powyżej zakładanych w negocjacjach regulacji, to wietnamski eksport na rynek amerykański może zmaleć. A jest to obecnie około 30% kontenerów w relacjach eksportowych. 

Zagrożone 5 grup eksportowych

Przemawiając na marcowym posiedzeniu rządu i konferencji online z władzami lokalnymi, minister finansów Nguyen Van Thang potwierdził pozytywne wyniki, ale ostrzegł również przed rosnącym ryzykiem. „Szerokie zastosowanie 46-procentowego cła miałoby znaczący wpływ na eksport do USA, a także miałoby skutki uboczne dla produkcji, zaufania przedsiębiorstw, inwestycji zagranicznych i prywatnych, konsumpcji i zatrudnienia” – cytuje „Vietnam Investment Review”.

Wstępne badanie przeprowadzone przez Ministerstwo Finansów wskazało, że koszty podwyższonych ceł dotkną pięć grup eksportowych. Wśród nich będzie elektronika i komputery; tekstylia i odzież; drewno i produkty z drewna; owoce morza; oraz maszyny i urządzenia. Ministerstwo Finansów podkreśla, że „Wszystkie te sektory to sektory o wysokiej wartości eksportowej i tworzące duże miejsca pracy”. 

Chociaż skutki krótkoterminowe mogą być ograniczone dzięki zwiększeniu eksportu i gromadzeniu zapasów przez firmy w poprzednich miesiącach, oczekuje się, że długoterminowe konsekwencje będą bardziej dotkliwe. Na początku lipca Reuters informował, że „Stany Zjednoczone nałożą niższe niż obiecane cło w wysokości 20% na wiele wietnamskich towarów eksportowych” Takie działania zapowiedział Donald Trump  na kilka dni przed terminem zapowiadanych podwyżek ceł na towary importowane z Wietnamu. W ten sposób złagodzono napięcia z dziesiątym co do wielkości partnerem handlowym USA. Zapowiedziano, że „Wietnamskie towary będą objęte 20% cłem, a przeładunki z krajów trzecich przez Wietnam będą objęte cłem w wysokości 40%”.

Eksport tekstyliów z Wietnamu w 2024 r. źródło: vietnamexportdata.com

Trump stwierdził, że Wietnam mógłby importować produkty amerykańskie z zerowym cłem. „To dla mnie wielki zaszczyt ogłosić, że właśnie zawarłem umowę handlową z Socjalistyczną Republiką Wietnamu” – napisał Trump w Truth Social po rozmowie z czołowym przywódcą Wietnamu, To Lamem. Po rozmowach, rząd Wietnamu poinformował, że zobowiązałby się do zapewnienia preferencyjnego dostępu do rynku dla amerykańskich towarów, w tym samochodów z dużymi silnikami. 

Handel z USA kluczowy dla gospodarki

Stany Zjednoczone są dla Wietnamu największym rynkiem eksportowym. Dlatego Wietnam dąży do utrzymania bliskich relacji z tym krajem. Z kolei Chiny są nie tylko największym partnerem gospodarczym ale również oba kraje łączą silne więzi dyplomatyczne i wojskowe. Wietnam będzie więc starał się utrzymać dobre stosunki z  oboma supermocarstwami. Reuters napisał, że Chiny poinformowały niedawno, że „przeprowadzają ocenę” umowy amerykańsko-wietnamskiej i zobowiązały się do obrony swoich interesów.

„Cieszymy się, że wszystkie strony rozwiązują spory gospodarcze i handlowe ze Stanami Zjednoczonymi w drodze równych konsultacji, ale stanowczo sprzeciwiamy się, aby jakakolwiek strona zawarła porozumienie kosztem interesów Chin” – powiedział rzecznik chińskiego ministerstwa handlu He Yongqian podczas briefingu. „Jeśli taka sytuacja wystąpi, Chiny będą jej zdecydowanie przeciwdziałać, aby chronić swoje uzasadnione prawa i interesy” – informował Joe Cash, przedstawiciel Reutersa w Pekinie.

Lam zwrócił się do Trumpa z prośbą o uznanie Wietnamu za gospodarkę rynkową i zniesienie ograniczeń w eksporcie produktów zaawansowanych technologicznie do tego kraju, poinformował Wietnam. Hanoi od dawna zabiegało o te zmiany. Aby uniknąć sytuacji, w której w sposób niespodziewany towary wietnamskie zostaną obłożone cłami, rząd Wietnamu aktywnie podejmuje szereg akcji  dyplomatycznych i handlowych. 

Według Ministerstwa Finansów, niedawna rozmowa telefoniczna między Sekretarzem Generalnym Partii Wietnamu To Lamem a kierownictwem USA otworzyła „okno możliwości” dla negocjacji. Konieczne są jednak skoordynowane i pilne działania w obszarze dyplomacji, handlu i kształtowania polityki. Wietnam przygotowuje działania awaryjne, aby wesprzeć przedsiębiorstwa, gdyby Stany Zjednoczone podniosły cła. Dobre stosunki  handlowe z USA to również oczekiwana informacja przez zarządy portów i morskich terminali.