Polski rezydent podatkowy będący wspólnikiem spółki osobowej posiadającej co najmniej 25% udziałów albo akcji spółki zagranicznej może podlegać przepisom o CFC, o ile spółka zagraniczna spełnia przesłanki uznania jej za zagraniczną spółkę kontrolowaną w rozumieniu przepisów ustaw o podatkach dochodowych. Takie stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w wydanej dnia 25 lutego 2016 r. interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego (sygn. IPPB1/4511-4/16-2/MT).

Omawiana sprawa dotyczyła podatniczki, która rozważała rozpoczęcie prowadzenia działalności gospodarczej w formie spółki osobowej, której przedmiotem działalności byłoby inwestowanie w udziały i akcje spółek zagranicznych. Podatniczka uważała, iż struktura grupy spółek ukształtowana w ten sposób, iż udziały i akcje spółek zagranicznych nabywane będą przez spółkę osobową, skutkować będzie brakiem zastosowania, względem spółek zagranicznych zależnych od spółki osobowej, przepisów o zagranicznych spółkach kontrolowanych. Podatniczka powołała się przy tym na przepis art. 30f ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych („PitU”), którego odpowiednikiem w ustawie z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych („CitU”) jest art. 24a ust. 2, wskazując iż o ile sama podatniczka jest podatnikiem w myśl ustawy PitU, o tyle nie posiada i nie będzie posiadać udziału w kapitale, prawa głosu w organach kontrolnych lub stanowiących, czy też prawa do uczestnictwa w zysku w spółki zagranicznej. Prawa te przypisane będą spółce osobowej, posiadającej udziały albo akcje zagranicznej spółki.

Ze stanowiskiem podatniczki nie zgodził się Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, który powołując się na przepis art. 30f ust. 3 pkt 3 lit. a PitU (odpowiednio: 24a ust. 3 pkt 3 lit. a CitU), w omawianej interpretacji wyjaśnił, iż przepisy o zagranicznych spółkach kontrolowanych odnoszą się także do tych spółek zagranicznych, w których podatnik posiada pośrednio co najmniej 25% udziałów, akcji lub praw głosu w organach kontrolnych i stanowiących. Organ podkreślił, iż przepisy o CFC mają na celu zwalczanie szkodliwej konkurencji ze strony części państw, przede wszystkim tzw. „rajów podatkowych” oraz przeciwdziałanie odraczaniu lub unikaniu opodatkowania przy wykorzystywaniu mechanizmu przesuwania dochodów do spółek zależnych zlokalizowanych w krajach o preferencyjnych systemach podatkowych. Wobec powyższego przepisy o zagranicznych spółkach kontrolowanych zostały przez ustawodawcę określone szeroko, celem objęcia zakresem ich zastosowania jak najwięcej przypadków. Na gruncie powyższego Dyrektor Izby Skarbowej uznał, iż przyjęcie poglądu zaprezentowanego przez podatniczkę, iż nie będzie posiadać w spółce zagranicznej udziału w kapitale, prawa głosu w organach kontrolnych lub stanowiących lub prawa do uczestnictwa w zysku tej spółki, w rozumieniu art. 30f ust. 2 PitU (odpowiednio: 24a ust. 2 CitU), stanowiłoby nieuprawnioną wykładnię zawężającą przepisów, z uwagi na brzmienie np. art. 30f ust. 3 PitU (art. 24a ust. 3 CitU), który wskazuje warunki uznania danego podmiotu za zagraniczną spółkę kontrolowaną.

Na marginesie autorzy wskazują, iż spółki osobowe prawa handlowego, za wyjątkiem spółki komandytowo – akcyjnej, stanowią podmioty transparentne podatkowo, co oznacza, iż nie są podatnikami podatku dochodowego – przychody i koszty osiągane przez takie spółki stanowią odpowiednio przychody i koszty każdego z jej wspólników. Tym samym, przysporzenie osiągnięte przez spółkę osobową inną niż spółka komandytowo – akcyjna z każdego ze źródeł przychodu określonych w CitU lub PitU, należy przypisać każdemu ze wspólników takiej spółki osobowej, proporcjonalnie do przypadającego mu udziału w jej zysku.


Rafał Czyżyk, radca prawny
Piotr Porzycki, prawnik
„Marek Czernis Kancelaria Radcy Prawnego”
w Szczecinie