Przez trzy tygodnie trwał transport okrętu podwodnego proj. 206A U-17. Jednostka została przetransportowana do Muzeum Techniki w Spirze (Technik-Museum Speyer). Było to wielkie wyzwanie logistyczne, realizowane drogą rzeczną i lądową, budzące w Niemczech ogromne zaciekawienie oraz emocje. To także cenna lekcja w ramach podobnego przedsięwzięcia, które realizuje Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni.

Zanim rozpoczęła się podróż okrętu do nowego miejsca przeznaczenia, gdzie ma się stać jednostką muzealną, należało go wyciągnąć z wody i dokładnie oczyścić. Od momentu wycofania ze służby w 2010 roku przebywał częściowo zanurzony w wodzie, zacumowany przy nabrzeżu, przez co przed stoczniowcami w Kilonii pojawiło się trudne zadanie naprawy kadłuba, a także rozbrojenie wedle przepisów niemieckiego prawa. W stoczni Thyssenkrupp Marine Systems rozbrojono wyrzutnie torped, aby były niezdatnego użytku militarnego, w zbiornikach balastowych wykonano otwory, aby nie można było ich już używać, a także celowo uszkodzono stabilizatory i stery. Ze względów bezpieczeństwa usunięto także wszelkie szkodliwe substancje z zbiorników, w tym resztki smarów, paliw oraz innych odczynników.

Celem wieloetapowego przedsięwzięcia jest przetransportowanie okrętu wgłąb Niemiec, do do Muzeum Techniki w Sinsheim. Wpierw jednak U-17 trafił do placówki w Spirze, a cała podróż trwała od 28 kwietnia do 21 maja br. Po oczyszczeniu okrętu z wodorostów, glonów i innych morskich pozostałości, a także sprawdzeniu stanu kadłuba, stoczniowcy umieścili okręt na barce, którą odholowano przez Kanał Kiloński na Morze Północne, gdzie po paru przystankach dotarł do Rotterdamu w Holandii. Z racji na to, że miasto leży nad Renem, był to istotny etap operacji, gdyż znaczną część drogi okręt miał pokonać właśnie przez tę najdłuższą, płynącą przez Niemcy rzekę. Do 17 maja trwało holowanie barki do rzecznego portu Naturhafen w Spirze.

Ostatnie kilka dni podróży, niedaleko obecnego miejsca przeznaczenia, było niemniej trudnym wyzwaniem, ale prawdopodobnie także najbardziej spektakularnym, gdyż wiązał się z transportem okrętu drogą lądową. U-17 został podniesiony i umieszczony na platformie kołowej, która poruszała się m.in. bocznymi drogami, a nawet przez lokalne miejscowości, wywołując niemałą sensację. Co istotne, muzeum przygotowało specjalną stronę internetową, na której stale relacjonowano przedsięwzięcie.

Okręt U-17 (S 196) był jednym z 18 okrętów podwodnych typu 206, należącym też do grupy 12, który zmodernizowano do typu 206A. Wszedł do służby w 1973 roku i przez wiele lat wykonywał zadania na Morzu Bałtyckim i Północnym w ramach służby w Bundesmarine, a po zjednoczeniu Niemiec w Deutsche Marine aż do 2010 roku. Dziedziczył nazwę, którą wcześniej posiadały trzy okręty, walczące w trakcie I oraz II wojny światowej. Ma 48,49 metrów długości, a jego maksymalna wyporność dochodziła do 498 ton. Załoga wynosiła od 22 do 23 oficerów i marynarzy. Posiadał dwa silniki dieslowo-elektryczne, dwa dwunastocalowe, wysokoprężne silniki MTU, a także elektryczny silnik trakcyjny SSW o mocy 1100 kW. Osiągał prędkość 10 węzłów na powierzchni i 17 w zanurzeniu, posiadając zasięg działania pod wodą do 4 500 mil morskich, oraz dzielność morską wynoszącą do 30 dni. Jego uzbrojenie stanowiło osiem torped DM 2 A3 naprowadzanych przewodowo, albo do 24 min morskich.

Przedsięwzięcie jest realizowane w ramach współpracy między Muzeum Techniki a Federalnym Urzędem ds. Wyposażenia, Technologii Informacyjnych i Wsparcia Federalnych Sił Zbrojnych (Bundesamt für Ausrüstung, Informationstechnik und Nutzung der Bundeswehr, BAAINBw). Już wcześniej zrealizowano podobne przedsięwzięcie z okrętem podwodnym proj. 205A, U-9, a jego sukces oraz ogromne zainteresowanie okrętami sprawiło, że w 2017 placówka podjęła starania o uzyskanie w depozyt kolejnego okrętu do swojego zbioru. Wcześniej U-Boot eks-U 9 typu 205A został wypożyczony placówce do jej siedziby w Speyer. W grudniu 2017 roku muzeum wykazało również zainteresowanie dodaniem kolejnego okrętu podwodnego do ekspozycji, ale w placówce w Sinsheim (Auto-Technik-Museum e.V.eingetragener Verein). Po wyrażeniu zgody przez ówczesną minister obrony Ursulę von der Leyen, zdecydowano się przekazać wycofany ze służby U-17, którego stan był na tyle zadowalający, że władze zgodziły się na użyczenie tej jednostki. Cała procedura, aż do zawarcia umowy, trwała do lutego br., gdy BAAINBw i Muzeum Techniki uzgodniły też przebieg procedury przekazania, a także metody transportu okrętu.

Przedsięwzięcie jest warte uwagi nie tylko z racji na sposób jego prezentacji (stała relacja, wydarzenia okolicznościowe towarzyszące podróży), ale też wykonania. W niedługim czasie Muzeum Marynarki Wojennej Gdyni doczeka się podobnego eksponatu, wycofanego ze służby w 2018 roku okrętu podwodnego typu Kobben (określany też jako proj. 207), ex-ORP "Sokół". Jest zbliżony rozmiarami z U-17, gdyż jednostki proj. 206 były niejako rozwinięciem rozwiązań proj. 207 (ich numeracja może być więc myląca). Od 2020 roku na terenie PGZ Stocznia Wojenna S.A. trwają prace związane z przysposobieniem polskiego okrętu do nowej funkcji, o czym więcej pisaliśmy TUTAJ. W przyszłości stanie ona w specjalnie przygotowanym w tym celu suchym doku w Gdyni, z przygotowaną wewnątrz niego i na zewnątrz ekspozycją.