„Złota Kopuła” i nowe okręty – dyskusja w Departamencie Obrony USA o miliardowych wydatkach na obronność

W Kapitolu USA odbyła się, 11 czerwca, dyskusja na temat wniosku budżetowego Departamentu Obrony, wiążącego się z wielomiliardowymi wydatkami na bezpieczeństwo państwa, biorąc pod uwagę rok fiskalny 2026. Towarzyszy temu wiele kontrowersji, gdyż obok nowych przedsięwzięć resort przegląda trwające i planowane za poprzedniej ekipy rządzącej, które mogą przez to ulec zmianie czy też w ogóle zostać skasowane. Stawką jest największy na świecie budżet obronny, który w przyszłości ma liczyć bilion dolarów.

W obradach na Kapitolu „główne skrzypce” grał sekretarz obrony, Pete Hegseth, któremu towarzyszył gen. pil. Dan Caine, przewodniczący Kolegium Połączonych Szefów Sztabów. Rozmawiali z prawodawcami z Senackiej Komisji ds. Alokacji Środków, aby omówić kluczowe punkty w rekomendacjach prezydenta dotyczących dyskrecjonalnych poziomów finansowania na rok fiskalny 2026. Chociaż pełna rekomendacja budżetowa prezydenta nie została jeszcze opublikowana, propozycja obejmuje zwiększenie budżetu DOD do około 961,6 miliarda dolarów, czyli o około 113,3 miliarda dolarów więcej niż obecnie uchwalony budżet na rok fiskalny 2025.

Do głównych wniosków budżetowych, zdaniem sekretarza obrony argumentujących wzrost wydatków, zaliczono plany budowy nowych okrętów, rozwój systemu odstraszania atomowego oraz systemowej obrony przeciwlotniczej określonej jako „Złota Kopuła” (Golden Dome), co przypomina podobne rozwiązanie z Izraela, tam określane jako „Żelazna Kopula” (Iron Dome). Oznacza to wielodomenowe połączenie rodzajów broni, tworząc spójne procedury i infrastrukturę obrony przed atakami z powietrza, tak rakiet, bomb czy dronów. Oznacza to zaangażowanie systemów lądowych, lotnictwa oraz sił morskich.

– Wniosek budżetowy w wysokości 961,6 miliarda dolarów, który stanowi ponad 1 bilion dolarów na bezpieczeństwo narodowe, zakończy cztery lata chronicznego niedoinwestowania w nasze wojsko. Ten budżet zapewnia historyczny poziom finansowania gotowości wojskowej, stawiając naszych żołnierzy i ich potrzeby na pierwszym miejscu, a młodzi Amerykanie reagują i zapisują się tłumnie. Odbudowujemy nasze wojsko; 25 lat temu nasze wojsko nie miało sobie równych, ale zmarnowaliśmy tę przewagę, gdy Chiny przeprowadziły bezprecedensową rozbudowę sił zbrojnych – przekazał Pete Hegseth, dodając, że departament pracuje od stycznia nad skrystalizowaniem programu prezydenta w budżecie na nadchodzący rok fiskalny.

Sekretarz powiedział, że plan odbudowy obejmuje ożywienie bazy przemysłu obronnego, reformę procesów pozyskiwania przez Departament Obrony i szybkie dostarczanie żołnierzom nowych technologii i broni. Wpisuje się w to również rozwój krajowego przemysłu okrętowego, w związku z rosnącą ilością zadań i wyzwań dla US Navy i innych formacji morskich. Polityk wskazał, że 25 mld dolarów ma iść na rozwój wspomnianej „Złotej Kopuły” (Golden Dome for America), a także 62 mld dolarów na modernizację i utrzymanie sił nuklearnych, w obliczu rosnących zagrożeń związanych z bronią atomową. Te mają stanowić „centralny punkt amerykańskiego systemu odstraszania”. Obejmuje on okręty podwodne z napędem jądrowym typu Columbia, zdolne do ataków balistycznych, nowe międzykontynentalne pociski balistyczne w ramach programu Ground Based Strategic Deterrent oraz bombowce strategiczne jak B-21 Raider. Określił to wszystko jako „triada nuklearna”.

– Bez wątpienia nasza triada nuklearna jest cichym fundamentem naszego całego efektu odstraszania, dlatego ten budżet w pełni finansuje wszystkie jej trzy elementy i zapewnia, że idziemy do przodu i zapewniamy, że mamy możliwie najskuteczniejszy odstraszacz nuklearny – zaznaczył.

Budżet przewiduje również 3,5 miliarda dolarów na rozwój załogowych myśliwców VI generacji F-47 Next Generation Air Dominance, celem utrzymania dominacji US Air Force w powietrzu. To samo ma dotyczyć rozwoju sił morskich, gdyż Pete Hegseth poinformował o przeznaczeniu 47 miliardów dolarów na budowę nowych okrętów. Wskazał, że w planach jest dostarczenie 19 nowych okrętów, nie wskazując dokładnie na ich typy i klasy. Dodał przy tym, że Departament przeznaczy 6 mld dolarów na inwestycję w bazę przemysłową przemysłu okrętowego, co pozwoli na zwiększenie i szybkość produkcji.

Sekretarz obrony przypomniał, że jeszcze w marcu do wglądu senatorów rozesłano dokument prezentujący tymczasową strategię obrony, zaplanowaną przez nową administrację w Białym Domu. Jednocześnie na początku czerwca jego urząd ma zająć się stworzeniem i opublikowaniem „późnym latem” pełną przygotowaną na lata treść Narodowej Strategii Obrony (National Defense Strategy, NDS). Obok zaplanowanych wydatków wiąże się też ze zmianami w koncepcji działania sił zbrojnych, biorąc pod uwagę m.in. przeniesienie większego ciężaru na sojuszników, w tym z NATO, co obecnie wywołuje wiele kontrowersji wśród państw członkowskich sojuszu w Europie.

– Ta tymczasowa strategia skupiała się na obronie ojczyzny, uznając, że jest to ważne, naszym zagrożeniu tempa w regionie Indo-Pacyfiku, a następnie dzieleniu się ciężarem dla naszych sojuszników i partnerów, upewniając się, że wkraczają, abyśmy mogli skupić się tam, gdzie musimy Przewiduję, że nasza Strategia Obrony Narodowej będzie zawierać wiele z tych składników, ale w pełni rozwinięta – przekazał.

Należy zauważyć, że szereg inwestycji w siły morskie, jak budowa nowej serii lotniskowców typu Gerald R. Ford, niszczycieli typu Arleigh Burke, jak i okrętów podwodnych typu Columbia i Virginia, są dalej kontynuowane. Co jednak istotne, władze mogą zdecydować się na zmiany w niektórych przedsięwzięciach, czego przykładem było anulowanie budowy 11 patrolowca typu Legend dla US Coast Guard. Aktualnie trwa przegląd prowadzonych przedsięwzięć, w tym i międzynarodowych, o czym pisaliśmy w tekście pt. Czy program AUKUS jest zagrożony? Międzynarodowe niepokoje z powodu zapowiadanego przez Donalda Trumpa„przeglądu”. Pojawia się w ich przypadku pytanie, czy mimo zainwestowania w nich ogromnej ilości czasu i środków nie ulegną zmianie czy też przerwaniu.

Podobne wątpliwości dotyczą także planowanych fregat typu Constellation, opartych na projekcie francusko-włoskich okrętów serii FREMM, w który jednak wdrożono szereg nierzadko radykalnych zmian, przez co podobieństwo z „oryginałem” wynosi… 15%. Jeszcze w ubiegłym roku pojawiły się kontrowersje z powodu wzrostu ceny przedsięwzięcia i opóźnienia w dostarczeniu okrętów o trzy lata względem pierwotnego planu. Aktualnie trwa budowa pierwszej z na ten moment sześciu zamówionych jednostek, przyszłego USS Constellation, za co odpowiada stocznia Fincantieri Marinette Marine z siedzibą w Marinette w stanie Winsconisn. Dostarczenie ma nastąpić w 2029 roku. Pojawiają się jednak pytania, czy nie dojdzie tu do kolejnych przesunięć i wzrostu ceny z racji na moce przerobowe zakładu oraz zarzucane błędy projektowe, gdy zdaniem krytyków okręty te będą przeciążone i należy zastanowić się nad zmianami konstrukcyjnymi oraz oczekiwaniami. O ile większość komentatorów raczej z ostrożnym optymizmem patrzy na przyszłość AUKUS, tak los fregat typu Constellation wydaje się tu bardziej niepewny.

Zapowiedź wielomiliardowych wydatków na obronność najsilniejszego państwa świata, którego budżet na zbrojenia jest wyższy niż wielu innych państw, budzi skrajne emocje. Biorąc pod uwagę perspektywę członków NATO nawet bardziej interesująca jest tutaj planowana polityka działań, biorąc pod uwagę szczególnie zapowiedzianą przez sekretarza obrony zapowiedź „dzielenia się ciężarem” obronności z nimi. Nawet biorąc pod uwagę rosnące wydatki na zbrojenia i modernizację zdolności obronnych państw członkowskich, z racji na ich rozłożenie w czasie pytaniem jest, jak szybko władze USA zechcą wdrożyć swoją nową politykę w myśl wiele mówiącego hasła „America First”. Miałoby to oznaczać przede wszystkim ograniczanie obecności sił zbrojnych USA, co w obliczu rosnącego zagrożenia ze strony Rosji i kryzysu migracyjnego stanowi źródło kontrowersji.