Wstęp

Ustalenie jakie przepisy znajdują zastosowanie dla opodatkowania naszych dochodów z zagranicy uzależnione jest od charakteru wykonywanej przez nas pracy.

A mianowicie, sytuacja prawna polskich pracowników uzależniona jest od charakteru wykonywanej pracy, w związku z czym opodatkowanie dochodów osób zatrudnionych dla holenderskich podmiotów podzielimy na:
1. Praca na lądzie dla holenderskiego przedsiębiorstwa;
2. Praca na statku eksploatowanym w komunikacji międzynarodowej przez przedsiębiorstwo z faktycznym zarządem w Holandii;
3. Praca na statku eksploatowanym w żegludze śródlądowej międzynarodowej przez przedsiębiorstwo z faktycznym zarządem w Holandii;
4. Praca na statku eksploatowanym w żegludze śródlądowej przez przedsiębiorstwo z faktycznym zarządem w Holandii.
5. Każda z wyżej wymienionych sytuacji dla polskich pracowników rodzi inne skutki prawne w zakresie opodatkowania ich dochodów, dlatego tak ważne jest prawidłowe ustalenie ich sytuacji prawnej.

Pracownicy lądowi (np. praca w stoczni)

W kontekście zatrudnienia pracowników w Holandii istotnym jest ustalenie czy zatrudnienie następuje bezpośrednio przez podmiot holenderski czy pracownik został zatrudniony przez polską firmę i następnie oddelegowany do pracy w Holandii dla tzw. pracodawcy użytkownika.

W przypadku oddelegowania do pracy za granicę do Holandii przez polską spółkę należy rozważyć dodatkowo kwestię tzw. międzynarodowego najmu siły roboczej, pojęcia pracodawcy użytkownika w kontekście ekonomicznym oraz opodatkowania zysków polskiej spółki w Holandii.
    
W myśl art. 15 ust. 1 konwencji z dnia 13 lutego 2002 r. między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Niderlandów o unikaniu podwójnego opodatkowania i zapobieganiu uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu (Dz. U. z 2003 r. Nr 216 poz. 2120 ze zm.) z uwzględnieniem postanowień artykułów 16, 18, 19, 20 i 21 uposażenia, płace i inne podobne wynagrodzenia, które osoba mająca miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie otrzymuje z pracy najemnej, podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie, chyba że praca najemna wykonywana jest w drugim Umawiającym się Państwie. Jeżeli praca najemna jest tak wykonywana, to otrzymywane za nią wynagrodzenie może być opodatkowane w tym drugim Państwie.

Natomiast zgodnie z art. 15 ust. 2 ww. konwencji bez względu na postanowienia ustępu 1 wynagrodzenie, jakie osoba mająca miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie otrzymuje za pracę najemną, wykonywaną w drugim Umawiającym się Państwie, podlega opodatkowaniu tylko w pierwszym Państwie, jeżeli:
a) odbiorca przebywa w drugim Państwie przez okres lub okresy nieprzekraczające łącznie 183 dni podczas dwunastomiesięcznego okresu rozpoczynającego się lub kończącego w danym roku podatkowym i
b) wynagrodzenie jest wypłacane przez pracodawcę lub w imieniu pracodawcy, który nie ma miejsca zamieszkania lub siedziby w drugim Państwie, i
c) wynagrodzenie nie jest ponoszone przez zakład lub stałą placówkę, którą pracodawca posiada w drugim Państwie.

Określenie „zakład” w rozumieniu ww. Konwencji z dnia 13 lutego 2002 r. między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Niderlandów zostało z kolei zdefiniowane w art. 5 tej umowy.
W świetle powyższych przepisów należy stwierdzić, iż zgodnie z art. 15 ust. 1 ww. umowy, wynagrodzenia pracowników mających miejsce zamieszkania w Polsce podlegają opodatkowaniu tylko w Polsce, chyba, że praca wykonywana jest na terytorium Holandii. Natomiast art. 15 ust. 2 umowy określa wyjątek od powyższej zasady, zgodnie z którym wynagrodzenia pracowników podlegają opodatkowaniu wyłącznie w państwie rezydencji, czyli w Polsce, o ile łącznie zostaną spełnione określone w tym artykule warunki. Niespełnienie któregokolwiek z tych warunków powoduje, iż wynagrodzenie pracowników podlega opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 15 ust. 1 umowy, czyli w państwie, w którym praca jest wykonywana (w Holandii) oraz w państwie miejsca zamieszkania podatnika (w Polsce).

Jednocześnie w przypadku gdy wynagrodzenie podlega opodatkowaniu zarówno w Holandii jak i w Polsce, w celu zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu znajduje zastosowanie określona w art. 23 ust. 5 lit. a) ww. konwencji metoda unikania podwójnego opodatkowania. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce osiąga dochód, który stosownie do postanowień niniejszej konwencji, może być opodatkowany w Holandii, to Polska zezwoli na:
1. odliczenie od podatku od dochodu tej osoby kwoty równej podatkowi od dochodu zapłaconemu w Holandii;
2. jednakże odliczenie takie nie może jednak przekroczyć tej części podatku od dochodu, jaka została obliczona przed dokonaniem odliczenia i która odpowiada tej części dochodu, która może być opodatkowana w Holandii.

W myśl zaś art. 27 ust. 9 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli podatnik, o którym mowa w art. 3 ust. 1, osiąga również dochody z tytułu działalności wykonywanej poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub ze źródeł przychodów znajdujących się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania nie stanowi o zastosowaniu metody określonej w ust. 8, lub z państwem, w którym dochody są osiągane, Rzeczpospolita Polska nie zawarła umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, dochody te łączy się z dochodami ze źródeł przychodów położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W tym przypadku od podatku obliczonego od łącznej sumy dochodów odlicza się kwotę równą podatkowi dochodowemu zapłaconemu w obcym państwie. Odliczenie to nie może jednak przekroczyć tej części podatku obliczonego przed dokonaniem odliczenia, która proporcjonalnie przypada na dochód uzyskany w państwie obcym.

Powyższe oznacza, że jeżeli pobyt pracownika w Holandii nie przekracza łącznie 183 dni podczas dwunastomiesięcznego okresu rozpoczynającego się lub kończącego w danym roku podatkowym, dochód pracownika podlega opodatkowaniu w Holandii tylko w sytuacji, gdy wynagrodzenie jest wypłacane przez pracodawcę lub w imieniu pracodawcy mającego miejsce zamieszkania lub siedzibę w Holandii albo jest ponoszone przez zakład lub stałą placówkę, które pracodawca posiada w Holandii. Jednocześnie w takiej sytuacji (nie spełnienia którejkolwiek z przesłanek z art. 15 ust. 2 lit.b lub lit.c) dochód pracowników podlega opodatkowaniu zgodnie z art. 15 ust. 1 umowy, bez względu na okres ich przebywania w Holandii. Jednocześnie przez wzgląd na treść przepisów Konwencji określających metodę unikania podwójnego opodatkowania (proporcjonalne odliczenie) pracownik zobowiązany jest do rozliczenia tego dochodu również w Polsce odliczając podatek zapłacony w Holandii, natomiast w pozostałym zakresie uprawniony jest do zastosowania ulgi abolicyjnej.

Natomiast, jeżeli zostaną łącznie spełnione przesłanki wskazane w art. 15 ust. 2 (np. mniej niż 183 dni w Holandii i wypłacenie wynagrodzenia np. przez pracodawcę z Polski) dochód pracownika podlega opodatkowaniu wyłącznie w Polsce, według zasad ogólnych i bez możliwości skorzystania z ulgi abolicyjnej.

Marynarze zatrudnieni na statkach eksploatowanych w komunikacji międzynarodowej przez przedsiębiorstwo z faktycznym zarządem w Holandii

Sytuację prawną marynarzy zatrudnionych na statkach eksploatowanych w komunikacji międzynarodowej przez podmiot z faktycznym zarządem w Holandii określa art. 15 ust 3 Konwencji, który stanowi, że bez względu na poprzednie postanowienia tego artykułu wynagrodzenie otrzymywane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie z pracy najemnej, wykonywanej na pokładzie statku morskiego, statku powietrznego albo na pokładzie statku żeglugi śródlądowej eksploatowanego w transporcie międzynarodowym, może być opodatkowane tylko w tym Umawiającym się Państwie.

Oznacza to, że marynarze zatrudnieni na ww. warunkach podlegają opodatkowaniu wyłącznie w Polsce na warunkach ogólnych tj. wg skali podatkowej. W tym przypadku nie znajduje zastosowania metoda unikania podwójnego opodatkowania bowiem sama umowa precyzuje miejsce opodatkowania dochodu. Co więcej, przy takim rozliczeniu marynarz nie jest uprawniony do skorzystania z ulgi abolicyjnej.

Marynarze zatrudnieni na statkach eksploatowanych w żegludze śródlądowej międzynarodowej przez przedsiębiorstwo z faktycznym zarządem w Holandii

Art. 15 ust 3 Konwencji znajduje zastosowanie także w przypadku żeglugi śródlądowej międzynarodowej. Oznacza to, że tak jak w przypadku marynarzy zatrudnionych na statkach eksploatowanych w komunikacji międzynarodowej, dochód osób zatrudnionych na statkach eksploatowanych w żegludze śródlądowej międzynarodowej podlega w pełni opodatkowaniu wyłącznie w Polsce bez możliwości skorzystania z ulgi abolicyjnej.

Marynarze zatrudnieni na statkach eksploatowanych w żegludze śródlądowej przez przedsiębiorstwo z faktycznym zarządem w Holandii   

W przypadku zatrudnienia na pokładzie statków eksploatowanych wyłącznie w żegludze śródlądowej w Holandii opodatkowanie dochodu następuje wyłącznie w Holandii. W tym zakresie pracownik nie ma obowiązku ujawnienia tych dochodów w Polsce.

Sytuacja osób zatrudnionych dla podmiotów holenderskich jest uzależniona od charakteru wykonywanej przez nich pracy. Umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania z Holandią jest zróżnicowana i przewiduje odmienny sposób opodatkowania dochodów dla pracowników lądowych oraz marynarzy. W przypadku pracowników lądowych kluczową kwestią jest ustalenie czy zatrudnienie następuje bezpośrednio przez podmiot holenderski czy zachodzi oddelegowanie do pracy w Holandii – każdy z tych modeli zatrudnienia niesie za sobą inne skutki podatkowe dla pracownika.  Co więcej, umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania z Holandia jest bardzo niekorzystna dla marynarzy zatrudnionych na statkach eksploatowanych w komunikacji międzynarodowej oraz w żegludze śródlądowej międzynarodowej bowiem skutkuje pełnym opodatkowaniem w Polsce bez możliwości skorzystania z ulgi abolicyjnej. Jedynie zatrudnienie na statkach eksploatowanych w żegludze śródlądowej w Holandii nie wywołuje skutków podatkowych w Polsce, jednakże podatek obowiązkowo podlega zapłacie w Holandii.

Podsumowanie

Różnorodność modeli zatrudnienia polskich obywateli dla holenderskich podmiotów wymaga dokładnej analizy bowiem każdy przypadek zatrudnienia (nawet dla tego samego podmiotu) może powodować odmienne skutki podatkowe dla pracownika.

Radca Prawny Mateusz Romowicz

Radca Prawny Ewelina Zgódka

Więcej informacji dotyczących pracy Kancelarii znajdą Państwo na stronie kancelaria-gdynia.eu , prawo-korporacyjne.pl

Znajdź nas na facebook