Nowe przepisy dla załóg statków rybackich (Konwencja STCW-F)

Międzynarodowa konwencja o wymaganiach w zakresie wyszkolenia, wydawania świadectw oraz pełnienia wacht dla załóg statków rybackich tzw. Konwencja STCW-F (International Convention on Standards of Training, Certification and Watchkeeping for Fishing Vessel Personnel, 1995) została przyjęta w dniu 07 lipca 1995 r. w siedzibie Międzynarodowej Organizacji Morskiej IMO (International Maritime Organization) w Londynie. W dniu 29 września 2012 r. Konwencja weszła w życie. Ustala ona na poziomie globalnym jednolite standardy wyszkolenia oraz certyfikacji załóg statków rybackich o długości powyżej 24 m.

Prezydent RP podpisał ustawę ratyfikującą Konwencję SRCW-F w dniu 05 marca 2015 roku.

Opracowanie szczegółowej konwencji dotyczącej załóg statków rybackich było konieczne, ponieważ międzynarodowa konwencja Międzynarodowej Organizacji Morskiej IMO o wymaganiach w zakresie wyszkolenia marynarzy, wydawania im świadectw oraz pełnienia wacht (konwencja STCW) z 1978 r. nie objęła swym zakresem m.in. załóg statków rybackich. Konwencja STCW stanowiła pierwszy uzgodniony na poziomie międzynarodowym instrument w celu rozwiązywania kwestii minimalnych norm dotyczących kompetencji marynarzy. Konwencja została wdrożona na mocy dyrektywy 2008/106/WE, zmienionej dyrektywą 2012/35/UE.

Zakres regulacji

Zagadnienia unormowane w Konwencji STCW-F w prawie polskim regulowane są następującymi rozporządzeniami wykonawczymi do ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie morskim (Dz. U. Nr 228, poz. 1368, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą o bezpieczeństwie morskim” :
-  rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 07 sierpnia 2013 r. w sprawie wyszkolenia i kwalifikacji członków załóg statków morskich (Dz. U. 2013, poz. 937);
- rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 24 marca 2014 r. w sprawie ramowych programów szkoleń i wymagań egzaminacyjnych w rybołówstwie morskim (Dz. U. 2014, poz. 499);
- rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 13 maja 2014 r. w sprawie audytów morskich jednostek edukacyjnych (Dz. U. 2014, poz. 698).

Przepisy w sprawie wyszkolenia i kwalifikacji członków załóg statków morskich

W rozporządzeniu Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 07 sierpnia 2013 r. w sprawie wyszkolenia i kwalifikacji członków załóg statków morskich, w stosunku do poprzednio obowiązujących uregulowań, wprowadzono nowe definicje: „wód ograniczonych i nieograniczonych” oraz „łodzi rybackiej”. Natomiast w dziale IV, określającym warunki przyznawania dokumentów potwierdzających kwalifikacje zawodowe w rybołówstwie morskim, wprowadzono dyplom szypra żeglugi nieograniczonej. Osoby posiadające taki dyplom będą uprawnione do dowodzenia statkami rybackimi o długości powyżej 24 m w żegludze nieograniczonej. Dotychczas funkcjonującym dyplomom szypra 1 i 2 klasy rybołówstwa morskiego przyporządkowano nowe uprawnienia, wynikające z Konwencji STCW-F. Szypra 2 klasy rybołówstwa morskiego upoważniono do dowodzenia jednostkami o długości do 24 m w żegludze ograniczonej i jednostkami do 15 m, bez względu na zasięg żeglugi, oraz do zajmowania stanowiska oficera wachtowego na statkach rybackich do 24 m, bez względu na rodzaj żeglugi, oraz na wszystkich statkach w żegludze ograniczonej. Szypra 1 klasy upoważniono natomiast do zajmowania stanowiska kapitana na wszystkich statkach rybackich na wodach ograniczonych i na statkach o długości do 24 m na wodach nieograniczonych oraz do zajmowania stanowiska oficera wachtowego na każdym statku rybackim, bez względu na rodzaj żeglugi. Zgodnie z wymaganiami Konwencji STCW-F wprowadzono obowiązek odnawiania dyplomów szypra klasy 1 i 2 (dotychczas dyplomy te były bezterminowe) oraz dyplomu szypra żeglugi nieograniczonej co 5 lat.

Przepisy dotyczące ramowych programów szkoleń i wymagań egzaminacyjnych w rybołówstwie morskim

Z kolei w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 24 marca 2014 r. w sprawie ramowych programów szkoleń i wymagań egzaminacyjnych w rybołówstwie morskim poprzednio obowiązujące programy szkoleń szypra 1 i 2 klasy rybołówstwa morskiego zastąpiono ramowymi programami szkoleń: oficera wachtowego statku rybackiego o długości powyżej 24 m uprawiającego żeglugę na wodach ograniczonych, którego ukończenie umożliwiać będzie ubieganie się o dyplom szypra 2 klasy rybołówstwa morskiego oraz szypra statku rybackiego o długości powyżej 24 m uprawiającego żeglugę na wodach ograniczonych, upoważniającego do ubiegania się o dyplom szypra 1 klasy rybołówstwa morskiego, oraz wprowadzono nowy program szkolenia: szypra statku rybackiego o długości powyżej 24 m uprawiającego żeglugę na wodach nieograniczonych. Dodatkowo w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury i Rozwoju w sprawie ramowych programów szkoleń i wymagań egzaminacyjnych w rybołówstwie morskim proponuje się wprowadzenie zaktualizowanych, w oparciu o wymagania Konwencji STCW-F, wymagań egzaminacyjnych na dyplomy szypra 1 i 2 klasy oraz ustanowienie wymagań egzaminacyjnych na dyplom szypra żeglugi nieograniczonej.

Przepisy dotyczące audytów morskich jednostek edukacyjnych

Natomiast w rozporządzeniu z dnia 13 maja 2014 r. w sprawie audytów morskich jednostek edukacyjnych określono warunki i tryb uznania przez administrację morską morskich jednostek edukacyjnych, które prowadzić będą szkolenia w oparciu o nowe ramowe programy szkoleń w rybołówstwie morskim. Wymogi te są modyfikacją poprzednio obowiązujących kryteriów uznawania ośrodków szkoleniowych pod kątem prowadzenia szkoleń szypra 1 i 2 klasy rybołówstwa morskiego.

Wnioski

Jak wskazano powyżej, postanowienia Konwencji STCW-F zostały implementowane do polskiego porządku prawnego, wyprzedzając proces ratyfikacji, w związku z czym, jej ratyfikacja nie spowoduje konieczności wprowadzenia zmian w polskim porządku prawnym. Ratyfikacja Konwencji STCW-F powinna natomiast wpłynąć na konkurencyjności polskich rybaków na międzynarodowym rynku pracy. Nadto można liczyć na jej pozytywny wpływ zarówno na funkcjonowanie morskich jednostek edukacyjnych, jak i na poprawę bezpieczeństwa  polskich rybaków.

Radca Prawny Mateusz Romowicz

Aplikant radcowski Natalia Zielmachowicz

Więcej informacji znajdą Państwo na stronie kancelaria-gdynia.eu , prawo-korporacyjne.pl

Znajdź nas na facebook