• <

Homo Cosmicus w marynarskim mundurku

14.05.2021 11:21 Źródło: własne

Partnerzy portalu

Homo Cosmicus w marynarskim mundurku - GospodarkaMorska.pl
Fot. pixabay

W Akademii Pomorskiej w Słupsku w dniu 13 maja br. odbyła się konferencja pt. „Launch of the Polish Space Rocket”. Konferencję zorganizowały Komitet Nauk Kosmicznych Gdańskiego Oddziału PAN oraz Bałtycki Klaster Morski i Kosmiczny.

To już kolejne spotkanie naukowców i przedstawicieli biznesu na temat technologii kosmicznych i morskich, statków autonomicznych i morskich dronów, wykorzystania satelitów do monitoringu mórz i oceanów, problematyki prawa i ekonomii, a także filozofii i nauk politycznych badających skutki działalności człowieka w kosmosie i jego relacje z środowiskiem technicznym. W majowej konferencji uczestniczyło około 50. przedstawicieli administracji, biznesu i nauki, w tym młodzi naukowcy zajmujący się technologiami kosmicznymi i badaniami morza.

Patronat nad konferencją objął prof. Grzegorz Wrochna, prezes Polskiej Agencji Kosmicznej, który przytoczył szereg aktywności polskich firm zajmujących się różnego typu rozwiązaniami znajdującymi zastosowanie w kosmosie. Mamy na koncie szereg udanych projektów i aktywne Polskie Towarzystwo Rakietowe. W wielu uczelniach działają studenckie koła naukowe, które zajmują się eksploracją i jest to liczne grono młodych ludzi, którzy interesują się kosmosem i w rozwoju technologii kosmicznych upatrują swoją przyszłość zawodową – zwrócił uwagę prof. Edmund Wittbordt, przewodniczący Komitetu Nauk Kosmicznych Oddziału PAN w Gdańsku, w panelu otwierającym konferencję.  

Słupsk wspiera wszelkie inicjatywy, w tym te związane z technologiami kosmicznymi, mówił Marek Goliński, wiceprezydent Słupska. Unia Europejska przeznacza znaczne środki na badanie kosmosu i wspieranie firm, które zajmują się rozwojem przemysłu kosmicznego – mówiła dr Magdalena Adamowicz, posłanka do Parlamentu Europejskiego z Pomorza. Prof. Andrzej Urbanek, prorektor Akademii Pomorskiej podkreślił, że słupska uczelnia rozwija badania i działalność edukacyjną w wielu dziedzinach. Naukowcy ze Słupska  jako podmiot badań wybrali również różne obszary i aspekty związane z wykorzystaniem kosmosu. Bałtycki Klaster Morski i Kosmiczny zajmuje się transferem wiedzy w obszarze technologii morskich, prawa i ekonomii i skoncentrował się na integracji nauki i biznesu i komercjalizacji tych działań na forum międzynarodowym – informował Marek Grzybowski w trakcie sesji otwierającej konferencję.

Młodzi naukowcy i startupy na fali

Panel młodych naukowców i przedstawicieli startupów zawierał szereg interesujących wystąpień świadczących o tym, że nasi młodzi naukowcy aktywnie uczestniczą w badaniach naukowych związanych z wykorzystaniem kosmosu w przemysłach morskich i badaniach morza, a nawet sięgają dalej. Definicję sztucznej inteligencji (AI) świetnie scharakteryzowała Joanna Muńska (Wyższa Szkoła Biznesu i Administracji), a prawne aspekty bezpieczeństwa zdrowotnego związane z nadawaniem sygnałów satelitarnych omówiła  Dorota Michalska-Sieniawska (Wyższa Szkoła Biznesu i Administracji,  Pomorskie Centrum Praw Człowieka w Gdańsku). Jak przebiega wykorzystanie technik teledetekcyjnych w ochronie środowiska wyjaśnił Grzegorz Diemientiev (Akademia Pomorska w Słupsku), a jak obserwacje  satelitarne wykorzystujemy do zbierania danych oceanograficznych zaprezentowali na licznych przykładach Damian Stoltmann i Magdalena Pawlik (Akademia Pomorska w Słupsku). Prezentacja zawierała informacje zbierane przez Elektroniczne Centrum Udostępniania Danych Oceanograficznych eCUDO.pl. Podkreślono, że są to ogólnodostępne dane satelitarne Bałtyku.  

Duże zainteresowanie uczestników wywołała prezentacja wyrosłego na Politechnice Gdańskiej startupu Robotic Association SKALP, a właściwie już młodej dynamicznej firmy zorientowanej na kreowanie innowacji z wykorzystaniem informacji satelitarnych (firma działa w Gdańskim Parku NT Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej i korzysta tam z udogodnień dla młodych firm).  Mateusz Dyrda zaprezentował nową koncepcję rakietowego urządzenia skanującego do fotogrametrii. „Samodzielnie poruszający się robot, w przypadku napotkania przeszkody, wystrzeliwuje rakietę z napędem pneumatycznym, która lądując na spadochronie dokonuje z różnych wysokości zdjęcia terenu” – wyjaśnia Dyrda, informując, że dla potrzeb konferencji przyspieszyli próby demonstracyjne projektu.
Adam Labuhn (Wyższa Szkoła Biznesu i Administracji w Gdyni) zdał relację z udziału w projekcie Mars Colony Hackathon. Projekt zorganizowały Ambasada Stanów Zjednoczonych oraz Polska Agencja Kosmiczna. Uczestnicy mogli zapoznać się z różnymi pomysłami na zagospodarowanie przez człowieka Czerwonej Planety. Istotą interaktywnego spotkania było to, że konferencja była interaktywna, a jej uczestniczy podczas sesji brainstormingowych mogli puścić wodze fantazji na temat tego jaka powinna być na Marsie architektura, sztuka i kultura, jakie prawo powinno obowiązywać ludzi-marsjan albo jaki powinien być hymn kolonistów Marsa.

Kosmos i IT w biznesowej praktyce

Kolejna sesja słupskiej konferencji skoncentrowała się na biznesie i bezpieczeństwie biznesu z użyciem najnowszych technologii. Wykorzystanie najnowszych technologii  w bezpieczeństwie misji kosmicznej omówiła Agata Sochaczewska z OptiNav, zwracając szczególną uwagę na problem śmieci w kosmosie i wypływające stąd zagrożenia dla poruszających się statków kosmicznych. Na przykładzie projektu finansowanego ze środków Horyzont 2020 zaprezentowano urządzenie do łapania, dosłownie, w siatki śmieci kosmicznych i odpadków technicznych na statkach kosmicznych. Jest już zbudowane w Polsce odpowiednie urządzenie. W Słupsku OptiNav testował pełnowymiarowy wyrzutnik  i siatkę wyłapującą kosmiczne sieci. Dyskutowano, że ta technologia może zostać również użyta do wyłapywania świeci w morzach i oceanach. OptiNav ma podjąć w tej sprawie współpracę z Bałtyckim Klastrem Morskim i Kosmicznym.

O bezpieczeństwie infrastruktury krytycznej w przemyśle kosmicznym mówił dr Zdzisław Długosz (Dyrektor, Security and Safety Research Institute), który omówił zarówno zagadnienia bezpieczeństwa poligonów startowych rakiet jak i innych obiektów stanowiących infrastrukturę krytyczną państwa w tym portów morskich. Problematykę bezpieczeństwa energetycznego państwa omówił Krzysztof Szymichowski (Instytut Bezpieczeństwa), który skoncentrował się  na  dywersyfikacji dostaw ropy naftowej. Zauważył, że z satelitów śledzone są dokładnie szlaki dostaw surowców energetycznych, a na nocnej mapie świata sporządzanej przez satelity dokładnie widać regiony, które uzależnione są od dostaw energii. Rozświetlona Europa i Stany Zjednoczone to  obecnie główni konsumenci surowców energetycznych. Jednak Chiny i inne kraje azjatyckie szybko zmieniają mapę popytu na energię.

Bezpieczeństwo położonego nad Łabą portu Hamburg jest przedmiotem nieustannego doskonalenia i znajduje się w centrum uwagi Zarządu Portu Hamburg – mówił Maciej Brzozowski z  Port Hamburg Marketing. Ponad 70 ha i podejścia wodne, liczne połączenia kolejowe i stacja oraz sieci drogowe  wymagają bieżącego nadzoru. Kontrola i koordynacja ruchu  w porcie, który rocznie przeładowuje 128 mln t towarów i 8,5 mln TEU kontenerów stanowi wyzwania. „Celem strategicznym jest uruchomienie jednego centrum operacyjnego” – mówił Maciej Brzozowski, a ponieważ wszystkie systemy opierają się technologiach informatycznych bardzo ważne jest bezpieczeństwo cybernetyczne. W tym celu realizowane są 3 projekty: AUTOSEC (bezpieczeństwo ruchu samochodów); HITS (ochrona przed cyberatakami) oraz ROboB (wykorzystanie technologii blockhain do bezpiecznego zarządzani kontenerami).  Właśnie ze względu na bezpieczeństwo infrastruktury krytycznej wiele projektów realizowanych jest tylko przez Zarząd Portu Hamburg i partnerów z Niemiec – podkreśla Brzozowski.

Panel naukowców

Wystąpienia i prezentacje naukowców stanowiły znakomitą kontynuację wystąpień młodych naukowców i przedstawicieli biznesu. W tej części konferencji przystępnie przedstawiony został budżet radiacyjny powierzchni Bałtyku na podstawie danych satelitarnych. Jesteśmy pod wpływem promieniowania krótkofalowego (słoneczne) i długofalowego (ziemskie)  wyjaśnił mówił prof. Tomasz Zapadka (Akademia Pomorska w Słupsku). To promieniowanie oddziałuje  na nas i nasze środowisko. Wszystko to mierzymy i prezentujemy na mapach promieniowania. Wszystko jest pod kontrolą wynika z prezentacji.

Na bezpieczeństwo kosmiczne i zagrożenie kolizjami z pojazdami autonomicznymi mówił prof. Andrzej Urbanek (Akademia Pomorska w Słupsku) i uzasadniał to tym, że nad naszymi głowami krąży około 16 tys. obiektów wytworzonych przez człowieka, a ponadto 30 tys. obiektów kosmicznych, jak planetoidy. Aspekty prawne, polityki i bezpieczeństwa prof. Małgorzata Polkowska (Akademia Sztuki Wojennej) omówiła w kontekście świadomości sytuacyjnej w kosmosie. Natomiast problematykę interakcji  na styku ląd-morze-przestrzeń, w kontekście morskiego planowania przestrzennego przedstawił prof. Maciej Nyka (Uniwersytet Gdański), który przygotował prezentację we współpracy z prof. Tomaszem Bąkowskim. O badaniach zdrowia psychiczne w życiu zawodowym, także kosmonautów, w warunkach stresu omówił  prof. Marcin Dornowski (Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku), a aspekty prawne tego zagadnienia wyjaśniła dr Daria Bieńkowska (Pomorska Akademia w Słupsku).

Zagadnienie człowieka w świecie kosmicznym - Homo Cosmicus przedstawił prof. Ryszard Kozłowski (Akademia Pomorska w Słupsku), którego wystąpienie wywołało żywą dyskusję. Wydawałoby się filozoficzne spojrzenie na relację człowieka z maszynami i ich współdziałanie wymaka się dotychczasowym doświadczeniom. Zachodzi często pytanie: kto jest podmiotem i decydentem, kto odpowiada prawnie za podjęte decyzje i działania? Na te pytania próbował udzielić odpowiedzieć prof. Zdzisław Brodecki (Wyższa Szkoła Biznesu i Administracji)  w wystąpieniu pod przewrotnym tytułem: Synergiczny mózg. Dzisiaj naszymi działaniami kieruje już nie pojedynczy mózg ale umysł zbiorowy. Skoro rozum zastępuje sztuczna inteligencja  to maszyny, a właściwie obiekty mogą mieć osobowość prawną i odpowiadać, również finansowo za wyrządzone szkody.

Filozofia kosmosu bliska ziemi

Ostatnie referaty wywołały szeroką dyskusję, którą moderował sprawnie prof. Wittbrodt, starając się uporządkować wątki. Dr Zdzisław Długosz stwierdził bowiem, że zadane przez profesorów pytania i postawione problemy nie są już filozoficzne i abstrakcyjne. Mamy bowiem do czynienie ze ścieraniem się konserwatyzmu intelektualnego i optymizmu poznawczego. Marek Grzybowski zauważył, że w środowisku morskim i kosmicznym człowiek jest elementem systemu technicznego. Kapitan statku kosmicznego działa w regułach określonych przez system zarządzania statkiem kosmicznym. Na  podobnych zasadach działa kapitan statku, który otrzymuje optymalny układ rejsu między portami od zarządcy statku. Zarządca floty również opracowuje plan ształowania, bunkrowania, wymiany załóg itd.   

Prof. Mirosław Gerigk (Politechnika Gdańska) zauważył, że już dzisiaj musimy opracowywać normy prawne dla ludzi działających w otoczeniu sztucznej inteligencji i we współdziałaniu z urządzeniami. To wnioski z prac prowadzonych nad zastosowanie statków autonomicznych. Podsumowując konferencję, Prof. Edmund Wittbrodt podkreślił, że jest to kolejna konferencja która wykazała pozytywną synergię współdziałania Komitetu Nauk Kosmicznych Gdańskiego Oddziału PAN oraz Bałtyckiego Klastra Morskiego i Kosmicznego. Interdyscyplinarność i interakcje nauki z biznesem przynoszą efekt w postaci nowej wiedzy i energii do badań nie tylko technicznych, ale także nauk prawnych, medycyny, ekonomii, politologii i nauk społecznych oraz oceanografii i nauk o środowisku.

Partnerzy portalu

legal_marine_mateusz_romowicz_2023

Dziękujemy za wysłane grafiki.