Od dłuższego czasu trwa walka państw całego świata ze zjawiskami agresywnej międzynarodowej optymalizacji podatkowej oraz ukrywania dochodów i majątków przy pomocy rozbudowanych struktur, w których skład wchodzą podmioty z tzw. rajów podatkowych. Walka ta przejawia się w konkretnych działaniach, jak chociażby wprowadzanie w życie kolejnych punktów planu BEPS przez państwa OECD i G20, Globalny Standard OECD – Common Reporting Standard (CRS), amerykański Foreign Account Tax Compliance Act (FATCA), regulacje dotyczące automatycznej wymiany informacji (w tym ustawa z dnia 9 marca 2017 r. o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami, która weszła w życie 4 kwietnia 2017 r.), czy wreszcie regulacje dotyczące zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowaniu terroryzmu (Dyrektywa 2015/849), które nakazują prowadzić rejestry beneficjentów rzeczywistych.

Do grupy tych ostatnich należy projekt ustawy zmieniającej prawo spółek….Kajmanów, czyli terytorium, które do tej pory słynęło z wysokiej poufności danych dotyczących rzeczywistych beneficjentów zakładanych tam podmiotów. Wielu ludziom Kajmany kojarzą się właśnie z ukrywaniem majątków, czy to pochodzących z legalnych, czy z nielegalnych źródeł. Tymczasem już najprawdopodobniej 30 czerwca 2017 r. na tym terytorium wejdą w życie przepisy, które z pewnością tę poufność mocno ograniczą, a które w skrócie omawiamy poniżej.

Nowe regulacje na Kajmanach

Zgodnie z nowym prawem, z wyłączeniem niektórych przypadków, spółki ulokowane na Kajmanach będą obowiązane do ustanowienia i prowadzenia rejestru informacji o rzeczywistych beneficjentach tych spółek, a także stworzenia dostępu do tego rejestru właściwym władzom. Co więcej, na mocy umowy między Wielką Brytanią a Kajmanami, dane te będą mogły być na żądanie przekazane również właściwym władzom Wielkiej Brytanii. Nie jest wykluczone, że w przyszłości podobne umowy zostaną przez Kajmany zawarte z innymi państwami.

Co ważne, rejestry będą dostępne jedynie dla właściwych władz – nie przewidziano dostępu do nich dla innych osób. Dodatkowo należy wskazać, że niektóre podmioty będą zwolnione z prowadzenia rejestrów:

1.    spółki notowane na giełdzie papierów wartościowych na Kajmanach,
2.    spółki zarejestrowane lub licencjonowane na podstawie odrębnych przepisów, w tym fundusze regulowane na podstawie Prawa Funduszy Inwestycyjnych, czy osoby wyłączone na podstawie Prawa Papierów Wartościowych,
3.    niektóre spółki zarządzane, zorganizowane, administrowane przez podmiot regulowany lub notowany na Kajmanach lub w innej wskazanej w przepisach jurysdykcji, gdzie spółka jest spółką specjalnego przeznaczenia, private equity, programem zbiorowego inwestowania, czy funduszem inwestycyjnym.

Rejestr będzie musiał zawierać dane osób fizycznych – rzeczywistych beneficjentów podmiotów, w których osoby te:
•    posiadają pośrednio lub bezpośrednio więcej niż 25% akcji lub udziałów z prawem do udziału w przynajmniej 25% kapitału lub zysków w spółce,
•    posiadają pośrednio lub bezpośrednio więcej niż 25% praw głosu w spółce,
•    posiadają pośrednio lub bezpośrednio prawo do powoływania lub odwoływania większości członków zarządu spółki,
•    posiadają całkowite i bezwarunkowe prawo do kontrolowania lub faktycznie wywierają znaczący wpływ lub kontrolują spółkę,
•    posiadają całkowite i bezwarunkowe prawo do kontrolowania lub faktycznie wywierają znaczący wpływ lub kontrolują działania trustu.
Rejestr musi również zawierać dane powierników trustu.

Dane, które będą musiały znaleźć się w rejestrze zawierają:
•    imię i nazwisko,
•    adres zamieszkania lub adres do doręczeń,
•    datę urodzenia,
•    informacje identyfikacyjne z paszportu, prawa jazdy lub innego dokumentu,
•    datę, od której osoba podlega rejestracji, według kryteriów wskazanych powyżej.

Nowe przepisy przewidują również sankcje za zaniechanie prowadzenia rejestru lub aktualizacji danych w nim zawartych. W przypadku naruszeń spółka będzie musiała wydać powiadomienie o ograniczeniu praw dotyczących akcji lub udziałów, skutkujące m.in.:
•    nieważnością czynności przeniesienia udziałów lub akcji,
•    brakiem możliwości wykonywania praw z akcji lub udziałów (w tym prawa głosu)
•    brakiem możliwości dokonywania wypłat związanych z udziałami lub akcjami (dywidend)

Dodatkowo przewidywane są również grzywny do kwoty 30.490 USD w przypadku świadomego i umyślnego naruszenia nowych regulacji. Grzywny te będą nakładane na osoby odpowiedzialne za naruszenie przepisów przez spółkę. W przypadku naruszeń dokonanych przez osoby fizyczne, przewiduje się grzywnę do kwoty 12.195 USD, a także karę pozbawienia wolności do lat dwóch.

 Wygląda więc na to, że począwszy od lipca 2017 r. osoby ukrywające majątki i dochody mogą przestać być anonimowe nie tylko na terenie Unii Europejskiej, ale także nawet na Kajmanach – w miejscu, które dotychczas uchodziło za jedno z najlepiej strzegących tajemnicy terytoriów. Biorąc pod uwagę powyższe, należy przeanalizować zasadność tworzenia czy utrzymywania zagranicznych struktur opartych na podmiotach mających siedzibę na Kajmanach.

Aleksander Błahy, radca prawny
Paweł Bilicki, aplikant radcowski
„Marek Czernis Kancelaria Radcy Prawnego”
w Szczecinie