Ustawa o ratyfikacji konwencji AGN przyjęta przez Sejm

Ratyfikowanie konwencji AGN pozwoli Polsce przystąpić do Europejskiej Sieci Dróg Wodnych - zakłada uchwalona w czwartek jednogłośnie przez Sejm ustawa. Pozwoli ona finansować inwestycje służące poprawie żeglowności na rzekach m.in. ze środków unijnych.

Za uchwaleniem ustawy głosowało 429 posłów. Teraz trafi ona do Senatu.

Przygotowane przez Organizację Narodów Zjednoczonych Europejskie Porozumienia w Sprawie Głównych Śródlądowych Dróg Wodnych o Międzynarodowym Znaczeniu (ang. European Agreement on Main Inland Waterways of International Importance), nazywane też Konwencją AGN albo Porozumienie AGN, podpisane zostało 19 stycznia 1996 r. w Genewie.

Celem tego dokumentu jest m.in. skoordynowanie działań związanych z rozwojem i budową sieci śródlądowych dróg wodnych o międzynarodowym znaczeniu. Sieć ujęta w Konwencji AGN podzielona jest na dziewięć głównych wodnych ciągów transportowych o długości ponad 27 tys. km i łączy porty 37 krajów europejskich.

Jak podkreślał na posiedzeniu sejmowej komisji wiceminister gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej Jerzy Materna, przystąpienie do AGN wpisuje się w realizację strategii związanej z rozwojem całego sektora żeglugi śródlądowej, a w szczególności w zakresie rozwoju śródlądowych dróg wodnych.

Materna mówił, że przez Polskę przebiegają trzy międzynarodowe szlaki wodne: droga wodna E-30, łącząca Morze Bałtyckie z Dunajem w Bratysławie, obejmująca na terenie Polski Odrę, od Świnoujścia do granicy z Czechami; droga wodna E-40, łącząca Morze Bałtyckie w Gdańsku z Dnieprem w rejonie Czarnobyla i dalej przez Kijów, Nową Kachowkę i Chersoń z Morzem Czarnym, obejmująca na terenie Polski Wisłę od Gdańska do Warszawy, Narew oraz Bug do Brześcia; droga wodna E-70, łącząca Holandię z Rosją i Litwą, na terenie Polski obejmująca Odrę od ujścia kanału Odra-Hawela do ujścia Warty w Kostrzynie, drogę wodną Wisła-Odra oraz od Bydgoszczy dolną Wisłę i Szkarpawę lub Wisłę Gdańską.

Wiceszef resortu wskazał, że aktualnie drogi wodne na terenie Polski, z wyjątkiem krótkich odcinków na dolnej Odrze i dolnej Wiśle, nie spełniają minimalnych międzynarodowych warunków żeglowności określonych przez porozumienie AGN. "W związku z powyższym Polska, jako członek porozumienia, zobowiązuje się do zapewnienia na objętych porozumieniem drogach wodnych warunków nawigacyjnych spełniających kryteria właściwe dla śródlądowych dróg wodnych o znaczeniu międzynarodowym - tzw. klasie E, odpowiadające co najmniej IV klasie żeglowności" - powiedział Materna.

Podkreślił, że przystąpienie do porozumienia nie determinuje horyzontu czasowego na dostosowanie międzynarodowych dróg wodnych na terenie Polski do wymaganych standardów. "W związku z tym nakłady inwestycyjne na śródlądowe drogi wodne stanowią warunek rozwoju żeglugi śródlądowej i rozłożą się na wiele lat, co sprawia, że w obecnej trudnej sytuacji budżetowej ich realizacja jest realna" - dodał.

"Przystąpienie do porozumienia nie będzie stanowiło automatycznej akceptacji wydatków na inwestycje, bowiem wszelkie działania w tym zakresie będą możliwe dopiero po przedstawieniu szczegółowego montażu finansowego inwestycji oraz wskazania faktycznych źródeł finansowania" - dodał Materna.

Wśród źródeł finansowania wiceminister wskazał m.in. fundusze unijne oraz prywatne przedsiębiorstwa, które wyraziłyby chęć wykorzystania potencjału energetycznego rzek.

Przystąpienie do porozumienia - jak mówił - obejmuje także zacieśnienie współpracy międzynarodowej w szczególności z Czechami i Słowacją w stosunkach dwustronnych w ramach Grupy Wyszehradzkiej. "Ponadto, Porozumienie AGN będzie również prowadzić do intensywnej współpracy z Białorusią i Ukrainą" - wskazał.

"Jednocześnie Polska jako strona umowy AGN prowadzić będzie z Republiką Federalną Niemiec również dialog dotyczący przystosowania granicznego odcinka odrzańskiej drogi wodnej do co najmniej IV klasy żeglowności" - dodał. Według wcześniejszych założeń ministerstwa górna Odra ma być dostosowana do parametrów czwartej klasy żeglowności w 2020 r.

Materna podkreślił, że polskie drogi wodne, po uzyskaniu standardu określonego w AGN, będą mogły stać się docelowo elementami transeuropejskiej sieci transportowej TNT. "Obecnie, poza 97-kilometrowym fragmentem w dolnym odcinku Odry, polskie śródlądowe drogi wodne nie są elementem TNT" - przypomniał.

Materna mówił w środę w Sejmie, że w przyszłym roku przy współpracy z portami powstanie spółka, która będzie finansowała studium wykonalności dla odrzańskiej drogi wodnej, dla Wisły oraz dla Kanały Śląskiego.

Obecnie w Polsce 86 proc. transportu przypada na transport drogowy, 12,5 proc. na kolejowy, a jedynie 0,4 proc. odbywa się drogą wodną. Tymczasem zobowiązania w tzw. białej księdze wobec Unii Europejskiej zakładają, że do 2030 r. drogą wodną powinno odbywać się 30 proc. transportu.

Wśród korzyści płynących z podpisania ratyfikacji umowy AGN Materna wskazał m.in. coraz większy popyt na usługi transportowe, a także rozwój turystyki i rekreacji, które zasilą budżet samorządów i państwa.

Do tej pory porozumienie AGN podpisało 17 państw - m.in. Francja, Grecja, Niemcy oraz Włochy.

Ustawa ma wejść w życie po upływie 14 dni od jej ogłoszenia.