• <

Klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania coraz bliżej wejścia w życie

04.01.2016 10:43 Źródło: własne
Strona główna Prawo Morskie, Finanse Morskie, Ekonomia Morska Klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania coraz bliżej wejścia w życie

Partnerzy portalu

Klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania coraz bliżej wejścia w życie - GospodarkaMorska.pl

Zgodnie z zapowiedzią Ministerstwa Finansów planowane jest, aby w ciągu najbliższych trzech miesięcy w życie weszły przepisy nowelizacji ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa, uwzględniające w swojej treści tzw. klauzulę przeciwko unikaniu opodatkowania [dalej: „Klauzula”].

Zakres przedmiotowy Klauzuli

Zgodnie z najnowszym projektem nowelizacji Ordynacji podatkowej, przedmiotem Klauzuli będą czynności podejmowane przez podatników w celu osiągnięcia korzyści podatkowych, w kwocie przekraczającej 100 tysięcy złotych. Klauzula powinna znaleźć zastosowanie względem wszystkich podatków, z zastrzeżeniem VAT - odpowiednie regulacje w tym zakresie uwzględnione zostały bowiem w projekcie nowelizacji ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług [dalej: „Ustawa o VAT”]. Powyższe wynika z faktu, iż - zdaniem Ministerstwa Finansów - stosowanie rozwiązań przeciwko unikaniu opodatkowania w zakresie VAT jest dostatecznie dostrzegalne w praktyce organów podatkowych i sądów administracyjnych, a nadto jest uzasadnione orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Wobec konieczności interpretowania Klauzuli zgodnie z kierunkiem wyznaczonym przez dorobek Trybunału, Ministerstwo Finansów uznało, iż rozszerzenie zakresu jej zastosowania na sprawy z zakresu podatku od towarów i usług jest niecelowe. Wyłączając sprawy z zakresu VAT spod zakresu zastosowania Klauzuli, Ministerstwo Finansów jednocześnie uwzględniło, w projekcie nowelizacji Ustawy o VAT, przepisy traktujące o skutkach nadużycia prawa podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług.

Cel i istota Klauzuli

Nadrzędnym celem Klauzuli jest eliminowanie z obrotu prawnego sztucznych konstrukcji podatkowych, które pomimo swojej prawnej dopuszczalności, naruszają cele i założenia przepisów materialnego prawa podatkowego. Istotą Klauzuli jest zatem wyznaczenie granic akceptowalnej optymalizacji podatkowej i pozbawienie podatników prawa do korzyści podatkowych wynikających nadużywania regulacji podatkowych. W świetle powyższego wskazać należy, iż Klauzula znajdzie zastosowanie w przypadku każdej sztucznej konstrukcji, pozbawionej innego niż oszczędności podatkowe celu gospodarczego. Czynności takie, na gruncie Klauzuli, uznawane będą dla celów podatkowych za niedokonane.

Co istotne, Klauzula nie znajdzie zastosowania względem działań wynikających z rzeczywistych zdarzeń gospodarczych, czy struktur kapitałowych nienastawionych wyłącznie na osiąganie korzyści podatkowych. Czynności podejmowane przez podatników, którym można będzie przypisać walor sensu ekonomicznego oraz zgodnego z prawem celu, traktowane będą na gruncie Klauzuli jako działania, których głównym celem nie była optymalizacja podatkowa.

Pojęcie „sztucznej konstrukcji”

Jak wynika z projektu nowelizacji Ordynacji podatkowej, zarzut sztucznej konstrukcji przysługiwał będzie organom podatkowym względem podatnika w szczególności, gdy podatnik w nieuzasadniony sposób dzielił dokonywane przez siebie transakcje albo podjął ryzyko gospodarcze, którego nie podjąłby racjonalnie działający podmiot, gdyby nie określone korzyści natury podatkowej. Zarzut sztucznej konstrukcji będzie szczególnie uzasadniony także w przypadku, gdy podatnik podejmował będzie działania w efekcie których stan docelowy będzie tożsamy lub zbliżony do stanu wyjściowego lub gdy w ramach danej czynności dokonywanej przez podatnika, występują elementy wzajemnie się znoszące lub kompensujące. Ryzyko uznania danej konstrukcji za sztuczną powstawać będzie także względem transakcji, w ramach których podatnik angażował pośredników, pomimo braku wyraźnego uzasadnienia gospodarczego. Ten czynnik powinien mieć istotne znaczenie  w szczególności dla podatników działających w sektorze spedycyjnym. Zarzut dotyczący podmiotów pośredniczących będzie mógł służyć organom podatkowym do podważania uzasadnienia gospodarczego dla angażowania w ramach danego transportu tzw. dalszych spedytorów, czy przewoźników.

Pojęcie „korzyści podatkowej”


Na gruncie Klauzuli, czynnością uznaną za powziętą w celu osiągnięcia korzyści podatkowej, będzie takie działanie podatnika, w ramach którego cele wskazane organowi podatkowemu będą miały charakter nieistotny, drugorzędny względem oszczędności podatkowych uzyskanych przez podatnika. W świetle powyższego, za korzyść podatkową w rozumieniu Klauzuli uznać należy niepowstanie zobowiązania podatkowego, odsunięcie w czasie jego powstania lub obniżenie zapłaty podatku. Korzyścią podatkową będzie także powstanie nadpłaty lub prawa do zwrotu podatku albo podwyższenie kwoty nadpłaty lub zwrot podatku.

Wyłączenia zastosowania Klauzuli oraz opinie zabezpieczające


W pierwszej kolejności zauważyć należy, iż wykładnia Klauzuli nie będzie przedmiotem interpretacji indywidualnych prawa podatkowego, lecz nowej instytucji - tzw. opinii zabezpieczających. Co istotne, jeżeli interpretacja indywidualna wydana zostanie w zakresie tych elementów stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego, które stanowić będą unikanie opodatkowania, to wydana interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

W kontekście opinii zabezpieczających wskazać należy, iż zgodnie z projektem nowelizacji Ordynacji podatkowej, wydawane będą one przez Ministra Finansów. Co istotne, wniosek o wydanie opinii zabezpieczającej będzie mógł zostać złożony wspólnie przez kilku podatników, a jego przedmiotem będzie mogła być większa liczba planowanych, rozpoczętych lub dokonanych czynności powiązanych. Wniosek o wydanie opinii zabezpieczającej, zgodnie z projektem nowelizacji Ordynacji podatkowej, podlegać będzie opłacie w kwocie 20 tysięcy złotych i winien być rozpoznany w terminie 6 miesięcy od dnia otrzymania wniosku przez Ministra Finansów.

Finalnie wskazać należy, iż Klauzula nie znajdzie zastosowania w przypadku, gdy korzyść podatkowa lub suma korzyści wynikających z wielu czynności podatnika nie przekroczy w okresie rozliczeniowym 100 tysięcy złotych. Analogiczny skutek wywoła uzyskanie przez podatnika opinii zabezpieczającej albo bezskuteczny upływ 6 - miesięcznego terminu na jej wydanie przez Ministra Finansów.

Rafał Czyżyk, radca prawny
Piotr Porzycki, prawnik
„Marek Czernis Kancelaria Radcy Prawnego”
w Szczecinie

Więcej informacji znajdą Państwo na stronie www.czernis.pl

 

 

Partnerzy portalu

KONFERENCJA_PRAWA_MORSKIEGO_UG_2024
legal_marine_mateusz_romowicz_2023

Dziękujemy za wysłane grafiki.