Szefowie państw i rządów UE oraz przywódcy 55 krajów Unii Afrykańskiej zbiorą się w środę w Abidżanie, w Wybrzeżu Kości Słoniowej, aby omówić relacje między oboma kontynentami. Tematami rozmów mają być także problemy młodzieży i kwestie bezpieczeństwa.

Ten piąty już szczyt Unia Europejska-Unia Afrykańska potrwa dwa dni. Będzie okazją do podsumowania wzajemnych stosunków po 10 latach od podpisania w Lizbonie strategii UE-Afryka. Według organizatorów szczyt zgromadzi około 5 tys. uczestników.

Tematem przewodnim - poza wzajemnymi relacjami między obu kontynentami - mają być problemy młodzieży. Wśród dyskutowanych zagadnień znajdą się również kwestie bezpieczeństwa, wdrażania zasad demokratycznych, prawa człowieka, migracja, inwestycje, handel i tworzenie nowych miejsc pracy.

W trakcie szczytu odbędą się cztery sesje tematyczne oraz sesja końcowa, na której przywódcy państw i szefowie rządów podsumują rozmowy. Polskę będzie reprezentować premier Beata Szydło.

Unia Afrykańska to organizacja o charakterze politycznym, wojskowym i gospodarczym z siedzibą w stolicy Etiopii, Addis Abebie. Swoim zasięgiem obejmuje cały kontynent; formalnie w jej skład wchodzi 55 państw. Została powołana w lipcu 2002 r. na szczycie w Durbanie, zastępując funkcjonującą wcześniej Organizację Jedności Afrykańskiej.

Podstawowymi założeniami powołania UA była promocja rozwiązań demokratycznych na kontynencie afrykańskim, wspieranie rozwoju gospodarczego państw członkowskich, walka z korupcją, obrona praw człowieka, działanie na rzecz integracji i zakończenia konfliktów.

Przewodnictwo w UA sprawowane jest rotacyjnie przez poszczególne państwa. Obecnie sprawuje je pierwszy demokratycznie wybrany prezydent Gwinei Alpha Conde.

Poprzedni szczyt UE-UA odbył się trzy lata temu w Brukseli. Ponad 60 przywódców z Europy i Afryki w przyjętej w stolicy Belgii deklaracji podkreśliło ścisły charakter relacji UE-Afryka i potrzebę ich rozwoju.

Dla Afryki jedną z kluczowych kwestii jest dziś rozwój i inwestowanie w młodzież. Obecnie około 60 proc. mieszkańców tego kontynentu stanowią osoby poniżej 25 roku życia.

W czasie szczytu europejscy i afrykańscy przywódcy omówią m.in. deklarację czwartego szczytu młodzieży z Afryki i Europy, który odbył się w Abidżanie na początku października. Młodzi liderzy z obu kontynentów zobowiązali się w niej do rozwijania dotychczasowych efektów współpracy i zadeklarowali wolę rozwoju relacji.

W deklaracji, która ma stanowić rekomendację dla przywódców, wyróżniono kilka kluczowych obszarów współpracy, w tym edukację i rozwój umiejętności, tworzenie nowych miejsc pracy oraz wsparcie dla przedsiębiorców, możliwość aktywizowania (również politycznego) młodzieży, potrzebę walki z ekstremizmami i radykalizmami, przeciwdziałanie zmianom klimatycznym.

Młodzi liderzy zarekomendowali podczas październikowego szczytu stworzenie mechanizmu, pozwalającego na monitorowanie postępów współpracy afrykańsko-europejskiej, w tym na poziomie rządów oraz organizacji młodzieżowych, a także przeznaczenie środków finansowych Unii Afrykańskiej i Unii Europejskiej na programy wsparcia współpracy między młodzieżą obu kontynentów.

Formalnym wyznacznikiem stosunków UE z krajami Afryki jest przyjęta w 2007 r. w Lizbonie strategia UE-Afryka. Uzgodniły ją instytucje Unii Afrykańskiej i Unii Europejskiej oraz kraje Afryki i UE. Jest realizowana w formie okresowych planów działania; najnowszy taki plan został przyjęty na poprzednim szczycie w Brukseli w 2014 r. i obejmował harmonogram prac na lata 2014-2017 m.in. w dziedzinie bezpieczeństwa, wdrażania zasad demokratycznych, praw człowieka, rozwoju i integracji.

Ponadto UE przyjęła również trzy regionalne plany strategii - wobec Rogu Afryki, Zatoki Gwinejskiej i Sahelu.

UE w 2016 r. przeznaczyła 21 mld euro na pomoc rozwojową dla Afryki.

We wrześniu br. powołano Europejski Funduszu na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju, który ma wspierać inwestycje w krajach Afryki, pobudzać wzrost gospodarczy i tworzenie nowych miejsc pracy. W funduszu powierniczym UE dla Afryki znajduje się obecnie ok. 3,5 mld euro (co ma wygenerować ok. 44 mld euro inwestycji), z czego państwa członkowskie zadeklarowały wpłaty na 175 mln, a reszta pochodzi z unijnego budżetu. Polska dotychczas wpłaciła na fundusz 1 mln euro, a zgodnie z deklaracją premier Szydło z październikowego szczytu unijnego w Brukseli, ma wpłacić jeszcze dodatkowo 7 mln.

Przedsiębiorcy z państw UE to jedni z największych inwestorów w Afryce - firmy europejskie zainwestowały tam w 2015 r. łącznie 32 mld euro, co stanowi około jednej trzeciej inwestycji zagranicznych na tym kontynencie. Ponadto Unia przeznaczyła ok. 1,4 mld euro na programy edukacyjne w Afryce w latach 2014-2020.

Jednym z obszarów działalności europejskiej w Afryce są także unijne misje cywilne i militarne, prowadzone obecnie m.in. w Republice Środkowoafrykańskiej, Libii, Mali, Nigrze i Somalii.