Senackie komisje budżetu i finansów publicznych oraz rolnictwa i rozwoju wsi ocenią poprawki złożone w środę do nowelizacji ustawy o akcyzie. Tzw. pakiet akcyzowy zawiera szereg przepisów mających uszczelnić system; wątpliwości senatorów budzi termin ich wejścia w życie - 1 maja br.

Senat rozpatrzył w środę na posiedzeniu planarnym rządową nowelizację ustawy o akcyzie oraz innych ustaw. Jak powiedział senator Ryszard Świlski (KO), przedstawiając sprawozdanie z prac komisji budżetu i finansów publicznych, zgodnie z uzasadnieniem rządu, celem zmian jest wyeliminowanie nieprawidłowości związanych z opodatkowaniem wyrobów akcyzowych oraz samochodów osobowych poprzez uszczelnienie obrotu nimi.

Senator zauważył, że wprowadzenie zmian przyniesie budżetowi dodatkowe dochody w wysokości 200 mln zł. Wskazał także na wprowadzenie od przyszłego roku obowiązku składania deklaracji akcyzowych w formie elektronicznej. Świlski ocenił, że nowelizacja ma charakter techniczny, nie zmienia wysokości podatku akcyzowego, ale - jak zaznaczył - wątpliwości konstytucyjne budzi przyjęte w ustawie vacatio legis, co zostało podniesione podczas prac komisji.

Sprawozdawca poinformował, że podczas prac komisji biuro legislacyjne przedstawiło 11 uwag do ustawy, ale większość z nich została oceniona negatywnie przez rząd. Komisja zarekomendowała przyjęcie części z nich.

Jacek Bogucki (PiS) z komisji rolnictwa i rozwoju wsi wyjaśnił, że komisja ta nie miała uwag do ustawy.

Wiceminister finansów Jan Sarnowski tłumaczył, że nowela zawiera pakiet kilkunastu rozwiązań, które są odpowiedzią na zgłaszane przez administrację skarbową negatywne zjawiska obserwowane na rynku obrotu wyrobami akcyzowymi. Zmiany, jak zapewnił, poprawią warunki działania uczciwych firm i znacznie utrudnią funkcjonowanie podmiotom naruszającym prawo.

Sarnowski mówił, że nie bez przyczyny w resorcie finansów nowela funkcjonuje pod nazwą pakietu akcyzowego. "Ponieważ zawiera regulacje uszczelniające dotyczące ogromnej większości wyrobów akcyzowych - dotyczy obrotu skażonym alkoholem etylowym, wyrobami energetycznymi, suszem tytoniowym, paliwami opałowymi i żeglugowymi oraz również sprowadzonymi do Polski samochodami osobowymi" - wymieniał.

"Jest to krok, który domknie trwający już od kilku lat proces elektronizacji rozliczeń akcyzy" - powiedział. Dodał, że od przyszłego roku przedsiębiorcy będą składać elektroniczne rozliczenia tego podatku, tak też będzie prowadzona przez nich ewidencja. Dzięki temu wykrywanie przestępstw będzie łatwiejsze.

Według wiceministra ważna zmiana dotyczy zaangażowania Inspekcji Handlowej w proces kontroli paliw pod kątem ich pochodzenia. Łatwiej będzie też można odmówić udzielania zezwolenia akcyzowego dla podmiotów podejrzanych o to, że nie będą płacić podatków.

Podczas dyskusji senator Świlski zwrócił uwagę, że ustawa ma wejść w życie 1 maja, co biorąc pod uwagę harmonogram prac parlamentarnych i czas na podpis prezydenta oznacza, że nie będzie wystarczającego vacatio legis dla zmian. "To nie jest ustawa, która wnosi wyłącznie korzyści dla obywateli. Tam się pojawiają sankcje (...), ale też następuje przerzucenie ciężaru dowodowego z organu podatkowego na podatnika" - mówił senator. Apelował o szacunek dla obywatela, aby miał szanse przygotować się do nowego prawa.

Jak powiedział wiceminister Sarnowski, Sejm ma zająć się poprawkami senackimi na posiedzeniu 30 marca, więc prezydent będzie miał miesiąc na podpisanie ustawy. "Ministerstwo Finansów nie widzi zagrożenia związanego z datą wejścia w życie 1 maja" - powiedział.

Poprawkami, które zostały złożone podczas posiedzenia, ale nie zostały omówione, zajmą się komisje budżetu i finansów publicznych oraz rolnictwa i rozwoju wsi.

Wcześniej senacka komisja budżetu i finansów publicznych opowiedziała się za opóźnieniem wejścia w życie noweli do 1 lipca tego roku, argumentując, że pozwoli to zachować zgodne z prawem vacatio legis. Senacki legislator zwrócił jednak uwagę, że harmonogram prac nad ustawą, m.in. czas, jaki prezydent ma na jej podpisanie, nie pozwoli zachować odpowiedniego vacatio legis. Komisja opowiedziała się także za przyjęciem części poprawek legislacyjnych.

Według MF rozwiązania zawarte w noweli mają uszczelnić rynek obrotu skażonym alkoholem etylowym, wyrobami energetycznymi czy suszem tytoniowym, a także wyeliminować nieprawidłowości w opodatkowaniu samochodów osobowych. Przewidziano, że od przyszłego roku przedsiębiorcy mają składać deklaracje elektroniczne w zakresie akcyzy, co umożliwi automatyczną weryfikację i szybsze wykrycie firm dokonujących nadużyć, a w przypadku uczciwych przedsiębiorców - szybsze wydawanie decyzji.

Zmiany mają pozwolić też na efektywniejsze zwalczanie używania niżej opodatkowanego oleju opałowego do celów napędowych. Mają też utrudnić uzyskiwanie zezwoleń na obrót towarami akcyzowymi przez tzw. słupy, a także proceder odzyskiwania alkoholu etylowego z produktów zawierających w swym składzie alkohol częściowo skażony.

Ponadto, nowela przewiduje uszczelnienie systemu uzyskiwania i cofania zezwoleń akcyzowych. Umożliwia też prowadzenie działalności na podstawie posiadanych zezwoleń, pomimo powstania zaległości w podatkach, pod warunkiem złożenia odpowiedniego zabezpieczenia.