Na przełomie ostatnich kilku miesięcy Urzędy Skarbowe zaczęły kierować do polskich marynarzy liczne wezwania do złożenia wyjaśnień w sprawie dochodów uzyskanych z Norwegii. Powyższa praktyka jest efektem bardzo dobrze działającej wymiany informacji podatkowej pomiędzy  Polską, a Norwegią.

Wezwania dotyczą wszelkiego rodzaju dochodów m.in. z pracy najemnej na lądzie np. praca stoczniowa, na morzu oraz zysków kapitałowych uzyskanych z Norwegii.

Przedmiotem zainteresowania Urzędów Skarbowych stały się szczególnie lata  2011 i 2014 jeśli chodzi o dochody uzyskiwane w ww. okresie z Norwegii.

Kolejną grupą marynarzy, którzy zostali wzywani na przestrzeni ostatnich kilku miesięcy są marynarze, którzy skorzystali z ulgi abolicyjnej w roku 2014 w związku z uzyskaniem dochodów z Norwegii. Marynarze Ci byli i są wzywani szczególnie przez trójmiejskie Urzędy Skarbowe do przedłożenia dodatkowych dokumentów, a w niektórych przypadkach nawet do bezzasadnej korekty złożonych zeznań podatkowych poprzez dokonanie obliczeń z pominięciem ulgi abolicyjnej.   

Co więcej marynarze muszą również pamiętać o reagowaniu na wezwania norweskich urzędów skarbowych w sprawie ewentualnych zaległości podatkowych w Norwegii.

Wezwania dotyczące dochodów za roku 2011 lub 2014

Urzędy Skarbowe na terenie całej  Polski wszczynają czynności sprawdzające w zakresie ustalenia dlaczego za rok 2011 lub 2014 marynarz nie złożył zeznania podatkowego skoro organ otrzymał informację od norweskiej administracji podatkowej, że polski podatnik uzyskał w ww. roku podatkowym dochody z Norwegii. Z kolei Ci marynarze, którzy złożyli zeznania podatkowe za rok 2014 wzywani są przez Urzędy Skarbowe do złożenia wyjaśnień w celu ustalenia czy zeznanie złożone przez marynarza zostało sporządzone w sposób prawidłowy.

Co ciekawe polskie organy podatkowe kierują ww. zapytania zarówno do marynarzy pracujących na statkach zarządzanych przez norweskich armatorów i podnoszących banderę NIS albo inną zagraniczną (mają obowiązek rozliczać się w Polsce z tych dochodów), do podatników pracujących na statkach zarządzanych przez norweskich armatorów i podnoszących banderę NOR (mają obowiązek rozliczać się w Norwegii), oraz do osób wykonujących pracę na statkach zagranicznych armatorów, a eksploatowanych na norweskich wodach terytorialnych albo Norweskim Szelfie Kontynentalnym.

Wezwania dotyczące ulgi abolicyjnej

Na przestrzeni ostatnich kilkunastu tygodni, wielu marynarzy zostało wezwanych przez trójmiejskie urzędy skarbowe do wyjaśnienia sposobu rozliczenia roku 2014 w związku z zastosowaniem ulgi abolicyjnej - dochody z pracy na statkach zarządzanych przez norweskiego armatora, który podnosił banderę inną niż NOR i nie pracował na norweskim szelfie.

Szczególnie trójmiejskie urzędy skarbowe wzywają do przedłożenia dokumentów potwierdzających zapłatę podatku w Norwegii za rok 2014 jak jeden z kluczowych dokumentów, który w ocenie Urzędu Skarbowego ma rozstrzygnąć prawidłowość rozliczenia.

Takie stanowisko jest całkowicie sprzeczne z obowiązującymi przepisami prawa podatkowego w Polsce oraz z linią interpretacyjną przyjętą przez izby skarbowe, które wydają indywidualne interpretacje przyznając marynarzom prawo do ulgi abolicyjnej bez względu na to czy podatek został zapłacony zagranicą, czy też nie.

Wezwania do uiszczenia norweskiego podatku

Uwagi wymaga fakt, iż polscy marynarze są regularnie wzywani przez norweskie organy podatkowe w związku z zaległościami podatkowymi w Norwegii. Trzeba pamiętać, iż otrzymanie wezwania do zapłaty podatku nie jest równoznaczne z jego zasadnością, gdyż w wielu przypadkach wezwania te są błędnie kierowane do podatnika. W interesie marynarza jest niezwłoczna reakcja na takie norweskie wezwanie oraz wyjaśnienie swojej sytuacji faktycznej i prawnej.  Ww. wezwanie do uiszczenia podatku w Norwegii wskazuje datę, do której należy uiścić norweski podatek lub norweskie składki na ubezpieczenie społeczne na rachunek bankowy Skatteetaten, bądź wnieść od niego odwołanie.

Należy pamiętać, iż ignorowanie pism od norweskich organów podatkowych nie jest dobrym rozwiązaniem i  w konsekwencji prowadzi do wydania norweskiego tytułu egzekucyjnego. Na podstawie przepisów gwarantujących uznawanie orzeczeń innych państw w Polsce norweski tytuł egzekucyjny staje się podstawą do wydania polskiego tytułu egzekucyjnego. Tytuł ten wydawany jest przez Ministra Finansów, a realizowany przez Naczelnika Urzędu Skarbowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania marynarza. Egzekucja odbywa się w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji gdzie organem egzekucyjnym jest Urząd Skarbowy reprezentowany przez komisarza skarbowego bądź pracownika urzędu skarbowego.

Urzędowi Skarbowemu przysługują podobne instrumenty do tych, którymi dysponują komornicy w trakcie postępowania egzekucyjnego tj. zajęcie rachunku bankowego, zajęcie wynagrodzenia, zajęcie składek na ubezpieczenie społeczne w ZUS, zajęcie ruchomości itp.

Doręczenia decyzji

Uwagi wymaga fakt, iż w niektórych przypadkach może dojść do skutecznego doręczenia decyzji podatkowej marynarzowi pod jego nieobecność. Szczególnie w dwóch sytuacjach może pojawić się ten problem:

1)    Marynarz, który nie ustanowi pełnomocnika do kontaktów z US lub pełnomocnika do odbioru korespondencji z US, przebywa zagranicą i pod jego nieobecność zostaje przesłana decyzja na jego adres zamieszkania zgłoszony w US. Po dwóch awizach, decyzja taka zostaje uznana za skutecznie doręczoną i termin na odwołanie od tej decyzji zaczyna biec. W takiej sytuacji marynarz, który wróci do kraju z kontraktu i ww. decyzja stała się pod jego nieobecność decyzją ostateczną, powinien NIEZWŁOCZNIE wnieść wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania od decyzji (jeśli oczywiście ta decyzja jest dla niego negatywna) wraz samym odwołaniem.
2)    Marynarz, który ustanowi pełnomocnika nieprofesjonalnego do kontaktów z US np. żonę musi pamiętać o tym, iż bieg terminu na odwołanie od negatywnej decyzji biegnie od momentu doręczenia decyzji takiemu pełnomocnikowi, a nie od dnia powrotu marynarza do Polski.

Należy pamiętać o aktualizowaniu danych adresowych w US oraz o wskazywaniu takich adresów spod których jest na bieżąco podejmowana korespondencja.

Podsumowanie

Z uwagi na liczne problemy zgłaszane przez marynarzy, którzy zareagowali na ww. wezwania bez pomocy profesjonalnego pomocnika oraz przez wzgląd na ryzyko wszczęcia postępowania podatkowego w efekcie wadliwego złożenia wyjaśnień przez podatnika, które może skutkować wymiarem podatku, odradzamy samodzielny kontakt z organem podatkowym w przypadku wezwania w sprawie norweskich dochodów.

Ponadto, należy z bardzo dużym dystansem podchodzić do „porad” udzielanych przez pracowników organów podatkowych, gdyż porady te nie są w żadnej mierze wiążące prawnie i podatnik nie może się na nie powoływać w razie dalszych problemów w toku postępowania. Co więcej, należy pamiętać o aktualizowaniu danych adresowych zarówno w polskich jak i zagranicznych urzędach skarbowych, tak aby organ podatkowy przesyłał ewentualne pisma, wezwania i decyzje na aktualne adresy zamieszkania marynarza lub takie spod których zostanie podjęta korespondencja.

Radca Prawny Mateusz Romowicz

Więcej informacji dotyczących pracy Kancelarii znajdą Państwo na stronie  kancelaria-gdynia.eu, prawo-korporacyjne.pl,

Znajdź nas na facebook