Justyna Pindor, Patryk Zbroja
Postanowieniem z dnia 31 marca 2020 r. Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie przychylił się do wniosku dłużnika i ogłosił upadłość spółki ST3 3 Offshore. W ten sposób rozpoczęło się zupełnie nowe postępowanie, odrębne od prowadzonego dotychczas postępowania restrukturyzacyjnego. W konsekwencji każdy z wierzycieli, który chciałby uzyskać zaspokojenie przysługujących mu wierzytelności powinien na nowo dokonać jej zgłoszenia, tym razem w postępowaniu upadłościowym.
Zgłoszenie wierzytelności w postępowaniu upadłościowym
Zgłoszenie wierzytelności jest warunkiem koniecznym dla udziału wierzyciela w postępowaniu upadłościowym, jak i dla ewentualnego uzyskania zaspokojenia z masy upadłości.
Zgłoszenia może dokonać każdy wierzyciel osobisty dłużnika, czyli każda osoba, która uważa, że upadła spółka jest jej dłużnikiem. Dokonane zgłoszenie jest badane pod kątem zasadności, a w razie ewentualnych wątpliwości czy do statusu wierzyciela, czy wysokości jego wierzytelności, wierzyciel może zostać wezwany m.in. do przedłożenia dokumentów potwierdzających istnienie jego uprawnień.
Zatwierdzone wierzytelności wpisywane są na tzw. listę wierzytelności – listę stanowiącą zestawienie wszystkich wierzycieli upadłego, ze wskazaniem wysokości wierzytelności, które następnie będą brały udział w podziale środków, jakie zostaną uzyskane z likwidacji majątku upadłego.
Od takiej zasady zgłaszania wierzytelności są jednak wyjątki. Przykładowo (niezależnie od roszczeń pracowniczych) formalnego zgłoszenia nie będą wymagać wierzytelności zabezpieczone na majątku upadłego np. hipoteką lub zastawem. Takie kategorie wierzytelności wpisywane są na listę wierzytelności z urzędu.
Sposób zgłoszenia wierzytelności
Zgłoszenia wierzytelności można dokonać osobiście lub za pośrednictwem ustanowionego pełnomocnika na piśmie w dwóch egzemplarzach, na specjalnym urzędowym wzorze.
W zgłoszeniu wierzytelności należy podać:
W praktyce sporo kłopotów sprawia samo określenie wierzytelności oraz prawidłowe obliczenie tzw. należności ubocznych (np. w postaci ustawowych odsetek za opóźnienie).
Watro też zwrócić uwagę na niedawną nowelizację Prawa upadłościowego, która zaczęła obowiązywać od 24 marca 2020 r. i nieco zmieniła dotychczasowe wymogi formalne zgłoszenia wierzytelności.
Po pierwsze, zgłoszenie wierzytelności po nowelizacji należy wystosować bezpośrednio do ustanowionego przez sąd syndyka masy upadłości (przed nowelizacją zgłoszenie wierzytelności kierowane było do sędziego-komisarza).
Po drugie, w zgłoszeniu wierzytelności należy wskazać numer rachunku bankowego wierzyciela, jeżeli wierzyciel posiada taki rachunek (przed nowelizacją ustawa nie przewidywała takiego warunku).
Po trzecie, zdezaktualizował się wzór ww. pisemnego zgłoszenia wierzytelności, a jednocześnie nie został wydany nowy urzędowy wzór pisemnego zgłoszenia. I w sumie nie wiadomo jak działać w tej sprawie. Należałoby albo przyjąć, że w takim przypadku zgłoszenie powinno wystąpić w formie pisma procesowego, z uwzględnieniem obligatoryjnych elementów zgłoszenia, albo starać się wykorzystywać dotychczas funkcjonujący formularz.
Ważne jest, że nowe przepisy w zakresie wymagań formalnych winny być stosowane w sytuacjach, gdy wniosek o ogłoszenie upadłości został zgłoszony po 24 marca 2020 r.
W przypadku spółki ST 3 Offshore wniosek o ogłoszenie upadłości, jak wiemy złożony został na początku stycznia 2020 r. A zatem do zgłoszenia wierzytelności i dalszego postępowania stosować należy przepisy w brzmieniu dotychczasowym. W konsekwencji, zgłoszenie wierzytelności nastąpić winno na urzędowym formularzu kierowanym do sędziego-komisarza (a nie do syndyka).
Termin zgłoszenia wierzytelności
Zgłoszenie wierzytelności powinno nastąpić w terminie 30 dni. Uwaga! Termin ten liczony jest nie od dnia ogłoszenia upadłości, lecz od dnia obwieszczenia postanowienia o ogłoszeniu upadłości w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (czyli w praktyce zawsze trochę dłużej).
W każdym razie jego uchybienie nie pozbawia wierzyciela wpisania jego na listę wierzytelności, ma jednak swoje konsekwencje:
dokonane przed zgłoszeniem wierzytelności czynności w postępowaniu upadłościowym są skuteczne także wobec wierzyciela, który uchybił terminowi,
późniejsze zgłoszenie wierzytelności nie ma wpływu na sporządzony plan podziału, a spóźnioną wierzytelność uwzględnia się jedynie w planach podziału funduszy masy upadłości sporządzonych po uznaniu wierzytelności,
spóźniony wierzyciel poniesie koszty postępowania upadłościowego wynikłe ze zgłoszenia wierzytelności przez wierzyciela po upływie terminu wyznaczonego do zgłaszania wierzytelności, nawet, jeżeli opóźnienie powstało bez winy wierzyciela (mowa tu o takich kosztach jak: koszty ogłoszenia listy wierzytelności w MSiG, koszty postępowania dowodowego przy ustalaniu istnienia wierzytelności).
W efekcie, warto, aby zainteresowany wierzyciel śledził na bieżąco wpisy dokonywane w MSiG pod numerem KRS dłużnika tak, aby po prostu „nie przespać” wyznaczonego przez Sąd upadłościowy terminu do zgłaszania wierzytelności.
Zgłoszenie wierzytelności ws. spółki ST 3 Offshore
Sytuacja zgłoszenia wierzytelności w postępowaniu upadłościowym spółki ST 3 Offshore jest jednak wyjątkowa.
Zbiegła się ona bowiem w czasie z pandemią koronawirusa i wprowadzonymi w związku z tym ograniczeniami, w tym m.in. pracy sądów i biegu terminów.
Faktem jest, że postanowienie o ogłoszeniu upadłości spółki zapadło dnia 31 marca 2020 r. (na posiedzeniu niejawnym). Jest ono skuteczne i wykonalne, co nie jest uzależnione od obwieszczenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym, które zresztą do dzisiaj nie nastąpiło.
Brak obwieszczenia sprawia, że bieg 30-dniowego terminu do zgłoszenia wierzytelności w tej sprawie na pewno się jeszcze nie rozpoczął.
Co ciekawe, w dniu ogłoszenie upadłości, równolegle weszła w życie tzw. specustawa dot. koronawirusa, przewidująca (art. 15zzs ust. 1 pkt 1 „ustawy covid”), że w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego w powodu COVID bieg terminów procesowych i sądowych w postępowaniach sądowych nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu. Jednocześnie, ustawa przewiduje, że czynności procesowe dokonane w tymże okresie zachowują swoją ważność i skuteczność i nie wymagają powtórzenia po zniesieniu stanu epidemii.
Jak zatem wygląd ostateczna sytuacja w postępowaniu upadłościowych spółki ST3 Offshore?
Wydaje się, że nawet gdyby obwieszczenie ukazało się np. w najbliższych dniach, to i tak do czasu zakończenia epidemii (względnie nowelizacji „ustawy covid” w tym zakresie) 30-dniowy termin nie rozpocznie swojego biegu. Wierzyciele mają zatem nadal otwartą możliwość i raczej sporo czasu (pomimo ogłoszenia upadłości w dniu 31.03.2020 r. oraz ewentualnego doręczenia tego postanowienia w ostatnim okresie) do zgłoszenia swoich roszczeń.
Z drugiej strony, brak obwieszczenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym nie oznacza, że wierzyciele nie mogą już teraz dokonywać odpowiednich zgłoszeń. Przeciwnie, takie zgłoszenia zachowają swoją skuteczność i wywoływać będą przewidziane przez ustawę skutki.
Justyna Pindor, Patryk Zbroja
Kancelaria Zbroja Adwokaci
www.zbrojaadwokaci.pl
www.patrykzbroja.pl
Raportowanie ESG – nowe obciążenia finansowe dla przedsiębiorców i brak polskich regulacji
Nowi wiceprezesowie w Zarządzie Morskich Portów Szczecin i Świnoujście S.A.
XII Ogólnopolska Konferencja Prawa Morskiego
Bandera, armator, wynagrodzenie - marynarskie podatki w praktyce
Ubezpieczenia Kadłuba i Maszyn (Hull & Machinery) – podstawowe ryzyka morskie jednostek pływających
Krzysztof Trofiniak prezesem Polskiej Grupy Zbrojeniowej S.A.