Komisja Europejska podjęła dziś decyzję o uznaniu Kamerunu za państwo trzecie niewspółpracujące w walce z nielegalnymi, nieraportowanymi i nieuregulowanymi połowami (połowy NNN), przyznając mu tzw. „czerwoną kartkę”. Od tej pory państwa członkowskie UE nie będą importowały produktów rybołówstwa z Kamerunu, nawet jeżeli produkty te będą posiadały zatwierdzone przez władze krajowe świadectwa połowowe.

Dzisiejsza decyzja Komisji opiera się na unijnym rozporządzeniu w sprawie połowów NNN, które gwarantuje, że na rynek UE trafiają wyłącznie legalnie złowione produkty rybołówstwa. Dodanie Kamerunu do wykazu nastąpiło na skutek długotrwałego utrzymywania się poważnych niedociągnięć, które zostały opisane w powiadomieniu przyjętym w lutym 2021 r., w którym ostrzegano już o możliwości uznania Kamerunu za państwo niewspółpracujące. Dotyczy to w szczególności niezapewnienia przez władze Kamerunu odpowiedniej kontroli nad krajową flotą rybacką oraz niepodjęcia niezbędnych działań naprawczych w celu zwalczenia połowów NNN i zapobiegania im. Kamerun w dalszym ciągu rejestrował statki rybackie prowadzące połowy poza jego wodami – w tym statek prowadzący połowy NNN – których działalność jest niemonitorowana.

Połowy NNN stanowią jedno z najpoważniejszych zagrożeń dla zrównoważonej eksploatacji żywych zasobów morza. Połowy NNN mają negatywny wpływ na fundamenty wspólnej polityki rybołówstwa UE (WPRyb) oraz międzynarodowe wysiłki UE na rzecz promowania lepszego zarządzania obszarami morskimi. Zagrażają również środowisku morskiemu i morskiej różnorodności biologicznej. Komisja stosuje podejście zakładające zerową tolerancję wobec połowów NNN, dążąc do realizacji Europejskiego Zielonego Ładu oraz celu ONZ w zakresie zrównoważonego rozwoju polegającego na ochronie i zrównoważonym wykorzystywaniu oceanów, mórz i zasobów morskich.

W ramach podjętych działań Komisja współpracuje z państwami trzecimi, aby usprawnić zarządzanie rybołówstwem i zapewnić, by państwa trzecie przestrzegały swoich zobowiązań międzynarodowych.

Dalsze działania

Komisja będzie kontynuowała dialog z władzami Kamerunu, aby pomóc temu krajowi naprawić stwierdzone niedociągnięcia. Komisja zaleci Radzie UE dodanie Kamerunu do wykazu państw niewspółpracujących.

Kontekst

Wartość połowów NNN na świecie wynosi według szacunków 10–20 mld euro rocznie. Co roku nielegalnie poławia się od 11 do 26 mln ton ryb, co odpowiada co najmniej 15 proc. światowych połowów.

Dzisiejsza decyzja Komisji opiera się na unijnym rozporządzeniu w sprawie połowów NNN, które weszło w życie w 2010 r. Jeden z jego filarów stanowi system świadectw połowowych, którego celem jest umożliwienie dostępu do rynku UE wyłącznie legalnie złowionym produktom rybołówstwa. Rozporządzenie to przewiduje również specjalne mechanizmy dialogu z krajami, które nie są w stanie wywiązać się z obowiązków spoczywających na nich zgodnie z prawem międzynarodowym jako na państwie bandery, państwie nadbrzeżnym, państwie portu lub zbytu. Brak współpracy w ramach dialogu może wprawdzie skutkować objęciem danego kraju procedurą identyfikacji (tzw. czerwona kartka i wynikające z niej dodanie do wykazu), jednak dialogi NNN opierają się na współpracy z poszczególnymi państwami i udzielaniu im wsparcia i stanowią ważny krok w walce z połowami NNN. Procedura ta została opisana w poniższej infografice.

Od listopada 2012 r. Komisja prowadzi formalny dialog z 26 państwami trzecimi, podczas którego ostrzeżono je o potrzebie podjęcia skutecznych działań w celu zwalczania połowów NNN. W większości przypadków odnotowano znaczne postępy, w związku z czym Komisja mogła pomyślnie zakończyć etap formalnego dialogu i uchylić podjęte decyzje. Tylko kilka państw nie wykazało niezbędnego zaangażowania i nie podjęło działań w celu wyeliminowania stwierdzonych niedociągnięć.

UE jest największym importerem produktów rybołówstwa na świecie. Działania na rzecz zwalczenia połowów NNN oraz na rzecz ochrony i zrównoważonego wykorzystywania oceanów, mórz i zasobów morskich stanowią wkład UE w realizację 14. celu zrównoważonego rozwoju określonego w Agendzie 2030.