Zaktualizowana strategia morska w celu wspierania zrównoważonej niebieskiej gospodarki UE

Komisja Europejska przyjęła dziś zaktualizowany plan działania na rzecz zrównoważonej, odpornej i konkurencyjnej niebieskiej gospodarki na obszarze atlantyckim UE, obejmującym Francję, Irlandię, Portugalię i Hiszpanię.

W czasach niepewności społecznej i gospodarczej UE przygotowuje kolejną generację programów finansowanych przez UE, aby wspierać ożywienie gospodarcze. Zmieniony plan działania nada nowy impuls atlantyckiej strategii morskiej i wzmocni wysiłki krajów uczestniczących w odbudowie. Przyczyni się do Europejskiego Zielonego Ładu, modelu zrównoważonego rozwoju i tworzenia miejsc pracy sprzyjającego włączeniu społecznemu, chroniąc jednocześnie środowisko morskie i przybrzeżne oraz zdrowy ocean.

Europejski komisarz ds. Środowiska, Oceanów i Rybołówstwa Virginijus Sinkevičius powiedział: „W środku kryzysu bardziej niż kiedykolwiek musimy skupić się na uczynieniu naszej przyszłości zieloną: Zielony Ład UE i zielona transformacja powinny kierować naszym planem naprawy. Rozwój zrównoważonej niebieskiej gospodarki, ukierunkowanej na konkretne wyzwania i możliwości na poziomie basenów morskich, służy właśnie tym celom. Musimy umieścić zielony w niebieskim i niebieski w zielonym.”

Koncentrując się na zniwelowaniu niekorzystnych społeczno-gospodarczych skutków kryzysu, nowy plan działania proponuje konkretne działania na rzecz rozwoju niebieskiej gospodarki na Atlantyku, podejmując wyzwania, takie jak:

- Ograniczenie emisji gazów cieplarnianych i rozwój energii odnawialnej - poprzez wspieranie badań i inwestycji w odnawialną energię morską (wykraczającą poza morską energię wiatrową), dla której Atlantyk ma ogromny potencjał;
- Walka z zanieczyszczeniem morza - poprzez promowanie ekologicznej żeglugi i koordynację działań przeciwko zanieczyszczeniom morskim;
- Tworzenie nowych miejsc pracy - poprzez zajęcie się lukami w umiejętnościach w sektorach niebieskiej gospodarki oraz poprzez wspieranie współpracy między ośrodkami szkoleniowymi UE a przedsiębiorstwami;
- Adaptacja do zmiany klimatu - poprzez poprawę obserwacji wybrzeża oraz projektowanie i promowanie opłacalnych środków ochrony wybrzeża.

Plan działania ma również silny wymiar międzynarodowy w ramach Sojuszu Badań nad Oceanem Atlantyckim, obejmującym USA, Kanadę, Brazylię i Republikę Południowej Afryki. Uczestniczące państwa członkowskie mogą zdecydować, po konsultacji z Komisją Europejską, o rozszerzeniu członkostwa w strategii atlantyckiej na dowolne zainteresowane państwo.

Plan działania wzmocni współpracę między uczestniczącymi krajami i obejmie regiony przybrzeżne oraz zainteresowane strony. Solidne ramy monitorowania będą mierzyć postęp i wpływ.

Głównymi źródłami finansowania będą europejskie fundusze strukturalne i inwestycyjne, w tym program przyszłej współpracy terytorialnej w regionie atlantyckim oraz Europejski Fundusz Morski i Rybacki (EFMR). Oprócz finansowania krajowego i regionalnego, plan działania będzie również opierał się na źródłach, takich jak „Horyzont Europa”, instrument „Łącząc Europę”, program LIFE i innowacyjne instrumenty finansowe, zarządzane przez Europejski Bank Inwestycyjny, takie jak program InvestEU na rzecz dekarbonizacji i gospodarki o obiegu zamkniętym.

Tło

Komisja przyjęła strategię morską Atlantyku w 2011 r., w odpowiedzi na wielokrotne apele o ambitniejszą, otwartą i skuteczną współpracę w obszarze Oceanu Atlantyckiego. W strategii zidentyfikowano wyzwania i szanse stojące przed regionem, grupując je w pięciu działach tematycznych:

- wdrażanie podejścia ekosystemowego
- zmniejszenie śladu węglowego Europy
- zrównoważona eksploracja zasobów naturalnych dna morskiego
- reagowanie na zagrożenia i sytuacje awaryjne
- rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu.

W 2013 r. Komisja Europejska przedstawiła Atlantycki plan działania, w celu wdrożenia strategii. Plan ten zapewnił ramy dla dynamicznego rozwoju projektów na poziomie lokalnym, regionalnym i krajowym, zgodnie z zaleceniami zawartymi w atlantyckiej strategii morskiej.

Pierwotny plan działania przyniósł wymierne rezultaty dzięki 1200 nowym projektom morskim, których głównym celem była ochrona środowiska, lepsza łączność i włączenie społeczne w obszarze atlantyckim. Wszystkie te projekty stanowią inwestycje o wartości prawie 6 miliardów euro.

Nowa strategia została przygotowana na podstawie szerokich konsultacji i przeglądu śródokresowego opublikowanego w 2018 roku.