Chroń morze! to pakiet strategicznych działań na rzecz Bałtyku

Zapobieganie degradacji środowiska morskiego, ograniczenie zanieczyszczeń i odtwarzanie ekosystemów to część działań wskazanych w aktualizacji Programu Ochrony Wód Morskich (aPOWM), opracowywanego przez Wody Polskie. Towarzyszyć mu będzie ocena oddziaływania na środowisko oraz konsultacje społeczne. Transport morski, rybołówstwo, turystyka – to niektóre sektory zależne od Bałtyku, których obecność i rozwój nie będą możliwe bez jego należytej ochrony.

Morze Bałtyckie to jedno z najpłytszych i jednocześnie najbardziej zanieczyszczonych mórz na świecie. Kluczowymi zagrożeniami dla jego ekosystemu jest postępująca eutrofizacja, intensywne połowy oraz zanieczyszczanie środowiska morskiego. W 1997 roku Komisja Helsińska ustanowiła dzień 22 marca Światowym Dniem Ochrony Bałtyku, aby zwrócić uwagę społeczności międzynarodowej na konieczność podjęcia natychmiastowych działań w celu poprawy jego stanu.

- Ochrona wód morskich to nie tylko działania zaplanowane na wybrzeżu czy otwartym morzu, to przede wszystkim racjonalne gospodarowanie wodami na obszarze całego naszego kraju. Kluczowe w tym zakresie są działania podejmowane przez rolnictwo i gospodarkę wodno-ściekową, ale udział w ochronie Bałtyku bierze każdy z nas, również przez świadomy dobór ryb na obiadowy stół, czy ograniczenie zużycia plastiku w gospodarstwie domowym. Duża ilość zanieczyszczeń trafia do morza naszymi rzekami, dlatego pamiętajmy, że dbając o rzeki chronimy też Bałtyk – powiedział Paweł Rusiecki, Zastępca Prezesa ds. Zarządzania Środowiskiem Wodnym w Wodach Polskich.

Ramowa Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/56/WE, zwana ramową dyrektywą ws. strategii morskiej, wyznacza ramy zintegrowanego podejścia Państw Członkowskich do ochrony wód morskich. Jej celem jest zachowanie dobrego stanu środowiska mórz europejskich, utrzymanie ich zasobów oraz zapewnienie możliwości korzystania z usług morskich. Polska implementuje przepisy unijne głównie poprzez zapisy w ustawie Prawo wodne. Na strategię morską składa się opracowanie wstępnej oceny stanu środowiska wód morskich, wyznaczenie dla nich celów środowiskowych oraz związanych z nimi cech, określenie właściwości typowych dla dobrego stanu środowiska wód morskich oraz sporządzenie i wdrożenie programu ich monitoringu i ochrony.

Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie w ramach strategii morskiej wyznacza cele środowiskowe dla wód morskich oraz sporządza projekt programu ich ochrony. Obecnie trwa II cykl planistyczny, w ramach którego przygotowano metodykę do opracowania programu wraz z analizą luk: w działaniach, uniemożliwiających osiągnięcie celów środowiskowych oraz w wiedzy dotyczącej stanu środowiska morskiego, uniemożliwiających lub utrudniających prawidłowe planowanie i monitoring działań. Prace wkroczyły w drugi, kluczowy etap, którego efektem będzie wytypowanie działań niezbędnych do osiągnięcia lub utrzymania dobrego stanu wód morskich, m.in. identyfikacji zanieczyszczeń wód oraz przywróceniu lub poprawie stanu ekosystemów morskich.

Wpływ na stan Morza Bałtyckiego mają działania realizowane na terenie prawie całego kraju, gdyż 99,7% powierzchni Polski leży w zlewisku Morza Bałtyckiego. Dlatego proponowane rozwiązania dotyczyć będą nie tylko obszaru nadmorskiego, ale także całego kraju, obejmując m. in. sektor rolnictwa czy gospodarki wodno-ściekowej. Zostaną one poddane analizie kosztów i korzyści oraz strategicznej ocenie oddziaływana na środowisko, a także 3-miesięcznym konsultacjom społecznym, po zakończeniu których nastąpi przygotowanie projektu aktualizacji Programu Ochrony Wód Morskich (aPOWM) do przyjęcia przez Radę Ministrów oraz opracowanie raportu dla Komisji Europejskiej w pierwszym kwartale 2022 roku.

Projekt realizowany jest przez konsorcjum, w skład którego wchodzą – Sweco Sp. z o.o. i DHI Polska Sp. z o.o. Aktualizacja Programu Ochrony Wód Morskich, pod hasłem Chroń Morze, przyczyni się do realizowanej przez Wody Polskie kompleksowej poprawy stanu gospodarki wodnej w Polsce.

Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie jest od 1 stycznia 2018 roku głównym podmiotem odpowiedzialnym za krajową gospodarkę wodną. Jego misją jest ochrona mieszkańców Polski przed powodzią i suszą, racjonalne gospodarowanie wodami dla ochrony naszych zasobów wodnych, w tym również zrównoważone wykorzystanie i ochrona wód Morza Bałtyckiego.