Trwają prace nad włoskimi okrętami podwodnymi, które są oferowane również Polsce

OCCAR (Organisation Conjointe de Coopération en matière d'Armement/Organisation for Joint Armament Co-operation) poinformował, że w czerwcu podpisał z koncernem Fincantieri nowy aneks do umowy na okręty podwodne dla Marynarki Wojennej Włoch (Marina Militare). Dotyczy on serii 212NFS, oferowanej również Polsce w ramach programu „Orka”.

Dokument został podpisany i zatwierdzony przez Decio Trincę, kierownika programu 212NFS, oraz Dario Oliveriego, wiceprezesa Fincantieri ds. rozwoju projektów morskich. Choć nastąpiło to jeszcze 25 czerwca, o tym fakcie OCCAR poinformował prawie dwa tygodnie później. Jest to Aneks nr 7 do już wcześniej zawartej umowy, niemniej ma to stanowić „ważny krok naprzód” we wzmacnianiu sił morskich Włoch poprzez dostarczenie podwodnych jednostek nowej generacji.

Umowa ma na celu potwierdzenie wprowadzenia ulepszeń do dotychczasowego projektu, aby zapewnić lepsze zdolności operacyjne okrętów podwodnych. Aktualnie trwa budowa czterech jednostek serii 212NFS, a ich wejście do służby ma nastąpić w latach 2027-2032. W związku z planowanymi zmianami pytaniem jest, czy nie wpłynie to na tempo prac i koszty. Aktualnie siły morskie Włoch są w trakcie wycofywania starszych, powstałych na przełomie lat 80-tych i 90-tych XX wieku jednostek typu Sauro. Wciąż w służbie są cztery z ośmiu jednostek tej serii, wcielone w latach 1988-1995. Obok nich flota posiada nowsze jednostki typu Todaro, oparte na niemieckiej serii 212A (dostarczone w latach 2006-2017), będącej wzorem dla 212NFS.

Aneks wprowadza szereg ulepszeń, w tym zwiększenie możliwości peryskopowych, postęp w studium wykonalności okrętu podwodnego do zadań specjalnych, jako inkubatora technologii, a także inne, często drobne zmiany inżynieryjne mające na celu optymalizację integracji systemów pokładowych i ogólnej wydajności.

Podpisanie dokumentu przypomina o trwającym postępowaniu na okręty podwodne dla Polski w ramach programu „Orka”. O kontrakt starają się francuski Naval Group (Scorpène), hiszpańska Navantia (S-80) koreańskie Hanwha Ocean (KSS-III Batch II) i HD Hyundai Heavy Industries (KSS-III Batch-I lub HDS-2300), niemiecki TKMS (212CD), szwedzki Saab (A26) i włoski Fincantieri (212NFS). Ostatni z wspomnianych oferentów gościł już u siebie delegację przedstawicieli Ministerstwa Obrony Narodowej oraz Agencji Uzbrojenia.

Także reprezentanci włoskich władz oraz ambasador kilkukrotnie spotykali się ze stroną polską w Warszawie, aby omówić możliwości współpracy na niwie obronnej, nie tylko z myślą o wspomnianych okrętach. Przypomnijmy, że jeszcze w 2023 roku, w efekcie rozmów resortów obrony obu państw, przez ponad rok zadanie obrony polskiego wybrzeża wykonywały włoskie okręty. Całe przedsięwzięcie miało kryptonim „Brilliant Shield”. Co trzeba jednak zauważyć, choć było okazją do wieloaspektowej współpracy na niwie sił zbrojnych, rządowej i zbrojeniowej, nie wiązało się z zawarciem umów, które byłyby z korzyścią dla rozwijania bezpieczeństwa czy branży obronnej w obu państwach. Stąd część komentatorów określa tę misję jako wielką, straconą szansę na zacieśnianie współpracy polsko-włoskiej. Gdyby doszło do porozumienia przy okazji programu „Orka”, mogłoby się to zmienić.

Okręty podwodne serii 212NFS  mają 59 metrów długości, a ich wyporność maksymalna pod wodą sięga do 1830 ton. Załoga liczy 27 osób. Okręt podwodny tej serii osiąga w zanurzeniu prędkość do 20 węzłów. Zasięg działania wynosi ponad 8 000 mil morskich. Na napęd składają się silnik wysokoprężny MTU 16V 396, silnik elektryczny Siemens Permasyn o mocy 1700 kW, siedmiołopatowa śruba napędowa typu skewback.

W skład wyposażenia wchodzą system CSU 90 (DBQS-40FTC) sonar ISUS90-20, radar Kelvin Hughes Type 1007 I-band, a także system EADS FL 1800U. Uzbrojenie tworzy sześć wyrzutni torped 533 mm. Obok ataków torpedowych na cele morskie okręt ma być zdolny do uderzeń na cele lądowe z użyciem pocisków manewrujących, a także transportu i umieszczenia 24 min morskich.

Strona włoska prowadzi intensywne rozmowy na niwie międzyrządowej. Pojawiły się informacje o możliwym rozwiązaniu pomostowym (gap filler), nim nowe okręty podwodne trafiłyby do Polski (najprawdopodobniej byłaby to jednostka typu Sauro). Ponadto z polskimi władzami spotkali się też przedstawiciele firmy M23 Srl (wcześniej gościła ona polską delegację w swoim zakładzie we Włoszech) w związku z propozycją na pozyskanie dodatkowych zdolności, uzupełniających potencjał jednostek programu „Orka”, czyli małych okrętów podwodnych opartych na serii M23 (dwie jednostki tego typu od 2020 są budowane dla Kataru).

Istnieją przypuszczenia, że Fincantieri może „nagle” zetknąć się z problemem przy sprzedaży swojej oferty, co teoretycznie może wyjaśniać mniejszą niż w przypadku pozostałych oferentów aktywność medialną. Z racji na to, że jednostki typu 212NFS są oparte na niemieckiej licencji, może się okazać, że na gruncie prawnym pojawi się blokada uniemożliwiająca sprzedaż. Na ten moment nic takiego się jednak nie stało, a TKMS, który byłby tu „winnym”, nie komentuje sprawy. W dodatku oba podmioty zawarły jeszcze w ubiegłym roku porozumienie o współpracy przy ofercie na okręty podwodne 212NFS, z tym że dla… Filipin. To rodzi wiele pytań, jak to się ma do rywalizacji o kontrakt w Polsce i czy ostatecznie nie skończy się to tak, jak w przypadku oferty południowokoreańskiej. Wcześniej obok Hanwha Ocean drugim oferentem z tego azjatyckiego państwa był HD Hyundai Heavy Industries. Krajowa agencja obronna DAPA zdecydowała jednak, że oba koncerny mają współpracować i dzielić się ofertami, by je rozwijać, a nie rywalizować. Pytaniem jest więc, czy tak nie stanie się w przypadku niemieckiego i włoskiego oferenta, że któryś z nich się wycofa i stanie się „stroną towarzyszącą” dla drugiego. Na ten moment tego rodzaju dywagacje nie mają potwierdzenia.