Sokół rozpoczyna swoją muzealną służbę i otwiera się na turystów

Gdynia była miejscem wyjątkowej uroczystości. 24 marca oficjalnie swoją służbę w Muzeum Marynarki Wojennej rozpoczął ex-ORP Sokół, były okręt podwodny typu Kobben, który w latach 2002-2018 służył pod biało-czerwoną banderą. Teraz oficjalnie stał się wyjątkową atrakcją miasta, po kilku latach prac, w trakcie których przebył on drogę zarówno morską, jak i lądową.

W wydarzeniu wzięli udział przedstawiciele muzeum, gdyńskich władz, resortu obrony, a także kadry polskiej Marynarki Wojennej. Wśród nich nie zabrakło choćby członków Dywizjonu Okrętów Podwodnych. Wśród wielu gości byli też reprezentanci firm i podmiotów zaangażowanych w projekt ekspozycji, przebudowę i transport Sokoła, a także marynarze mający za sobą służbę na okrętach podwodnych, obecnie w rezerwie lub stanie spoczynku. Część z nich reprezentowała Stowarzyszenie Byłych Oficerów Marynarki Wojennej i Bractwo Okrętów Podwodnych. Oprawę wydarzeniu nadała Orkiestra Reprezentacyjna Marynarki Wojennej.

Oficjalne otwarcie ekspozycji poprzedziło spotkanie w sali audytoryjnej gdyńskiego muzeum, w którym zebrali się wszyscy uczestnicy wydarzenia. W jego trakcie Aleksander Gosk, zastępca dyrektora MMW, przybliżył historię prac związanych z pozyskaniem okrętu podwodnego celem uczynienia go wyjątkową atrakcją muzealną. Wskazał tu również różne plany związane z wyborem miejsca do ekspozycji Sokoła, które na przestrzeni lat się zmieniały, aż wreszcie zdecydowano, że znajdzie się on przed samym muzeum, naprzeciwko plaży. Na terenie PGZ Stoczni Wojennej przeprowadzono gruntowny serwis jednostki, przystosowując ją do nowej roli. Projekt aranżacji wnętrza oraz ekspozycji zewnętrznej wykonało biuro projektowe NAVA Engineering.

Czytaj więcej: Ostatni rejs Sokoła. Historyczne wyzwanie projektowe NAVA Engineering

W dalszej części uroczystości były dowódca Działu Nawigacyjnego na ORP Sokół przedstawił historię służby okrętu, omawiając wykonywanie zadania, udział w ćwiczeniach krajowych i międzynarodowych, a także przebyte odległości, tak w położeniu nawodnym jak i podwodnym, a także ilość zanurzeń. Następnie kadra Dywizjonu Okrętów Podwodnych 3. Flotylli Okrętów przekazała proporzec i kronikę okrętową ORP Sokół na ręce dyrekcji muzeum. 

- Ta służba z racji na ograniczone miejsce na okręcie podwodnym była wyjątkowa, trudna, ale też potrafiła przynosić wiele satysfakcji i radości. W tym trudzie i wysiłku nie brakowało nam również tej energii, żeby wspólnie ze sobą spędzać czas w sposób taki, który bardziej by przypominał właśnie rodzinne chwile. Marynarze okrętów podwodnych to ludzie, którzy są znani z tego, że bardzo z sobą się zżywają i stanowią taką jedną marynarską rodzinę. Chcielibyśmy, żeby goście z wizyty odnieśli jak najlepsze wrażenie z wizyty w miejscu, w którym pełniliśmy służbę przez długie lata – powiedział kmdr Łukasz Szmigiel, dowódca Dywizjonu Okrętów Podwodnych 3. FO, a w przeszłości jeden z dowódców ORP Sokół.

Dalsza część wydarzenia miała miejsce przed wejściem do muzeum, gdzie odbyło się uroczyste przecięcie wstęgi przed wejściem na ekspozycję. Aktu tego dokonali członkini Rady Miasta Gdynia Joanna Zielińska, dyrektor Muzeum Marynarki Wojennej Tomasz Miegoń, podsekretarz stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Stanisław Wziątek, pierwszy dowódca ORP Sokół kmdr rez. Sławomir Wiśniewski i dowódca 3. FO, kadm. Andrzej Ogrodnik, który od stycznia do maja 2005 roku był zastępcą dowódcy Polskiego Kontyngentu Wojskowego Bielik, wykonującego zadania na Morzu Śródziemnym w ramach operacji antyterrorystycznej pod kryptonimem „Active Endeavour”. Służył wtedy na okręcie podwodnym typu Kobben, ORP Bielik, bliźniaczym dla ORP Sokół.

Co istotne nad wystawionym na świeżym powietrzu byłym okręcie powiewa, tak jak przed laty, bandera wojenna. Po oficjalnym otwarciu ekspozycji uczestniczy uroczystości zostali oprowadzeni przez kadrę muzealną, jako faktycznie pierwsi turyści, którzy mogli zapoznać się z nową atrakcją muzealną. Już następnego dnia obiekt miał zostać otwarty dla wszystkich zainteresowanych.

Przypomnijmy, że w listopadzie 2023 roku okręt opuścił teren stoczni, udając się w swoją ostatnią podróż, najpierw odholowany na barce w kierunku Nabrzeża Pomorskiego w Gdyni. Stamtąd ruszyła następnie skomplikowana i wyjątkowa zarazem operacja transportu drogą lądową, do nowego miejsca przeznaczenia. Całe przedsięwzięcie trwało niemal dwa tygodnie. Przez kolejne dwa lata trwały dalsze prace związane z przygotowaniem zarówno wnętrza okrętu do ekspozycji, jak i niecki w której został umieszczony, z myślą o utworzeniu ścieżki zwiedzania. Przed samym okrętem znajduje się wystawa plenerowa poświęcona jego historii.

Czytaj więcej: Co skrywa w sobie Sokół? Weszliśmy na pokład okrętu podwodnego

Nowy eksponat ma stać się jedną z głównych atrakcji tak Muzeum Marynarki Wojennej, jak i samej Gdyni, wpisując się w krajobraz miasta. Może zapewnić też zainteresowanie turystów z całego kraju, jak i zagranicznych. Oprócz walorów turystycznych posiada też walor edukacyjny. Dzięki temu okrętowi ma wzrastać świadomość społeczna o roli i historii okrętów podwodnych, przypominając o potrzebie utrzymania zdolności sił morskich do prowadzenia działań podwodnych przez polską Marynarkę Wojenną. To ma być też swoiste miejsce pamięci o wszystkich dotychczasowych okrętach podwodnych, które działały pod biało-czerwoną banderą, jak i marynarzy, którzy służyli na ich pokładach.