Zakwity fitoplanktonu przybrzeżnego zwiększyły się zarówno pod względem zasięgu, jak i częstotliwości w latach 2003-2020 - wynika z badań opublikowanych w Nature.

Zakwity fitoplanktonu to skupiska mikroskopijnych glonów, które mogą rozwijać się w warstwie powierzchniowej ekosystemów morskich i słodkowodnych. Naukowcy prognozują, że w wyniku działalności człowieka zakwity będą pojawiały się coraz częściej i będą obejmowały większe obszary.

Zakwity mogą dostarczać pożywienia i składników odżywczych innym organizmom, ale są również związane z negatywnymi skutkami, takimi jak wytwarzanie toksyn, które mogą gromadzić się w sieciach pokarmowych i wpływać na ograniczenie dostępnego tlenu. W konsekwencji będzie powstawało coraz więcej tzw. martwych stref w miejscach, gdzie ekosystem nie miał wcześniej problemu z zachowaniem równowagi.

Nową mapę zakwitów fitoplanktonu w skali globalnej opracowali niedawno naukowcy z Kanady, Chin i USA. Przygotowując ją, wykorzystali wyniki analiz 760 tys. zdjęć, uzyskanych w latach 2003-2020 z satelity NASA.

Na podstawie analizy zdjęć satelitarnych naukowcy ustalili, że całkowity obszar dotknięty zakwitami w 2020 r. wyniósł 31,47 mln km2, zajmując 8,6 proc. powierzchni oceanów na świecie. W roku 2003 powierzchnia ta była o 3,97 mln km2 mniejsza.

Naukowcy posłużyli się również innym wskaźnikiem - medianą - by zbadać procentowy wzrost zakwitu fitoplanktonu. W rozważanym okresie odnotowali wzrost o 59,2 proc. Zaobserowali również, że istnieje silna korelacja między wzrostem temperatury powierzchni morza a średnią częstotliwością zakwitów.

Według autorów opracowania mapa zakwitów stanowi cenne źródło informacji i może być wykorzystana do kształtowania polityki środowiskowej.

„Szczegółowe informacje na temat zasięgu i częstotliwości zakwitów fitoplanktonu przybrzeżnego pomagają naukowcom zrozumieć, w jaki sposób powstają i rozpraszają się. Takie informacje można wykorzystać do oceny ryzyka i korzyści związanych z zakwitami oraz mogą pomóc w opracowaniu strategii minimalizowania występowania lub szkodliwych skutków zakwitów” – podsumowują autorzy publikacji (https://www.nature.com/articles/s41586-023-05760-y).

Urszula Kaczorowska

uka/ zan/