68 sesja Komitetu Ochrony Środowiska Morskiego (MEPC) Międzynarodowej Organizacji Morskiej odbyła się w Londynie dniach 11-15 maja b.r. Polskę reprezentowali przedstawiciele Administracji: Magdalena Wesołowska, Paweł Banaś, Leszek Czerwiński, Edward Tymiński oraz eksperci: Krzysztof Kołwzan – przewodniczący krajowej Sekcji MEPC (PRS S.A.), Marta Barańska (AM Szczecin); Bogdan Pojawa (AMW Gdynia); Maciej Werkowski (IOŚ).

Komitet MEPC 68 podjął następujące decyzje:

Kodeks Polarny

Przyjęto wymagania z zakresu ochrony środowiska zawarte w projekcie Kodeksu Polarnego wraz z poprawkami do konwencji MARPOL, które wraz z przyjętą przez MSC 94 częścią dot. bezpieczeństwa (rez.MSC.385(94) stanowią Międzynarodowy Kodeks Bezpieczeństwa dla Statków Uprawiających Żeglugę na Wodach Polarnych. Planuje się, że Kodeks Polarny wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2017 roku.

Załącznik I

Przyjęto poprawki do prawidła 12  Załącznika I konwencji MARPOL, dotyczące zbiorników na pozostałości olejowe (szlam). Poprawki uaktualniają i zmieniają prawidło, rozwijając wymagania dotyczące złącz i rurociągów do zrzutu w celu zapewnienia właściwej utylizacji pozostałości olejowych.

PSA/PSSA

Przyjęto rezolucję o poszerzeniu wschodniej granicy obecnego obszaru specjalnego i szczególnie wrażliwego (PSA, PSSA) Wielkiej Rafy Koralowej i Cieśniny Torresa, tak aby objąć południowo-zachodnią część Morza Koralowego, tj. część Australijskiego Morskiego Parku Narodowego Morze Koralowe; obszar ten stanowi odległy oceaniczny ekosystem, który jest schronieniem dla wielu zagrożonych, wędrownych i cennych komercyjnie gatunków.
 Proponowane środki ochrony (APM), w tym wyznaczenie nowych szlaków żeglugowych oraz obszarów wolnych od żeglugi, mają za zadanie obniżyć ryzyko wystąpienia kolizji i osiadania na mieliźnie statków poprzez oddzielenie przeciwnych szlaków komunikacyjnych, tak aby statki płynęły w odpowiedniej odległości od raf, ławic oraz wysepek. Omówione tutaj środki zostały już w marcu przyjęte przez Podkomitet Bezpieczeństwa Żeglugi, Radiokomunikacji oraz Poszukiwania i Ratownictwa (NCSR), a następnie przesłane na 95 sesję Komitetu Bezpieczeństwa na Morzu (MSC) w celu zatwierdzenia.

Konwencja BWM

Zbadano status Międzynarodowej Konwencji o Kontroli i Postępowaniu z Wodami Balastowymi i Osadami na Statkach (Konwencja BWM), 2004, która jest bliska osiągnięcia wymaganej liczby ratyfikacji, tj. kryterium związanego z tonażem. Liczba Państw, które przystąpiły do Konwencji wynosi obecnie 44, co stanowi 32,86% światowego tonażu floty handlowej. Konwencja BWM wejdzie w życie 12 miesięcy od daty, kiedy ratyfikuje ją nie mniej niż 30 krajów, których łączna liczba floty handlowej wynosi nie mniej niż 35% światowego tonażu.
Uzgodniono Harmonogram wdrożenia Konwencji BWM, gdzie podkreślono, że nie powinni być karani armatorzy, którzy zainstalowali lub zainstalują systemy postępowania z wodami balastowymi zatwierdzone zgodnie z obecnymi Wytycznymi (G8). Harmonogram zachęca Komitet, aby wypracował wytyczne dot. środków zaradczych i przekształcił okres próbny związany z Wytycznymi dotyczącymi pobierania i analizy próbek wody balastowej (BWM.2/Circ.42) w etap gromadzenia doświadczeń.
Wypracowano projekt poprawek do prawidła B-3 Konwencji BWM, tak aby było zgodne z rezolucją Zgromadzenia A.1088(28) dotyczącą zastosowania Konwencji. Przewiduje się, że przedmiotowe poprawki mogą zostać zatwierdzone podczas 69 sesji MEPC, a ich przyjęcie może nastąpić po wejściu konwencji w życie. Projekt poprawek zapewnia armatorom odpowiedni czas na dostosowanie statków do standardu określonego w prawidle D-2 Konwencji BWM.
Po zapoznaniu się z raportami z 30 i 31 zebrania Grupy Roboczej GESAMP-BWWG, zatwierdzono w podstawowym zakresie 5 systemów i w pełnym zakresie jeden system postępowania z wodami balastowymi.

EEDI  - Wytyczne dotyczące wydajności energetycznej statków

Przyjęto poprawki uaktualniające Wytyczne 2014 dotyczące obliczania i weryfikacji współczynnika projektowego wydajności energetycznej (EEDI) oraz zatwierdzono ich stosowanie od 1 września 2015.
 Przyjęto poprawki do Tymczasowych wytycznych 2013 dla określania minimalnej mocy napędu do utrzymania manewrowości statków w niekorzystnych warunkach, w fazie 1 dla masowców i zbiornikowców, oraz zadecydowano o sześciomiesięcznym okresie przejściowym w zastosowaniu poprawek.
Przyjęto poprawki uaktualniające Wytyczne 2014 w sprawie sposobu obliczania osiągniętego wskaźnika projektowego efektywności energetycznej (EEDI) dla nowych statków.
Uzgodniono tekst dokumentu dotyczący opracowania systemu gromadzenia danych o zużyciu paliwa przez statki, który mógłby być stosowany zarówno w obowiązkowej, jak  i nieobowiązkowej aplikacji systemu. W tej kwestii zwrócono uwagę na fakt, że system gromadzenia danych ma na celu analizę wydajności energetycznej, a o skuteczności takiej analizy decyduje dostęp do danych dotyczących pracy transportowej statków; jednakże, do tej pory nie określono odpowiednich parametrów pomiaru tej pracy.
 Przedłożony tekst dotyczy systemu gromadzenia danych statków o pojemności brutto 5 000 ton i większej, który ma zawierać numer identyfikacyjny statku, jego parametry techniczne, całkowite roczne zużycie danego typu paliwa w tonach metrycznych, pracę transportową i/lub przybliżone dane do uzupełnienia. Sposób gromadzenia informacji zostanie nakreślony w Planie zarządzania efektywnością energii na statkach (SEEMP) dla danego statku. Dane złożą się na roczny wynik zgłoszony przez armatora do Administracji Państwa Bandery, która z kolei prześle te informacje do bazy danych IMO. Dostęp do bazy danych będzie ściśle ograniczony do Państw Członkowskich, a dane anonimowe.

Gazy Cieplarniane

Omówiono dokument przedłożony przez Wyspy Marshalla, który nawoływał do sprecyzowania docelowej wartości redukcji emisji gazów cieplarnianych w żegludze międzynarodowej.
Komitet zadecydował, że priorytetem jest kontynuowanie bieżących prac, a w szczególności ustanowienie mechanizmu zbierania danych w celu dokładnego pomiaru emisji gazów przez statki. Propozycja Wysp Marshalla zostanie podjęta na sesji Komitetu w przyszłości. Komitet dostrzega potrzebę dalszego rozważenia tej propozycji , również w kontekście zbliżającej się 21 Konferencji Stron (COP 21) w sprawie konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (UNFCCC) , która ma się odbyć w Paryżu jeszcze w tym roku.

Wytyczne i wymagania dotyczące zanieczyszczenia powietrza

Przyjęto poprawki do Wytycznych z 2009 r. w sprawie systemów oczyszczania gazów spalinowych (Rezolucja MEPC.184(59)). Poprawki odnoszą się do niektórych aspektów badania emisji, tj. pomiar emisji dwutlenku węgla (CO2) i dwutlenku siarki (SO2), wyjaśnienie kryteriów badania limitu pH dla zrzutu wody pozostałej po oczyszczaniu spalin oraz uwzględnienie metodyki równoważnej do stosowania rzeczywistych pomiarów.
Zatwierdzono projekt poprawek do Kodeksu Technicznego NOX 2008, które ułatwiają badanie silników zasilanych gazem oraz silników dwupaliwowych w zakresie strategii Poziomu III NOX. Zmiany te mają zostać przyjęte na 69 sesji MEPC.
Zatwierdzono projekt poprawek do Załącznika VI konwencji MARPOL w zakresie zapisów o zgodności z wymaganiami dotyczącymi obszarów kontroli III poziomu emisji NOx. Zmiany te mają zostać przyjęte na 69 sesji MEPC.
Zatwierdzono Wytyczne dotyczące stosowania prawidła 13 Aneksu VI konwencji MARPOL dotyczącego wymagań III poziomu emisji dla silników dwupaliwowych i silników zasilanych gazem.
Przyjęto poprawki do Wytycznych 2011 dotyczących Kodeksu Technicznego NOX 2008 w zakresie szczególnych wymagań dla silników wysokoprężnych z zainstalowanym systemem selektywnej redukcji katalitycznej (SCR) (Rezolucja MEPC.198(62)).
Z uwagi na spójność i względy bezpieczeństwa, Komitet zgodził się również procedować opracowanie wytycznych dotyczących pobierania próbek i sprawdzania oleju napędowego używanego na statkach.

Przegląd dostępności paliw

Zgodnie z prawidłem 14 Aneksu VI konwencji MARPOL o tlenkach siarki (SOx) i cząstkach stałych, uzgodniono założenia prac nad dostępnością oleju napędowego na statkach spełniającego światowe wymogi w zakresie zawartości siarki mniejszej niż 0,50% m/m, które wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2020 r. Sekretariat IMO poproszono o zainicjowanie tych badań przed 1 września 2015, tak aby końcowy raport z tych prac mógł być przedłożony na 70 sesję MEPC (jesień 2016 roku) jako właściwe źródło informacji dla Stron Członkowskich podejmujących decyzje związanie z Aneksem VI konwencji MARPOL.
Powołano Komitet do monitorowania prowadzonych badań, w skład którego weszło 13 Państw Członkowskich, jedna organizacja międzyrządowa oraz sześć międzynarodowych podmiotów pozarządowych.
Zawartość siarki w oleju napędowym używanym przez statek, wyrażona w % m/m, może wynosić maksymalnie 3.50% m/m poza Obszarem Kontroli Emisji (ECA), i powinna spaść do wartości 0.50% m/m z dniem 1 stycznia 2020 r. W zależności od wyników ww. badań, wejście w życie powyższego wymogu może zostać odroczone do 1 stycznia 2025 roku. Na Obszarach Kontroli Emisji, zawartość siarki w oleju napędowym nie może przekraczać 0.10% m/m.

Definicja węgla elementarnego (sadzy)

 Uzgodniono definicję emisji węgla elementarnego w żegludze międzynarodowej, opartą na definicji „Bond et al.” określającej węgiel elementarny jako odrębny związek węglowy, który powstaje w płomieniach podczas spalania paliwa zawierającego węgiel, i który z powodu swoich wyjątkowych właściwości fizykochemicznych różni się od innych postaci węgla i związków węgla zawartych w mieszaninie atmosferycznej.

Konwencja o recyklingu statków – przegląd Wytycznych w sprawie opracowania wykazu materiałów niebezpiecznych (IHM Guidelines)

Przyjęto Wytyczne 2015 w sprawie opracowania wykazu materiałów niebezpiecznych, wymaganym zgodnie z Konwencją o bezpiecznym i przyjaznym dla środowiska recyklingu statków (konwencja z Hong Kongu, HCK 2009), która jeszcze nie weszła w życie.

Zapobieganie zanieczyszczeniom olejowym

Przyjęto dwa projekty wytycznych dot. reagowania w przypadku wycieku oleju, opracowane przez Podkomitet Zapobiegania i Reagowania na Zanieczyszczenia (PPR):
Wytyczne dotyczące międzynarodowej pomocy udzielanej w przypadku przeciwdziałania incydentom zanieczyszczania olejem na morzu - mają ułatwić pozyskiwanie środków na reagowanie na wycieki olejowe oraz wybór ofert pomocy od innych krajów i organizacji w przypadku dużych i skomplikowanych wycieków olejowych.

Wytyczne dotyczące użycia dyspersantów w walce z zanieczyszczeniami olejowymi na morzu – Część III (Aspekty operacyjne i techniczne dla stosowania dyspersantów na powierzchni).

Część I (Informacje podstawowe) oraz Część II (Uregulowania krajowe) ww. wytycznych już zostały przyjęte i zostaną opublikowane razem z Częścią III. Obecnie jest opracowywana Część IV poświęcona stosowaniu dyspersantów pod wodą; bierze ona pod uwagę doświadczenia z wypadku Deepwater Horizon i postępu technicznego w tej dziedzinie.