Forum Gospodarki Morskiej Gdynia 2025. Olbrzymie zainteresowanie sprawami branży

Forum Gospodarki Morskiej Gdynia 2025 to tradycja ciągnąca się już przez 1/4 historii miasta. Właśnie zakończyła się XXIV edycja tej konferencji, na której dyskutowane są najważniejsze wyzwania i idee sektora morskiego, bardzo często z Gdynią, jako miastem morskim, w tle.

Jak poinformował nas przed rozpoczęciem tegorocznego Forum Gospodarki Morskiej jego lider Sławomir Kalicki, organizatorzy po raz kolejny z rzędu zanotowali rekord frekwencji. Z powodu większej liczby chętnych do wzięcia udziału w imprezie niż dostępnych miejsc rejestracja na Forum zamknięta była na kilka dni przed jego rozpoczęciem. Dlatego też dziś od samego rana w Centrum Konferencyjnym Pomorskiego Parku Naukowo-Technologicznego panował harmider. 

Porty to sprawa kraju, ale i miasta

Konferencja tradycyjnie rozpoczęła się od części plenarnej. Otworzył ją jako lider Sławomir Kalicki, który zaprosił także do mównicy gospodynię – prezydentkę Gdyni Aleksandrę Kosiorek.

– Gdynia od niemal stu lat patrzy w przyszłość i na gospodarkę morską z wizją i szuka potencjału rozwoju. Myślę, że takie spotkania jak dzisiaj ten potencjał wielokrotnie intensyfikują – mówiła prezydentka. Nawiązując do tematu jednego z paneli dyskusyjnych, dotyczących koegzystencji miasta i portu, powiedziała: – Gdynia i port to nie tylko gospodarka, to również bezpieczeństwo, w dzisiejszych czasach i sytuacji geopolitycznej niezwykle istotne. Musimy patrzeć na to z poziomu strategii obronności. Między innymi dla niej powstał projekt Drogi Czerwonej. Dla mnie jako prezydenta miasta to nie tylko potencjał obronny i gospodarczy, ale też wyprowadzenie ciężkiego transportu z naszych ulic i zwiększenie bezpieczeństwa naszych mieszkańców. 

Wypowiedź Aleksandry Kosiorek podsumowało kilkuminutowe wideo pokazujące najważniejsze inwestycje w sektorze gospodarki morskiej w Gdyni w ostatnich miesiącach.

Arkadiusz Marchewka, wiceminister infrastruktury, poprosił zebranych w swoim przemówieniu o „dobre rekomendacje dla rządu”.

– Naszą rolą jako polityków jest tworzenie dobrych warunków dla rozwoju gospodarczego i wsłuchiwanie się w głos tych, którzy są fachowcami w swoich dziedzinach – mówił minister. Po raz kolejny podkreślił też znaczenie portów morskich dla szeroko rozumianego bezpieczeństwa kraju. Podał również, że w pierwszych trzech kwartałach tego roku polskie porty o strategicznym znaczeniu dla gospodarki kraju zanotowały wzrosty przeładunków ładunków skonteneryzowanych – w Gdyni o 10%, w Gdańsku o 20%, zaś w Szczecinie aż 45%. 

Wiceminister poinformował także, że w ostatnim czasie zmienił się planowany na przyszły rok rekordowy budżet na gospodarkę morską – rząd przeznaczy na ten sektor nie 2,4 mld zł, jak było wcześniej mówione, a 3 mld. Krótko omówił także najważniejsze inwestycje w portach. Zapowiedział, że w przyszłym roku ruszą w Gdyni prace nad przygotowaniem dokumentacji projektowej na potrzeby głębokowodnego portu zewnętrznego. 

– Chcę także zapewnić wszystkich państwa, że w Ministerstwie Infrastruktury trwają bardzo zaawansowane prace nad tym, żeby przyspieszyć prace nad Drogą Czerwoną. Środki finansowe, które zostały zagwarantowane, pozwalają na zabezpieczenie blisko 5 mld zł na Drogę Czerwoną i Estakadę Kwiatkowskiego – mówił minister.

Arkadiusz Marchewka wspomniał także krótko o programie budowy jednostek szkoleniowych dla Uniwersytetu Morskiego w Gdyni oraz Politechniki Morskiej w Szczecinie.

Polska i Malta mają wspólne cele na morzu

Dr Gavin Gulia, ambasador Republiki Malty w Rzeczypospolitej Polskiej skupił się w swoim wystąpieniu na wspólnych celach oraz interesach Malty i Polski w obszarze gospodarki morskiej. Nawiązał do osoby ambasadora Arvida Pardo, ambasaroda Malty w USA i ZSRR, którego idee stały się podwalinami pod Konwencję Narodów Zjednoczonych o prawie morza. W tym kontekście umiejscowił najważniejsze zadania na morzu Malty i Polski oraz podobieństwa między oboma krajami. 

– Malta to nacja z historią, kulturą i gospodarką ukształtowaną przez morze. Malta ma obecnie największy rejestr statków w Europie, jeden z największych na świecie. Polska jest dumną morską nacją, o lokacji, której znaczenie rośnie. Jest słusznie uznawana za jednego z europejskich liderów w okrętobudownictwie i inżynierii, a polskie porty – z Gdynią włącznie – są jednymi z najważniejszych hubów dla handlu. Zarówno Polska, jak i Malta oferują zaufanie i profesjonalizm. Ale żegluga potrzebuje pokoju – mówił ambasador. – Obecnie stawiamy czoła problemom z dostępem do portów, z bezpieczeństwem statków. Bezpieczeństwo i stabilizacja to nie są abstrakcyjne idee – dodał. 

O nowym Darze Pomorza

Jednym z najbardziej oczekiwanych punktów w agendzie Forum Gospodarki Morskiej Gdynia 2025 była oficjalna prezentacja projektu budowy następcy Daru Młodzieży. Prof. dr hab. inż. kpt. ż.w. Adam Weintritt, rektor Uniwersytetu Morskiego w Gdyni opowiedział zebranym o stanie projektu na dzień dzisiejszy – zaledwie tydzień po tym, jak premier Donald Tusk oficjalnie ogłosił przyznanie środków na projekt, ale jednocześnie cztery lata po tym, jak na uczelni podjęto decyzję o potrzebie budowy nowego żaglowca. Według przyjętego harmonogramu, nowa jednostka ma być gotowa w 2028 roku, a w 2029 przyjąć na pokład pierwszych kadetów. Tym samym cięcie blach zaplanowano na przyszły rok, za położenie stępki i gotowość wodowania na 2027. 

– Musimy nauczyć młodzież pracy w zespole. Niemniej ważny jest rozwój sprawności fizycznej poprzez wyrobienie odpowiednich cech motorycznych. Cel to nabranie szacunku do morza i praca w zespole. Nie uczymy jak zostać kapitanem. Uczymy, że człowiek na morzu sam nic nie znaczy. Musi być kolektyw, załoga, każdy odpowiada za coś innego, razem tworzymy całość – tłumaczył rektor. 

Adam Weintritt wyraził nadzieję, że jednostka zostanie zbudowana w polskiej stoczni, ale jednocześnie przyznał, że uczelnia musi utworzyć otwarty przetarg, dostępny dla stoczni z całego świata. 

Projekt jednostki nie jest jeszcze gotowy, przetarg zostanie ogłoszony w formule „zaprojektuj i wybuduj”, ale część parametrów technicznych została już określona. 

– Długo trwały dyskusje, czy zrobić statek większy, mniejszy, czy taki jak dotychczas. Ustaliliśmy, że limitem będzie 120 kadetów, którzy będą mieli zajęcie. To nie może być statek hotelowy. Będzie to więc połączenie technologii XIX i XXI wieku. Cyfryzacja, automatyka, informatyka – to wszystko tam będzie, ale gros czynności będzie wykonywana ręcznie. 

Na statku poza miejscami dla kadetów przewidziano miejsca dla 33 członków załogi stałej i 12 pasażerów. Jednostka będzie mierzyć około 96 metrów i będzie miała zanurzenie do 6 metrów. Statek będzie miła podobny kształt kadłuba do Daru Młodzieży, ale z lekkimi modyfikacjami. Przewidziano kubryki 4- i 8-osobowe, więcej węzłów sanitarnych. Załoga stała będzie dysponować pojedynczymi kabinami z łazienkami. Rektor przyznał, że obecnie rozważanych jest ponad 20 różnych projektów, czasami sprzecznych ze sobą, i trwają dyskusje nad rozwiązaniem niektórych problemów projektowych. 

Rektor podziękował także pracownikom Uniwersytetu Morskiego w Gdyni. Przyznał, że decyzja o budowie nowego żaglowca to „coś za coś”:

– Budujemy nowy Dar Młodzieży, więc nie budujemy na przykład nowych laboratoriów – stwierdził. Powiedział także, że otwarty został konkurs na nazwę dla statku, a propozycje można wysyłać mailem. 

Terminal intermodalny Portu Gdynia potrzebny miastu, krajowi i NATO

Piotr Gorzeński, prezes Zarządu Morskiego Portu Gdynia opowiedział o realizowanym projekcie terminala intermodalnego. 

– To ze wszech miar ważna dla Portu Gdynia, Pomorza i kraju inwestycja, która sprawi, że Gdynia będzie jeszcze mocniejszym punktem w korytarzu Bałtyk-Adriatyk – mówił prezes Portu Gdynia. – Przede wszystkim Port Gdynia, tak jak inne porty w Polsce i Europie, ma zachwiany stosunek transportu drogowego do kolejowego. Średnia europejska i w Polsce to 70% na drogach, 30% na torach. Istnieje duże zainteresowanie tym, co możemy zrobić, żeby tę niekorzystną proporcję odwrócić. Ten projekt jest odpowiedzią na tego typu problemy. Kolej jest bardziej efektywnym, przyjaznym środowisku środkiem transportu – opowiadał prezes Gorzeński. 

Terminal intermodalny przedstawiony przez Piotra Gorzeńskiego to także projekt o znaczeniu militarnym. Będzie mógł być wykorzystywany do transportu ciężkich pojazdów, w tym czołgów, dzięki ciężkiej rampie załadunkowej, co znacznie poprawi możliwości operacyjne NATO na wschodniej flance. 

W przeddzień decyzji dekarbonizacyjnych IMO

Forum Gospodarki Morskiej Gdynia 2025 zaplanowane zostało praktycznie na tydzień przed posiedzeniem Międzynarodowej Organizacji Morskiej (IMO), na którym mają być przyjęte nowe regulacje dotyczące dekarbonizacji żeglugi. Opowiedziała o nich Dorota Lost-Siemińska, dyrektor Departamentu Spraw Prawnych i Relacji Zewnętrznych IMO. Przedstawiła ona najpierw organizację i jej sposób funkcjonowania i przeszła do zmian, jakie mają zajść w jednym z dwóch najważniejszych traktatów, jakie IMO przyjęła w ciągu swojej działalności – konwencji MARPOL, czyli konwencji ds. zapobiegania zanieczyszczeniom morza przez statki. 

– Już wówczas, kiedy konwencja została przyjmowana w 1973 roku wypłynął temat dekarbonizacji i w różnych dokumentach przygotowawczych do konwencji ten temat został poruszony. Protokół adresujący konkretnie ten typ zanieczyszczenia, czyli zanieczyszczenie powietrza i emisję gazów cieplarnianych został przyjęty w 1997 roku i wszedł w życie w 2005 roku. Tak naprawdę od tamtego czasu zaczęła się już kompletna praca nad przyjmowaniem regulacji dotyczących dekarbonizacji – opisała Lost-Siemińska. 

Zgłoszone poprawki do MARPOL, które zostaną poddane pod głosowanie w IMO w przyszłym tygodniu zostały zatwierdzone w kwietniu przez Komitet Ochrony Środowiska Morskiego. 

– Oczywiście kluczowe w tym procesie będzie wprowadzenie tych regulacji na płaszczyźnie narodowej do prawa krajowego i nad tym organizacja będzie współpracowała z państwami członkowskimi, żeby zapewnić efektywną implementację i efektywną regulację – zapewniła Lost-Siemińska. Dodała, że IMO jest świadoma, że dekarbonizacja wiąże się także z innymi problemami, m.in. koniecznością wyszkolenia ok. 800 tys. marynarzy do operacji z alternatywnymi paliwami czy odszkodowaniami za szkody związane z ich użyciem. 

Po wystąpieniu Doroty Lost-Siemińskiej nastąpiła krótka przerwa, a następnie uczestnicy Forum Gospodarki Morskiej 2025 udali się do sal, w których odbywały się panele tematyczne. Po raz kolejny zaplanowano pięć z nich: Porty morskie (lider: Piotr Pawłowski), Logistyka morska (lider: Marek Tarczyński), Energia odnawialna (lider: Tomasz Pelc), Biznes w żeglarstwie (lider: Tomasz Chamera), Cyberbezpieczeństwo i żegluga autonomiczna (lider: Rafał Cichocki).

Część z dyskusji zrelacjonujemy w osobnych artykułach.