Okręty przeciwminowe typu Sandown, ex-HMS Blyth i HMS Pembroke, zostały sprzedane Rumunii przez Urząd Sprzedaży Sprzętu Obronnego (Defence Equipment Sales Authority, DESA). Mają one wzmocnić potencjał obronny tego kraju w zakresie zwalczania zagrożeń w postaci min morskich i innych obiektów niebezpiecznych w rejonie Morza Czarnego.

W ramach przedsięwzięcia zespół wsparcia z Royal Navy w ramach dziale wyposażenia i wsparcia obronnego (Defence Equipment and Support, DE&S) współpracował z firmą Babcock przy renowacji niszczycieli min, zanim zostaną one przekazane nowym właścicielom. Ponadto morskie siły zbrojne Wielkiej Brytanii zapewnią przeszkolenie przyszłych członków załogi oraz stoczniowców odpowiadających za późniejszą renowację okrętów w ramach Międzynarodowego Szkolenia Obronnego Marynarki Wojennej (Navy International Defence Training, IDT) oraz szkolenie zbiorowe w ramach Fleet Operational Sea Training (Fleet Operational Sea Training, FOST).

 - Biorąc pod uwagę obecny klimat geopolityczny, stosunki Wielkiej Brytanii z sojusznikami z NATO są ważniejsze niż kiedykolwiek. To porozumienie z Rumunią to relacja strategiczna, którą wzmocniliśmy, zapewniając jej marynarce wojennej nowe możliwości i co najważniejsze, wnosząc realny wkład w bezpieczeństwo w regionie Morza Czarnego - powiedział James Cartlidge, minister Zamówień Obronnych.

 - Nasz oddany zespół sprzedaży nadal znajduje nowe domy dla emerytowanych statków klasy Royal Navy Sandown i cieszę się, że HMS Blyth i HMS Pembroke przygotowują się do nowych ról. To porozumienie podkreśla silne relacje, jakie mamy z naszymi sojusznikami i wpisuje się w zbiorową misję NATO polegającą na wspieraniu globalnego bezpieczeństwa - powiedział Richard Whalley, szef DESA

Niszczyciele min typu Sandown mają 52,5 metrów długości, wyporność do 600 ton i zasięg ponad 2500 mil morskich. Osiągają prędkość do 13 węzłów, a załoga liczy 34-40 marynarzy. Budowane w stoczni Vosper Thornycroft wchodziły do służby w Royal Navy w latach 1992-2001 i w sumie powstało 15 jednostek tej serii. HMS Blyth (M111) służył pod brytyjską banderą w latach 2000-2021. Był jednym z czterech brytyjskich niszczycieli min, stacjonujących w stałym okresie w Zatoce Perskiej. Prowadził też działania na Morzu Bałtyckim i wodach krajowych. Zostanie przekazany do Rumunii w tym miesiącu. HMS Pembroke (M107) w tym roku zakończy służbę trwającą od 1998 roku. Jednym z jego najbardziej znaczących sukcesów było odkrycie i bezpieczna utylizacja rosyjskiej miny z I wojny światowej. Wykorzystał w tym celu również zdalny pojazd podwodny w celu zidentyfikowania obiektu u wybrzeży Litwy, zanim został bezpiecznie usunięty i zneutralizowany. Na Morze Czarne pod nową banderą trafi wiosną przyszłego roku.

Fot. Royal Navy

Oba okręty ściśle współpracowały z partnerami regionalnymi i koalicyjnymi, aby utrzymać bezpieczeństwo morskich szlaków komunikacyjnych, kluczowych dla żeglugi międzynarodowej i światowej gospodarki. Używały przy tym sonaru o wysokiej rozdzielczości do przeszukiwania dna morskiego świata w poszukiwaniu min i zagubionych materiałów wybuchowych, które następnie są bezpiecznie niszczone przez znajdujące się na statku zespoły nurkowe lub system usuwania min ATLAS Seafox.

W kontekście inwazji Rosji na Ukrainę dryfujące miny stanowią bezpośrednie zagrożenie dla państw Morza Czarnego i morskich szlaków komunikacyjnych. Sprzedaż ta umożliwi Rumunii, kluczowemu sojusznikowi NATO, bezpośredni, pozytywny wkład w bezpieczeństwo morskie regionu. Jest to następstwem sprzedaży innych niszczycieli min dokonanych przez DESA, w tym HMS Quorn, HMS Dulverton i HMS Cottesmore na Litwę, HMS Sandown, Inverness i Bridport do Estonii, HMS Berkeley i HMS Bicester do Grecji oraz HMS Atherstone wykonawcy morskiemu Harland & Wolff. Co warto podkreślić, HMS Blyth i HMS Pembroke brytyjskie okręty miały zostać pierwotnie sprzedane Morskim Siłom Zbrojnym Ukrainy (Військово-Морські Сили Збройних Сил України), lecz nie doszło do transakcji. Jednakże niebiesko-żółtą banderę podniesiono na innych niszczycielach typu Sandown, ex-HMS Grimsby (M108) i ex-HMS Shoreham (M112), które w lipcu br. rozpoczęły służbę jako Czernihów (M310) i Czerkasy (M 311). DESA ma do sprzedania wciąż dwa byłe niszczyciele min Royal Navy w postaci ex-HMS Penzance i ex-HMS Bangor.

Odchodząca seria niszczycieli min typu Sandown zostanie zastąpiona przez autonomiczne systemy wykrywania min działające na jednostce RFA Stirling Castle, nowym „statku-matce” zakupionym przez DE&S od norweskiej firmy Island Offshore i obecnie modyfikowany do przyszłej roli. W ten sposób Wielka Brytania wprowadza, zdaniem wielu, nowatorskie i innowacyjne rozwiązanie, jakim jest rezygnacja z wielu okrętów i położenie nacisku na wykorzystanie pojazdów bezzałogowych, obsługiwanych z lądu lub z nawodnej platformy. Budzi to jednak pewne kontrowersje, czy całkowita likwidacja tradycyjnych sił przeciwminowych w postaci okrętów jest słusznym rozwiązaniem, co dopiero zostanie sprawdzone w praktyce. Tym bardziej, że wiele państw wzmacnia swój potencjał przeciwminowy, nabywając używane okręty, bądź budując nowe, tak jak jest to w przypadku Polski i powstających nowych niszczycieli min typu Kormoran 2.