• <

Nowe przepisy dotyczące sankcyjnego opodatkowania

02.06.2015 12:09 Źródło: własne
Strona główna Prawo Morskie, Finanse Morskie, Ekonomia Morska Nowe przepisy dotyczące sankcyjnego opodatkowania

Partnerzy portalu

Nowe przepisy dotyczące sankcyjnego opodatkowania - GospodarkaMorska.pl

Dnia 1 stycznia 2016 r. wejdzie w życie ustawa z dnia 16 stycznia 2015 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy - Ordynacja podatkowa (Dz. U z 2015 r. poz. 251) – dalej ustawa nowelizująca. Jak wynika z uzasadnienia projektu wspomnianej ustawy, ma ona na celu kompleksowe uregulowanie zasad dotyczących opodatkowania przychodów, które nie znajdują pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzą ze źródeł nieujawnionych.

Ustawa nowelizująca ma bezpośredni związek z wyrokami Trybunału Konstytucyjnego z dnia 29 lipca 2014 r. (sygn. akt P 49/13) oraz z dnia 18 lipca 2013 r. (sygn. akt SK 18/09), w których Trybunał stwierdził niekonstytucyjność art. 20 ust. 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2007 r., art. 20 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 1998 r. do 31 grudnia 2006 r. oraz art. 68 § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa.

Zmiany te mają bardzo duże znaczenie dla podatników, gdyż nowe regulacje mają ujednolicić i uporządkować kwestie sankcyjnego opodatkowania.

Definicja

W pierwszej kolejności zauważyć należy, że w nowej regulacji znalazła się definicja przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych. Pod pojęciem przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach należy zatem rozumieć takie przychody, które pochodzą ze źródła ujawnionego przez podatnika, aczkolwiek wskazane zostały w nieprawidłowej wysokości. Natomiast przychody pochodzące ze źródeł nieujawnionych to przychody ze źródeł niewskazanych przez podatnika i nieustalone przez organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej. Konieczne stało się również zdefiniowanie pojęcia wydatku, pod którym to pojęciem należy rozumieć wartość mienia zgromadzonego w danym roku podatkowym lub wysokość wydatkowanych środków, jeśli niemożliwe jest ustalenie roku podatkowego, w którym te środki zgromadzono. Źródłem pokrycia tychże wydatków będą przychody opodatkowane, czyli takie, których pochodzenie zostało ustalone i które zostały opodatkowane właściwym podatkiem bądź zgłoszone do opodatkowania, a także przychody nieopodatkowane, ustalone co do tytułu, kwoty i okresu uzyskania i będące, przykładowo, wolne od podatku lub zwolnione od opodatkowania na podstawie właściwych przepisów. Przy czym zarówno przychody opodatkowane, jak i nieopodatkowane, muszą pozostawać w dyspozycji podatnika przed poniesieniem wydatku. Biorąc pod uwagę powyższe wyjaśnić należy, że przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzące ze źródeł nieujawnionych pojawią się w sytuacji, gdy wystąpi nadwyżka wydatków nad przychodami opodatkowanymi lub nieopodatkowanymi, ustalonymi chronologicznie.

Zasada wyjątkowości sankcyjnego opodatkowania

Co także istotne, ustawa nowelizacyjna wprowadza zasadę, zgodnie z którą sankcyjne opodatkowanie przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych będzie instytucją wyjątkową, stosowaną jedynie w obliczu niemożności ustalenia obowiązku podatkowego w związku z konkretnym źródłem pochodzenia przychodów. Uprawniony organ w pierwszej kolejności powinien bowiem dążyć do ustalenia źródła pochodzenia przychodów i ich opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych innym niż według stawki sankcyjnej lub innym rodzajem podatku na podstawie odrębnych ustaw. Zryczałtowana wartość sankcyjnego podatku dochodowego od przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych nadal będzie wynosi 75% podstawy opodatkowania.

Zaznaczyć trzeba, iż obowiązek podatkowy z tytułu przychodów, które nie znajdują pokrycia w ujawnionych źródłach lub które pochodzą ze źródeł nieujawionych powstanie na ostatni dzień roku podatkowego (tj. roku kalendarzowego), w którym powstał przychód w kwocie stanowiącej nadwyżkę wydatków nad przychodami opodatkowanymi i nieopodatkowanymi. Podstawą opodatkowania takich przychodów będzie właśnie występujący w roku podatkowym przychód odpowiadający kwocie wspomnianej nadwyżki bądź suma przychodów odpowiadających kwocie nadwyżek.

Domniemanie

Ponadto ustawa nowelizująca wprowadza domniemanie, że przychody uzyskane przez podatnika pochodzą z czynności, które mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy. Jednakże domniemanie takie, jako wzruszalne, będzie mogło zostać obalone za pomocą każdego dowodu, który przyczyni się do wyjaśnienia danej sprawy, a który nie jest sprzeczny z prawem.

Warto też zaznaczyć, iż w myśl omawianej ustawy, nie jest możliwe powstanie zobowiązania podatkowego z tytułu opodatkowania przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych, jeśli decyzja ustalająca to zobowiązanie zostanie doręczona po upływie 5 lat od końca roku, w którym powstał obowiązek podatkowy (regulacja ta, ujęta w art. 4 ustawy nowelizacyjnej, zaczęła obowiązywać z dniem 28 lutego 2015 r.).

Ciężar dowodu

W odniesieniu natomiast do postępowania w przedmiocie przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych zaakcentować należy, iż omawiana ustawa w sposób wyraźny przerzuca na podatnika ciężar dowodu w zakresie wykazania przychodów opodatkowanych oraz nieopodatkowanych, chyba że są to przychody znane organowi na przykład z urzędu. W dalszej kolejności konieczne jest wskazanie, że dowodzenie dotyczyć ma wyłącznie przychodów opodatkowanych i nieopodatkowanych. W obliczu braku dowodów i przy jednoczesnym przedawnieniu zobowiązania, wystarczające będzie uprawdopodobnienie wspomnianych przychodów z pominięciem szczegółowych zasad postępowania dowodowego. Obowiązek zapłaty podatku sankcyjnego powstanie dopiero w przypadku nieudowodnienia lub nieuprawdopodobnienia przychodów opodatkowanych lub nieopodatkowanych. Nadto wprowadzona została zasada, zgodnie z którą w sytuacji, kiedy podatnik nie posiada dowodów potwierdzających wartość mienia zgromadzonego w roku podatkowym, decydująca będzie wartość rynkowa ustalona na dzień poniesienia wydatku.

Należy jednak podkreślić, iż ustawa nowelizacyjna utrzymała możliwość łączenia instytucji podatku od dochodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych z środkami karnymi uregulowanymi w ustawie z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1328 ze zm.). Zgodnie bowiem z art. 54 wspomnianego Kodeksu, narażenie podatku na uszczuplenie poprzez nieujawnienia przedmiotu lub podstawy opodatkowania lub niezłożenie odpowiedniej deklaracji zagrożone jest karą grzywny do 720 stawek dziennych, karą pozbawienia wolności albo obiema tymi karami łącznie. W przypadku małej wartości kwoty podatku mamy do czynienia z zagrożeniem karą grzywny do 720 stawek dziennych (w 2015 r. stawka dzienna waha się w granicach: 58,33 zł – 23 332,- zł, natomiast kara grzywny waha się w granicach od 583,33 zł do 16 799 040,- zł)

Natomiast w sytuacji, gdy kwota ta nie przekracza progu ustawowego, podatnik podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe, a nie za przestępstwo skarbowe.

Wykroczenia skarbowe, a przestępstwa skarbowe

W roku 2015 roku wykroczeniem skarbowym będzie sytuacja, w której podatnik uszczuplił należność publicznoprawną na kwotę nie przekraczającą 8.750,- zł lub naraził na uszczuplenie należności publicznoprawnej (albo wartość przedmiotu czynu) do ww. kwoty. Przewinienia skarbowe powyżej tej kwoty będą kwalifikowane jako przestępstwa skarbowe. Dla czynów popełnionych w 2014 roku tym progiem jest kwota 8.400,- zł.

Podsumowanie


Biorąc pod uwagę powyższe, można pokusić się o stwierdzenie, że regulacje wprowadzone ustawą z dnia 16 stycznia 2015 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy - Ordynacja podatkowa korzystnie zmodyfikują sytuację podatników podatku dochodowego od osób fizycznych. Co ważne, dzięki ustawie nowelizacyjnej, stan prawny w przedmiocie opodatkowania przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych zostanie ujednolicony i doprecyzowany, co powinno wykluczyć arbitralność decyzji organów podatkowych i organów kontroli skarbowej. Z drugiej strony podkreślić należy, iż prawidłowe skorzystanie przez podatnika z instytucji czynnego żalu (art. 16 ust. 1 kks) w dalszym ciągu umożliwi podatnikowi uniknięcie m.in. sankcyjnego opodatkowania.

Radca Prawny Mateusz Romowicz

Aplikant radcowski Klaudia Waszak

Więcej informacji dotyczących pracy Kancelarii znajdą Państwo na stronie kancelaria-gdynia.eu , prawo-korporacyjne.pl

Znajdź nas na facebook

Partnerzy portalu

KONFERENCJA_PRAWA_MORSKIEGO_UG_2024
legal_marine_mateusz_romowicz_2023

Dziękujemy za wysłane grafiki.