Rada Unii Europejskiej wyraziła aprobujące stanowisko dla wniosku Komisji Europejskiej  22.06.2015 r. w sprawie ratyfikacji przez państwa członkowskie w imieniu Unii Europejskiej Protokołu z 2010 r. do Międzynarodowej konwencji o odpowiedzialności i odszkodowaniu za szkodę związaną z przewozem morskim substancji niebezpiecznych i szkodliwych (International Convention on Liability and Compensation for Damage in connection with the Carriage of Hazardous and Noxious Substances by Sea, zwana także Konwencją HNS) oraz przystąpienia do niego, z wyłączeniem aspektów związanych ze współpracą sądową w sprawach cywilnych.  

Wspomniany powyżej Protokół  zawiera zmiany konieczne do rozwiązania problemów zidentyfikowanych na gruncie Konwencji HNS z 1996 r., ponadto Protokół wraz z postanowieniami Konwencji HNS, zmienionej protokołem, mają być odczytywane, interpretowane i stosowane łącznie jako jeden instrument. Skonsolidowany tekst Konwencji HNS został przygotowany przez sekretariat IMO i zatwierdzony w 2011 r. na 98. posiedzeniu Komitetu Prawnego IMO.

W chwili obecnej zarównAo Konwencja HNS z 1996 r., jak i Protokół z 2010 r. nie mają mocy obowiązującej ze względu na zbyt małą liczbę stron - do wejścia w życie konieczna jest ratyfikacja przez co najmniej 12 państw, dopiero wówczas po upływie 18 miesięcy zarówno Konwencja NHS jak i Protokół z 2010 r. wejdą w życie. Jak dotąd była to bliżej nieokreślona przyszłość, jednakże oceniając po zaangażowaniu Komisji Europejskiej i zaawansowaniu procedur wspólnotowych, wejście w życie tej regulacji wydaje się być przesądzone.

Należy jednak przypomnieć, iż na podstawie decyzji Rady Unii Europejskiej 2002/971/WE państwa członkowskie zostały upoważnione do ratyfikacji Konwencji HNS z 1996 r. Zgodnie z wytycznymi Komisji Europejskiej. Protokół z 2010 r. zmieniający konwencję powinien również być przedmiotem nowej decyzji Rady, przy uwzględnieniu zmian w prawie unijnym zaistniałych od 2002 r. Warto również podkreślić, iż niektóre artykuły skonsolidowanej Konwencji HNS z 2010 r. mogą oddziaływać na wspólnotowe prawodawstwo wtórne w zakresie jurysdykcji oraz uznawania i wykonywania orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych, jednakże wskazana kwestia miałaby być przedmiotem uregulowań odrębnej decyzji Rady Unii Europejskiej.

Przywołany na wstępie wniosek Komisji Europejskiej zawierał przeznaczony dla Rady Unii Europejskiej projekt decyzji Rady dotyczącej ratyfikacji Protokołu z 2010 r. Niniejsza kwestia była przedmiotem szeregu obrad wspomnianej wyżej Grupy Roboczej ds. Żeglugi Morskiej wraz  przedstawicielami Komisji Europejskiej, które miały miejsce w dniach: 22 czerwca, 2,7,25 i 30 września oraz 14 października 2015 r. Na ostatnim ze wskazanych posiedzeń, Grupa Robocza zaakceptowała propozycję Komisji Europejskiej co do projektu decyzji, przyjmując także zastrzeżenia Komisji do projektu, powstałe w trakcie prac na forum wspomnianej grupy roboczej. Wspomniana decyzja, w przypadku uchwalenia, nałoży na kraje członkowskie UE zobowiązanie rezultatu w przedmiocie podjęcia niezbędnych kroków w celu złożenia aktów ratyfikacji lub przystąpienia do Protokołu z 2010 r. bezzwłocznie, a w każdym razie nie później niż w ciągu dwóch lat od dnia wejścia w życie decyzji.  

Aktualnie prace nad ostatecznym brzmieniem decyzji zostały przekazane stałemu Komitetowi Stałych Przedstawicieli rządów państw członkowskich (COREPER). Po zakończeniu prac Komitetu, decyzja zostanie jeszcze złożona do zaopiniowania Parlamentowi UE, jednakże wydaje się, że nałożenie na kraje członkowskie zobowiązania do ratyfikacji wspomnianego Protokołu do konwencji HNS jest tylko kwestią czasu.

Aleksander Błahy, radca prawny
Piotr Lorenc, aplikant radcowski
„Marek Czernis Kancelaria Radcy Prawnego”
w Szczecinie

Więcej informacji znajdą Państwo na stronie www.czernis.pl