Testy największego, brytyjskiego bezzałogowca podwodnego. Royal Navy bada nowe technologie na XV Excalibur

Wyjątkowy, bezzałogowy pojazd podwodny w składzie brytyjskich sił morskich, XV Excalibur, wyruszył w morze na testy, posiadając na pokładzie kwantowy, optyczny zegar atomowy firmy Infleqtion. Ma to związek z planem, by tego rodzaju wyposażenie pojawił się w przyszłości także na załogowych okrętach podwodnych, zapewniając im lepszą nawigację, stabilność i dokładność.

Technologia kwantowa została wdrożona na bezzałogowym okręcie podwodnym w ramach kluczowego testu dla Royal Navy. Wspomniany zegar po raz pierwszy został zaimplementowany na jednostce podwodnej, a udany test pozwoli zademonstrować metodę precyzyjnego pomiaru czasu w warunkach bardzo ograniczonego dostępu do zewnętrznych źródeł informacji, w tym i umożliwiających porównanie danych i lokalizacji. Wynika to z faktu, że przeciwieństwie do innych jednostek, okręty podwodne nie mogą polegać wyłącznie na GPS-ie do nawigacji, a tradycyjne zegary mikrofalowe, choć zapewniają stabilność, w podwodnych warunkach i odcięciu od świata zewnętrznego nie są tak dokładne.

– Ten test stanowi ważny kamień milowy w rozwoju możliwości w zakresie ultralekkich bezzałogowych pojazdów podwodnych (UUV) w siłach morskich. Pokazuje on zdolność do szybkiego opracowywania i integrowania ładunków użytecznych z bezzałogowymi platformami, co jest niezbędne, aby Królewska Marynarka Wojenna mogła reagować na potencjał przeciwnika i wyprzedzać go – wskazał kmdr por. Marcus Rose, zastępca dyrektora ds. zdolności bojowych pod wodą w Dyrekcji Rozwoju Królewskiej Marynarki Wojennej.

– Cieszę się, że nasz wieloletni partner, Infleqtion, mógł przetestować swój kwantowy zegar atomowy na pokładzie Excalibura. Ten eksperyment był pierwszym, kluczowym krokiem w kierunku zrozumienia, jak zegary kwantowe mogą być rozmieszczone na platformach podwodnych, umożliwiając precyzyjną nawigację i pomiar czasu (PNT) w celu wsparcia długotrwałych operacji DCTO z niecierpliwością oczekuje na dalsze wspieranie testów technologii nawigacyjnych opartych na kwantach, takich jak Tiqker, na pokładzie Excalibura, dążąc do zapewnienia Królewskiej Marynarce Wojennej przewagi operacyjnej w zakresie technologii kwantowych – powiedział kmdr Matthew Steele, szef ds. planowania w Biurze ds. Zdolności Przełomowych i Technologii Royal Navy.

Zastosowanie technologii kwantowej w systemach takich jak Tiqker zwiększa zdolność okrętu podwodnego do utrzymywania dokładnego pomiaru czasu i nawigacji oraz zmniejsza zapotrzebowanie na sygnały zewnętrzne. Te zalety pozwalają okrętowi podwodnemu pozostać zanurzonym i ukrytym przez dłuższy czas, szczególnie biorą pod uwagę wdrażanie przez brytyjską flotę nowych jednostek z napędem jądrowym, typu Astute i budowane typu Dreadnought. Biorąc pod uwagę, że takie działania podwodne mogą ciągnąć się w ich przypadku całymi dniami czy tygodniami, ma to kluczowe znaczenie dla planowania i realizacji misji. Warto tu także dodać wdrażane na okrętach podwodnych cykle dnia i nocy, które mają poprawić warunki służby i utrzymać kondycję marynarzy w tamach cyklu dobowego. Umieszczając kompaktowy zegar optyczny o wydajności równoważnej laboratoryjnemu wzorcowi czasu bezpośrednio na pokładzie okrętu podwodnego, próba pokazała, że jest możliwe zapewnienie stałego „bicia serca czasu”, eliminując zakłócenia powodujące dryf nawigacji.

Wykorzystanie nowego, bezzałogowego pojazdu podwodnego pozwala przy tym na bezpieczne zbadanie tej technologii, nim trafi na jednostki załogowe. XV Excalibur do służby został wcielony w maju tego roku. Jest określany jako „bardzo duży bezzałogowy pojazd podwodny” (Extra Large Unmanned Underwater Vehicle, XLUUV), co wynika z jej rozmiarów, wynoszących 12 metrów długości, 2,2 metra średnicy, przy wadze 17-19 ton. Służby prasowe Royal Navy określają go także jako „bezzałogowy okręt podwodny” (uncrewed submarine), acz w polskiej terminologii nie jest poprawny zwrot.

Czytaj więcej: Nowy miecz Royal Navy? Excalibur, największy podwodny bezzałogowiec, wchodzi do służby

Bezzałogowiec był zaprojektowany też jako konstrukcja modułowa, co oznacza możliwość zwiększenia jego pojemności, nawet dwukrotnie, poprzez wydłużenie dzięki dodaniu kolejnych sekcji kadłuba. W nich ma być umieszczony dodatkowy sprzęt, jak i uzbrojenie.

Brytyjka flota dąży do szybszego wprowadzenia innowacyjnych technologii w ramach wykonywania zadań i zaplanowanych operacji, jednocześnie zapewniając kadrze odpowiedni czas na testy, wdrożenie i naukę, celem poznawania nowego sprzętu. Dzięki temu okręty podwodne mogą pozostawać zanurzone, precyzyjne i ukryte przez dłuższy czas. Ponadto, w ramach swoich przyszłych programów Royal Navy zobowiązała się do wdrażania nowych systemów autonomicznych, wykorzystując też możliwości sztucznej inteligencji. Wszystko to celem zwiększenia zdolności operacyjnych i bojowych sił morskich, działających tak na wodzie, jak i pod wodą.