Skóra ryb, często traktowana jako odpad uboczny przemysłu rybnego, skrywa w sobie ogromny potencjał i staje się coraz bardziej cennym surowcem w wielu branżach. Przetwarzanie skór z ryb to ciekawy proces, który przekształca pozornie bezużyteczny materiał w wartościowe produkty o szerokim zastosowaniu.

Praca przetwórstwa rybnego – jakie działania wykonują

Główne obszary działalności przetwórstwa rybnego:

1.    Obróbka wstępna: Obejmuje ona przyjęcie surowca, sortowanie, mycie, patroszenie, usuwanie łusek i płetw.

2.    Filetowanie i porcjowanie: Ryby są dzielone na filety lub mniejsze porcje w zależności od przeznaczenia.

3.    Mrożenie: Szybkie zamrożenie ryb pozwala na zachowanie ich świeżości przez długi czas.

4.    Wędzenie: Ryby są wędzone dymem z drewna, co nadaje im charakterystyczny smak i aromat oraz wydłuża ich trwałość.

5.    Marynowanie: Ryby są marynowane w roztworze soli, octu i przypraw, co nadaje im charakterystyczny smak i kwasowość.

6.    Konserwowanie: Ryby są pakowane do puszek lub słoików i sterylizowane w wysokiej temperaturze, co zapewnia im długą trwałość.

7.    Pakowanie: Gotowe produkty są pakowane w odpowiednie opakowania, które chronią je podczas transportu i przechowywania.

Produkty rybne uboczne a produkty rybne pochodne

Produkty rybne uboczne

•    Definicja: Zgodnie z Rozporządzeniem (WE) nr 1069/2009 produkty rybne uboczne to "wszystkie produkty pochodzenia zwierzęcego, inne niż ryby przeznaczone do spożycia przez ludzi, które nie są objęte definicją produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do spożycia przez ludzi, uzyskane podczas połowu ryb, hodowli ryb lub przetwarzania ryb, w tym produkty uboczne z ryb hodowlanych, a także produkty uboczne uzyskane z ryb złowionych w naturze".

•    Przykłady: Głowy, ogony, płetwy, wnętrzności, łuski ryb.

•    Zastosowanie: Produkty uboczne mogą być przetwarzane na mączkę rybną, olej rybi, żelatynę, biopaliwa, nawozy organiczne i inne produkty.

•    Status prawny: Produkty uboczne podlegają określonym przepisom sanitarnym i weterynaryjnym, które regulują ich pozyskiwanie, transport, przetwarzanie i stosowanie.

Produkty rybne pochodne

•    Definicja: Zgodnie z Rozporządzeniem (WE) nr 1069/2009 produkty rybne pochodne to "produkty uboczne poddane obróbce, z wyłączeniem mączki rybnej, oleju rybnego i pasz dla zwierząt".

•    Przykłady: Skóra rybna garbowana, żelatyna oczyszczona, kolagen, chityna.

•    Zastosowanie: Produkty pochodne mogą być wykorzystywane w przemyśle spożywczym, farmaceutycznym, kosmetycznym, tekstylnym, motoryzacyjnym i budowlanym.

•    Status prawny: Produkty pochodne podlegają bardziej rygorystycznym przepisom sanitarnym i weterynaryjnym niż produkty uboczne, co wynika z ich potencjalnego zastosowania w łańcuchu żywnościowym człowieka.

Kolagen rybi – ABC

Kolagen rybi jest interesującym produktem pozyskiwanym głównie z odpadów rybnych, takich jak skóra, kości czy płetwy, co stanowi ekologiczne i efektywne wykorzystanie zasobów morskich. Proces jego wytwarzania obejmuje hydrolizę kwasową, zasadową lub enzymatyczną, która rozkłada kolagen na mniejsze, łatwiej przyswajalne peptydy. Dzięki temu kolagen rybi charakteryzuje się dobrą rozpuszczalnością w zimnej wodzie i wysoką strawnością, co czyni go łatwo dostępnym źródłem bioaktywnych peptydów dla organizmu ludzkiego.

Proces przetwarzania skór rybich na kolagen

Proces produkcji kolagenu rybiego, oprócz wspomnianej hydrolizy, obejmuje także etapy takie jak oczyszczanie i suszenie lub liofilizacja, co pozwala uzyskać produkt końcowy o wysokiej czystości i skoncentrowanej formie. Ponadto, ekstrakcja kolagenu z ryb morskich uznawana jest za bardziej ekologiczną i bezpieczną alternatywę dla kolagenu pozyskiwanego z bydła czy świń, ze względu na mniejsze ryzyko przenoszenia patogenów i alergenów.

•    Świeża skóra ryb może być bezpośrednio ekstrahowana lub przechowywana w stanie zamrożonym przed ekstrakcją, w temperaturze -20 °C.

•    Przygotowanie rozpoczyna się od dokładnego umycia skór jako surowca.

•    Skóry ryb są zazwyczaj cięte na mniejsze kawałki (ok. 0,5 × 0,5 cm), aby ułatwić proces ekstrakcji.

•    Do produkcji kolagenu surowce poddawane są obróbce kwasowej, zasadowej lub enzymatycznej.

•    Słabe kwasy, takie jak kwas octowy i kwas cytrynowy, są stosowane do ekstrakcji rybiej skóry lub pęcherza pławnego.

•    Silne kwasy, takie jak kwas solny, są również używane do ekstrakcji żelatyny z kości.

•    Obróbka zasadowa jest stosowana do produkcji żelatyny, w którym stosuje się wodorotlenek sodu. Konwersja kolagenu w żelatynę odbywa się poprzez denaturację kolagenu poprzez zerwanie wiązań wodorowych.

•    Obróbka enzymatyczna skór rybich jest stosowana w przypadku hydrolizatów kolagenu najlepszej jakości.

•    Specyfika enzymów pozwala na większą kontrolę nad procesem hydrolizy w porównaniu do hydrolizy chemicznej. Hydrolizę kolagenu można osiągnąć za pomocą enzymów proteolitycznych, które enzymatycznie rozszczepiają wiązanie peptydowe między dwoma aminokwasami.

•    Po etapie ekstrakcji przeprowadza się neutralizację wodą, aż pH osiągnie 6 (w przypadku procesu hydrolizy chemicznej).

•    Ekstrakt jest filtrowany przez warstwę tkaniny perkalowej w celu uzyskania rozpuszczonego kolagenu, a następnie wielokrotnie oczyszczany z białek niekolagenowych.

•    Następnie wykonuje się suszenie lub wymrażanie surowca do formy proszku.

Zastosowanie kolagenu rybiego

Ze względu na swoje unikalne właściwości, kolagen rybi znalazł szerokie zastosowanie w różnych sektorach - od medycyny przez kosmetologię po suplementy diety. Jest ceniony za właściwości przeciwutleniające, przeciwnadciśnieniowe oraz zdolność do przyspieszania absorpcji wapnia, co wspiera zdrowie kości i stawów. Dodatkowo, dzięki swojej zdolności do stymulacji syntezy nowego kolagenu, elastyny i kwasu hialuronowego w skórze, stanowi kluczowy składnik produktów antyagingowych i regenerujących.

Dla kogo polecany jest kolagen rybi?

Kolagen rybi może być szczególnie polecany osobom dbającym o zdrowie stawów, kości, a także tych, którzy chcą poprawić stan swojej skóry, włosów i paznokci. Jego suplementacja może okazać się korzystna również dla osób starszych oraz sportowców, gdzie wsparcie regeneracji tkanki łącznej jest często potrzebne.

Kolagen rybi w diecie sportowców

Osoby aktywnie uprawiające sport mogą czerpać szczególne korzyści z suplementacji kolagenem rybim, ponieważ wspomaga on regenerację tkanki łącznej, co jest kluczowe w procesie gojenia się mikrourazów powstałych podczas intensywnych treningów. Dodatkowo, kolagen może przyczyniać się do zwiększenia mobilności stawów i zmniejszenia ryzyka kontuzji, co jest nieocenione dla utrzymania wysokiej wydajności sportowej.

Kolagen rybi dla osób o umiarkowanej aktywności fizycznej

Dla osób umiarkowanie aktywnych, które regularnie angażują się w ćwiczenia fizyczne, ale nie na poziomie wyczynowym, kolagen rybi również może okazać się cennym dodatkiem do diety. W tym przypadku, korzyści z suplementacji mogą obejmować nie tylko wsparcie dla stawów i kości, ale również ogólną poprawę kondycji skóry, włosów i paznokci, co jest pożądane w kontekście ogólnej dbałości o zdrowie i wygląd.

Osoby, które prowadzą przeważnie siedzący tryb życia i nie uprawiają regularnie sportu, również mogą odnieść korzyści z przyjmowania kolagenu. W ich przypadku, suplementacja może pomóc w zapobieganiu degeneracji tkanki łącznej, która postępuje z wiekiem, a także wspierać zdrowie kości, co jest szczególnie ważne, aby uniknąć problemów związanych z niską aktywnością fizyczną, takich jak: osteoporoza czy bóle stawów.

Ponadto, kolagen rybi może przynieść korzyści osobom w podeszłym wieku, u których naturalna produkcja kolagenu jest znacznie zmniejszona, co prowadzi do osłabienia struktury skóry, utraty jej jędrności oraz pojawienia się zmarszczek. Regularne spożywanie kolagenu pochodzenia morskiego może pomóc w spowolnieniu procesów starzenia się skóry, poprawiając jej elastyczność i nawilżenie.

Artykuł został napisany przez eksperta Wybieramy Kolagen.