Podsumowanie działań w odpowiedzi na kryzys wywołany COVID-19 i dalsze wspieranie ożywienia gospodarczego w UE, nowe możliwości finansowania budżetu UE - to główne tematy nieformalnego spotkania ECOFIN w Berlinie.

Dwudniowe posiedzenie (11-12 września) zostało zorganizowane przez sprawujące przewodnictwo w Radzie Niemcy.

Europa po kryzysie

Ministrowie podsumowali dotychczasowe działania podjęte w reakcji na kryzys wywołany przez COVID-19 i dalsze możliwości wspierania ożywienia gospodarczego w Unii Europejskiej (UE). Jednym z ważniejszych elementów tych prac jest Instrument Odbudowy i Odporności (Recovery and Resilience Facility, RRF). Jego celem jest promowanie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej UE poprzez zwiększenie odporności i zdolności dostosowawczych państw członkowskich, łagodzenie społecznych i gospodarczych skutków kryzysu oraz wspieranie transformacji ekologicznej i cyfrowej. To ma przyczynić się do odbudowy potencjału wzrostu gospodarczego UE, wspierania tworzenia miejsc pracy podczas wychodzenia z kryzysu związanego z COVID-19 oraz promowania zrównoważonego wzrostu.

"Wspólna europejska reakcja na pandemię COVID-19 dowodzi, że UE jest w stanie wywiązać się ze swoich obowiązków wobec obywateli w trudnych czasach. Podjęte działania były niezbędnym krokiem w celu udzielenia natychmiastowej odpowiedzi na kryzys wywołany pandemią. Doceniamy sprawne działania po stronie UE i państw członkowskich w tym względzie" – powiedział minister Kościński. Zaznaczył, że potrzebne są kolejne działania, również ze strony państw członkowskich, by instrumenty takie jak np. RRF, przyczyniły się do zwiększenia potencjału wzrostu, transformacji zielonej i cyfrowej, a także, by wzmocniły UE w obliczu przyszłych wyzwań. "Ponadto, ważne jest utrzymanie kluczowej roli polityki spójności czy wspólnej polityki rolnej, które powinny być nadal głównymi narzędziami inwestycyjnymi w UE" – dodał Kościński.
Finansowanie budżetu UE

Ministrowie omówili także ramy finansowania budżetu UE oraz ewentualne reformy w zakresie środków własnych.

"Polska uznaje obecny system, a zwłaszcza zasoby własne oparte na Dochodzie Narodowym Brutto (DNB), za właściwy i sprawiedliwy. Widzimy pewne pole do poprawy, dlatego zgadzamy się, by rozważyć wprowadzenie nowych zasobów własnych, które byłyby bardziej powiązane z korzyściami płynącymi z jednolitego rynku, czy generowałyby nowe źródła środków finansowych, a nie tylko przenosiły dochody krajowe na poziom UE – powiedział szef MF. - Polska sprzeciwia się jednak oparciu nowego zasobu o europejski system handlu emisjami (ETS), ponieważ prowadziłoby to do odebrania dochodów państwom mającym największe potrzeby w zakresie transformacji klimatycznej. Byłby on również wysoce regresywny, nakładając nieproporcjonalne obciążenie na mniej zamożne państwa członkowskie" - podkreślił. Minister zapewnił, że Polska jest gotowa do rozważenia innych propozycji dotyczących nowych zasobów własnych. Mogłyby one dotyczyć transakcji finansowych, pochodzić od firm międzynarodowych korzystających z nieuzasadnionych możliwości obniżania podatków, czy ich unikania.

Polityka podatkowa wspierająca wzrost gospodarczy

Ministrowie wymienili poglądy na temat możliwości lepszego wykorzystania opodatkowania dla promowania wzrostu gospodarczego w UE. Te działania dotyczą m.in. bardziej skutecznej walki z oszustwami podatkowymi i unikaniem opodatkowania, co wymaga międzynarodowej współpracy i koordynacji.

Polska popiera te działania, a za szczególnie istotną uznajemy poprawę praktycznego wdrożenia zasad sprawiedliwości podatkowej – powiedział minister finansów.  - Jednak działania indywidualnych państw mogą nie być wystarczające do skutecznego zapewnienia sprawiedliwego opodatkowania, zwłaszcza w kontekście transgranicznym" - dodał. Minister Kościński zwrócił uwagę, że Polska jest szczególnie aktywna w zakresie zacieśnienia współpracy administracyjnej z sąsiadującymi państwami, zarówno członkowskimi, jak i spoza UE.

Jesteśmy inicjatorem koalicji państw, która koncentruje się na idei solidarności podatkowej. Zaproponowaliśmy zawieranie umów dwustronnych mających na celu wzmocnienie współpracy. Stworzą one ramy dla przyspieszenia transferu wiedzy i nowych technologii czy wymiany najlepszych praktyk i informacji podatkowych – poinformował.

Polska podpisała już takie porozumienie ze Słowacją, z krajów spoza UE, z Ukrainą.

- Zależy nam na zacieśnieniu takiej współpracy z innymi państwami, np. w ramach Grupy Wyszehradzkiej. Naszym zdaniem tylko w ten sposób możemy skutecznie zwalczać przestępczość podatkową, także w podatkach pośrednich, np. VAT, i przeciwdziałać przenoszeniu takich praktyk między państwami. Ważne są też dla nas działania na forach unijnych, które odgrywają istotną rolę w zakresie wprowadzenia sprawiedliwych zasad w krajowych reżimach podatkowych państw członkowskich UE, ograniczaniu szkodliwej konkurencji podatkowej w UE, promowaniu przejrzystości podatkowej, czy sprawiedliwego opodatkowania w państwach trzecich – powiedział szef resortu finansów. Zwrócił uwagę, że należy również pamiętać o zapewnieniu suwerenności państw w zakresie ustalania bazy podatkowej i stawek podatkowych, jak również możliwości stosowania krajowych zachęt podatkowych, zgodnie z krajowymi uwarunkowaniami.

Rynki finansowe

Ministrowie omówili także wyzwania związane z cyfryzacją i ich wpływ na funkcjonowanie rynków finansowych. Zmiany w tym zakresie są nieuniknione, stwarzając szanse i prowadząc do tworzenia lepszych usług atrakcyjnych dla konsumentów. Z drugiej strony ważne jest zapewnienie odpowiedniej ochrony klientów i zabezpieczenie właściwych warunków konkurencji, a także stabilności finansowej.
Eurogrupa w formacie rozszerzonym

W trakcie posiedzenia Eurogrupy w formacie rozszerzonym o państwa spoza strefy euro, ministrowie omówili stan prac w zakresie unii bankowej. Polska nie jest jej członkiem, ale z uwagi na powiązania z państwami strefy euro aktywnie uczestniczy w pracach służących jej wzmocnieniu. Wskazuje na potrzebę zapewnienia równowagi między poszczególnymi kwestiami i uwzględnienia różnych wrażliwości, a także zapewnienia stabilności finansowej w całej UE.