Komisja Europejska przedstawiła w środę projekt budżetu na 2019 r. 166 mld euro zostanie przeznaczone głównie na wzmocnienie gospodarki i promowanie solidarności i bezpieczeństwa zarówno w samej UE, jak i poza jej granicami.

Zaproponowany przez Komisję budżet jest o 3 proc. większy niż obecny na 2018 rok. Zdaniem unijnego komisarza ds. budżetowych Guenthera Oettingera, który przedstawił projekt na konferencji prasowej, jest to propozycja ambitna, wspierająca priorytety UE, przede wszystkim w "obszarach inwestycji, zatrudnienia, młodzieży, migracji, solidarności i bezpieczeństwa". Ma ona zapewnić obywatelom krajów członkowskich "europejską wartość dodaną".

Projekt budżetu zawiera w odniesieniu do każdego finansowanego programu dwie kwoty: zobowiązania i płatności. Zobowiązania odnoszą się do środków, które można zapisać w umowach w danym roku, płatności zaś to środki faktycznie wypłacone. W przedstawionym projekcie budżetu UE na 2019 r. zapisano środki na zobowiązania w kwocie 166 mld euro (3 proc. więcej niż w 2018 r.) oraz środki na płatności w wysokości 149 mld euro (3 proc. więcej niż w 2018 r.).

Projekt opiera się na założeniu, że po wystąpieniu z Unii 30 marca 2019 r. Wielka Brytania będzie nadal łożyła do wspólnej kasy do końca 2020 r., jak gdyby nadal była członkiem Wspólnoty. "Nie ma sygnałów, że Brytyjczycy nie będą respektować zobowiązań z wieloletnich ram finansowych do 2020 r. (...) Jeśli stanie się coś bardzo nieprawdopodobnego, to mamy jeszcze czas, by dokonać zmian w wydatkach i przychodach" - zaznaczył Oettinger.

Środki przeznaczone na wspieranie wzrostu gospodarczego wyniosą w 2019 r. w sumie prawie 80 mld euro w środkach na zobowiązania. 12,5 mld euro (8,4 proc. więcej niż w 2018 r.) zostanie przeznaczone na badania naukowe i innowacje w ramach programu Horyzont 2020, w tym 194 mln euro dla nowego Europejskiego Wspólnego Przedsięwzięcia w dziedzinie Obliczeń Wielkiej Skali. 2,6 mld euro wyasygnowano na kształcenie w ramach programu Erasmus+ (10,4 proc. więcej niż w 2018 r.). 3,8 mld euro UE przeznaczy na działania w ramach instrumentu "Łącząc Europę" (CEF) (36 proc. więcej niż w 2018 r.) na sieci infrastruktury.

Kolejne 233,3 mln euro przewidziano na inicjatywę na rzecz zatrudnienia ludzi młodych mieszkających w regionach o wysokiej stopie bezrobocia młodzieży, połączone ze środkami Europejskiego Funduszu Społecznego.

Komisja spodziewa się, że w 2019 r. programy polityki spójności będą nadal realizowane w całości. Środki na politykę rolną utrzymają się też na stałym poziomie prawie 60 mld euro (1,2 proc. więcej niż w 2018 r.).

Oettinger zaznaczył, że pomimo ograniczeń w obecnym długoterminowym budżecie na okres 2014–2020 Komisja stara się wykorzystać "wszelkie mechanizmy elastyczności", jakie w nim istnieją, by dodatkowo wzmocnić działania na rzecz migracji i zarządzania granicami. Działania te to przede wszystkim reforma wspólnego europejskiego systemu azylowego, nowy system "wejścia-wyjścia" oraz wzmocnienie Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej, Agencji Unii Europejskiej ds. Azylu i innych agencji zajmujących się kwestiami granic i wiz.

Dodatkowo UE przeznaczy 1,5 mld euro na Instrument Pomocy dla Uchodźców w Turcji, który ma zapewnić dostawy żywności, zakwaterowanie i dostęp do edukacji osobom uciekającym przed wojnami w Syrii i w innych krajach (dalsze 500 mln euro będzie przekazane jeszcze w ramach obecnego budżetu na 2018 r., dlatego Komisja proponuje również jego zmianę).

Projekt budżetu na rok 2019 wprowadza też dwie główne inicjatywy: partnerstwa z krajami trzecimi w ramach europejskiego programu w zakresie migracji oraz Europejskiego Funduszu na rzecz Zrównoważonego Rozwoju (EFZR) w celu zapobiegania faktycznym przyczynom migracji.

Prócz tego w projekcie znalazły się propozycje wsparcia bardziej szczegółowych projektów, takich jak Europejski Korpus Solidarności dający osobom młodym okazję do wolontariatu lub pracy przy projektach w ich własnych krajach lub za granicą (103 mln euro) czy stworzenie Europejskiego Urzędu ds. Pracy, który pomoże zapewnić sprawiedliwą mobilność na rynku wewnętrznym i ułatwi współpracę między organami krajowymi (11 mln euro).

Dodatkowo 40 mln euro przewidziano na rozszerzenie programu wspierania reform strukturalnych ukierunkowanego na wdrożenie reform strukturalnych w państwach członkowskich, 245 mln euro na utworzenie europejskiego programu rozwoju przemysłu obronnego, 150 mln euro na poprawę reagowania na trzęsienia ziemi, pożary lasów i inne klęski żywiołowe w Europie i 5 mln euro na stworzenie nowej Prokuratury Europejskiej mającej ścigać przestępczość transgraniczną, w tym nadużycia finansowe, pranie pieniędzy i korupcję.

W ramach przyszłorocznego budżetu sfinansowane zostaną również działania mające na celu ochronę obywateli i przedsiębiorstw przed atakami cybernetycznymi.

Budżet UE jest przede wszystkim budżetem inwestycyjnym. Wynosi on mniej więcej 1 proc. dochodu narodowego brutto UE i stanowi około 2 proc. wszystkich unijnych wydatków publicznych. Jego celem jest uzupełnienie budżetów krajowych i realizacja priorytetów uzgodnionych przez wszystkie państwa członkowskie UE.