Komisja ds. Tuńczyka na Oceanie Indyjskim osiągnęła porozumienie w sprawie zrównoważonego rybołówstwa

Unia Europejska z zadowoleniem przyjmuje ważne decyzje podjęte podczas 28. dorocznego posiedzenia Komisji ds. Tuńczyka na Oceanie Indyjskim (Indian Ocean Tuna Commission, IOTC), które mają sprawić, że rybołówstwo na tym akwenie będzie bardziej zrównoważone. Przyjęto 11 nowych środków ochrony i zarządzania.

Po trzech latach złożonych negocjacji i w oparciu o wniosek UE, członkowie IOTC przyjęli rezolucję dotyczącą zarządzania dryfującymi urządzeniami powodującymi koncentrację ryb (fish aggregating devices, FAD). Uzgodniono również kilka innych środków, które mają kluczowe znaczenie dla zrównoważonego zarządzania ławicami ryb na Oceanie Indyjskim.

Komisja ds. Tuńczyka na Oceanie Indyjskim (Indian Ocean Tuna Commission, IOTC) jest regionalną organizacją zarządzania rybołówstwem (regional fisheries management organisation, RFMO) upoważnioną do zarządzania połowami tuńczyka i gatunków tuńczykopodobnych na Oceanie Indyjskim i przyległych akwenach. Została ustanowiona w 1993 roku i weszła w życie w 1996 roku. Jako organizacja międzyrządowa, zrzesza kraje graniczące z Oceanem Indyjskim oraz zainteresowane połowami tuńczyka na tym obszarze.  Jej celem jest promowanie współpracy między jej członkami na rzecz ochrony i optymalnego wykorzystania zasobów tuńczyka na tym obszarze oraz zapewnienie ustanowienia zrównoważonego rybołówstwa w regionie. Aby osiągnąć te cele, członkowie IOTC spotykają się co roku, omawiają i przyjmują środki ochrony i zarządzania tuńczykiem i gatunkami tuńczykopodobnymi. Ostatnie doroczne spotkanie odbyło się w Bangkoku w Tajlandii w dniach 13-17 maja 2024 roku. Złożono wtedy rekordową liczbę 24 wniosków, z czego siedem przedstawiła UE.

UE stała się członkiem IOTC w 1995 roku. Pozostałymi są Australia, Bangladesz, Chiny, Komory, Francja w imieniu swoich terytoriów zamorskich, Indie, Indonezja, Iran, Japonia, Kenia, Korea, Madagaskar, Malezja, Malediwy, Mauritius, Mozambik, Oman, Pakistan, Filipiny, Seszele, Somalia, Republika Południowej Afryki, Sri Lanka, Sudan, Tanzania, Tajlandia, Wielka Brytania i Jemen.

Od 2022 roku UE konsekwentnie przedstawia wnioski mające na celu poprawę i zaostrzenie zarządzania urządzeniami FAD na Oceanie Indyjskim. To pływające urządzenia służące do wabienia tuńczyka lub innych ryb w celu ułatwienia ich połowu. FAD może być dryfujący i śledzony za pomocą boi satelitarnej lub zakotwiczony na dnie morskim. Ich użycie zależy od potrzeb flot, które ich używają. W tym statki pływające pod banderą państw członkowskich UE, wykorzystują większość dryfujących FAD na pełnym morzu, podczas gdy społeczności przybrzeżne mają tendencję do korzystania z zakotwiczonych FAD, które znajdują się bliżej linii brzegowej. Stosowanie tych środków niesie za sobą także zagrożenie z racji na wpływ stosowany na ławice ryb, a także zagrożenie ich przełowienia z racji na nagminne stosowane tego typu rozwiązań do ułatwienia rybołówstwa.

W oparciu o propozycję UE, IOTC przyjęła najbardziej ambitne i rygorystyczne ramy zarządzania dryfującymi urządzeniami FAD, jakie kiedykolwiek przyjęto w jakimkolwiek oceanie. Obejmują one natychmiastowy zakaz stosowania w pełni niebiodegradowalnych, dryfujących FAD, stopniowe wycofywanie nieulegających biodegradacji komponentów w dryfujących FAD do w pełni biodegradowalnych FAD w 2030 roku, zmniejszenie liczby dryfujących FAD na statek (z 300 obecnie do 250 w 2026 roku i 225 dwa lata później), osiągając najniższy limit kiedykolwiek przyjęty w regionalnej organizacji zarządzania rybołówstwem, a także wprowadzenie pierwszego w historii rejestru FAD w celu zapewnienia lepszej kontroli tej praktyki połowowej.

Strony IOTC uzgodniły procedury zarządzania dla połowów tuńczyka pasiastego i miecznika, które pozwolą na znacznie bardziej świadomy, automatyczny i oparty na nauce proces podejmowania decyzji w IOTC. Przyjęcie tych środków, sponsorowanych przez UE, ma stawiać IOTC w czołówce nowoczesnego zarządzania rybołówstwem. IOTC jest pierwszą isntytucją RFMO zajmującą się połowami tuńczyka, która przyjęła procedury zarządzania także dla miecznika oraz procedury zarządzania dla dwóch z trzech stad tuńczyka tropikalnego, pasiastego (bonito) i wielkookiego (opastun).

Pomimo znacznych postępów decyzyjnych w Unii Europejskiej jest żal, że jej wniosek o ustanowienie miesięcznego zamknięcia połowów na Oceanie Indyjskim nie został przyjęty. Pomogłoby to w odbudowie ławic poszczególnych gatunków tuńczyka, które wciąż są zagrożenie przełowieniem, w efekcie zagrażając liczebności ich populacji, a co z tym, idzie, zaburzając zarówno funkcjonowanie fauny morskiej jak i lokalnej gospodarki.

Fot. Depositphotos