• <

Sztormowe czasy dla floty rybackiej UE. Sektor dotknięty wysokimi cenami paliw

Strona główna Ekologia Morska, Ochrona Bałtyku, Rybołówstwo Morskie Sztormowe czasy dla floty rybackiej UE. Sektor dotknięty wysokimi cenami paliw

Partnerzy portalu

Sztormowe czasy dla floty rybackiej UE. Sektor dotknięty wysokimi cenami paliw  - GospodarkaMorska.pl
Fot. Paul Einerhand / Unsplash

Rybołówstwo Unii Europejskiej będzie miało trudności z utrzymaniem rentowności z powodu gwałtownego wzrostu kosztów energii i inflacji w 2022 r. Flota rybacka UE może zakończyć 2022 r. ze stratami, wynika z najnowszego „2022 Annual Economic Report on the EU Fishing Fleet”.

Niekorzystne trendy ekonomiczne zostaną osłabione w niektórych krajach w wyniku finansowego wsparcia UE i krajowej pomocy publicznej. Nie zmieni to jednak stałego trendu zmniejszania się floty i liczby osób, które wybierają trudny zawód rybaka.

Rybołówstwo w (nie)zrównoważonym świecie

- Wyniki zaprezentowane w niniejszym raporcie pokazują również, że cele zrównoważonego rybołówstwa i transformacji energetycznej wzajemnie się wzmacniają i są niezbędne do zapewnienia długoterminowej społeczno-gospodarczej rentowności sektora rybołówstwa UE – przekonuje Dyrekcja Generalna ds. Morskich i Rybołówstwa (DG Mare).

Oprócz prognoz na 2022 r. raport obejmuje również analizę zmian od 2020 roku, kiedy sektor został dotknięty pandemią Covid-19. Od tego czasu unijna flota rybacka płynie pod wiatr.

Sztormową falę wywołało wyjście Wielkiej Brytanii z UE, co spowodowało wyłączenie znacznych akwenów, na których aktywnie działali rybacy  z Francji, Danii oraz innych krajów UE. 

- W 2022 r. w następstwie agresji militarnej Rosji na Ukrainę ceny paliw w 2022 r. znacznie wzrosły. Były one prawie dwukrotnie wyższe od cen z 2021 r. w lipcu 2022 r., co doprowadziło do kolejnego wzrostu kosztów operacyjnych – zauważa DG Mare.

Flota

W 2020 r. flota rybacka UE liczyła 73 716 statków o łącznym tonażu brutto 1,30 mln t i mocy silników 5,26 mln kW. Z tego 17 605 statków stało na cumach. Tak więc 23,8% floty to grupa statków nieaktywnych.

Aktywnych statków rybackich zbliżyła się do 56 111 jednostek. Spośród aktywnych statków 75% stanowiły jednostki SSCF (small-scale coastal fleet), 24% to LSF (large-scale fleet), a mniej niż 0,5% DWF (distant-water fleet). Zdolność floty UE nadal malała w podobnym tempie jak w poprzednich latach.

W 2020 r. flota łodzi przybrzeżnych UE działająca na niewielką skalę (SSCF) liczyła 42 582 statki i zapewniała zatrudnienie dla 62 196 rybaków. Oznacza to, że SSCF stanowiły 76% aktywnej floty z 50% udziałem zaangażowanych w połowach rybaków. EPC wyniosły 32 128, co wskazuje na charakter tej działalności w niepełnym wymiarze godzin.

Małe statki mało rentowne

Łącznie działalność w grupie SSCF była rentowna w 2020 r., ale przychody i osiągnięta wartość dodana oraz wszystkie wskaźniki ekonomiczne zmalały w porównaniu z 2019 r. Jedynym wyjątkiem jest średnia płaca, która wzrosła o 4,2% do 14 365 EUR (w porównaniu z 2019 r.).

Wyniki w podziale na państwa członkowskie pokazują, że aktywności SSCF w siedmiu krajach przyniosło straty. Straty brutto zgłaszali Niemcy, Dania, Estonia, Litwa, Łotwa, Malta i Polska. O stratach netto informowali: Niemcy, Dania, Estonia, Finlandia, Grecja, Litwa, Łotwa, Malta, Polska i Szwecja.

Szczególnie zła sytuacja była widoczna w regionie bałtyckim, gdzie łącznie rybacy SSCF osiągali już ujemne straty brutto w latach 2018-19, a w 2020 r. wyniki ekonomiczne uległy dalszemu pogorszeniu.

Duże trzymają się mocno

W 2020 r. flota dużych jednostek liczyła 13 280 statków i zatrudniała 55 952 rybaków. To stanowiło odpowiednio 18% całej floty rybackiej UE i 45% rybaków. Flota ta zapewniała 79% udziału w dostawach ryb i owoców morza do portów i gwarantowała  70% wartości dostaw floty rybackiej UE.

Flota LSF była rentowna w 2020 roku, ale wartość dodana spadła o 6%, zysk brutto o 8,5%, a zysk netto o 23% w porównaniu do roku 2019. Jest to powtórzenie tego, co zaobserwowano w 2019 r. Podobnie jak w 2019 r. wszystkie floty LSF państw członkowskich wypracowały zysk brutto w 2020 r. Jedynie trzy administracje   – Cypr, Niemcy i Finlandia – zgłosiły straty netto.

Flota dalekomorska UE (DWF) liczyła w 2020 r. 249 statków i zatrudniała 6 480 rybaków. To stanowi poniżej 0,5% floty UE, w której zatrudniano 5,3% ogółu rybaków UE. Flota ta zapewniała dostawy 15% złowionej masy i taki sam procent wartości połowów  floty UE.

Armatorzy dalekomorscy  osiągnęli wartość dodaną  314 mln EUR. Zysk brutto oszacowano na 91 mln euro, a zysk netto na 31 mln euro. Zysk brutto i wartość dodana były zbliżone poziomem do wartości uzyskanych w 2019 roku, natomiast zysk netto wzrósł o prawie 23%. Francuska administracja zgłosiła, że jej flota LDF poniosła stratę brutto, a włoska administracja zgłosiła zakończenie roku ze stratą netto.

Rybacy

Na podstawie danych przekazanych przez państwa członkowskie w ramach EU MAP w 2020 r. zatrudnienie wynosiło 124 636 rybaków. Średnie zarobki  rybaków w UE osiągnęły 25 654 euro rocznie. Ale prawie 29% zatrudnionych było rejestrowanych  jako wykonujących pracę nieodpłatnie. Podobny udział rejestrowano również w 2019 r.

Stwierdzono znaną od lat prawdę, że występuje duże zróżnicowanie płac w różnych państwach członkowskich. Dlatego płaca waha się od średniej płacy wynoszącej 1 127 EUR dla rybaków cypryjskich do 107 461 EUR dla rybaków belgijskich. W obu przypadkach notowano wyższe wartości niż w 2019 r.

Flota UE spędziła 5,3 mln dni na morzu i zużyła 1,9 mld litrów paliwa. Rybacy UE  wyłowili i przekazali do skupu 3,9 mln t ryb i owoców morza o zgłoszonej wartości 5,8 mld EUR.

Rentowność maleje

Globalną wartość dodaną brutto oszacowano na 3,3 mld euro, a  zysk brutto 1,16 mld euro. W tym przypadku uwzględniono w obliczeniach wszystkie efekty przychodów ze sprzedaży bez dopłat i praw połowowych.

- Wyniki te wskazują na pogorszenie [sytuacji rybaków – MG] w porównaniu z 2019 r., podczas gdy obecne szacunki sugerują, że wyniki floty rybackiej UE ulegną umiarkowanie (w 2021 r.) i znacznie (w 2022 r.) pogorszeniu, szczególnie pod wpływem wzrostu cen paliw – stwierdzają autorzy „2022 Annual Economic Report on the EU Fishing Fleet”.

Udział wartości dodanej w przychodach oszacowano na 55%, a marżę zysku brutto na prawie 20%. Przy łącznym zysku netto na poziomie prawie 0,4 mld euro w 2020 r. 7,2% przychodów zostało obliczonych jako zysk z działalności rybackiej. Na te wyniki istotny wpływ miały niskie ceny paliwa w 2020 r.

Rybacy ze wsparciem z UE

UE od początku rosyjskiej agresji, podobnie jak w czasie pandemii, zareagowała natychmiast, aby wesprzeć sektor, przyjmując:  mechanizm kryzysowy, umożliwiający udzielanie szczególnego wsparcia w ramach Europejskiego Funduszu Morskiego, Rybackiego i Akwakultury (EMFAF);  nowe tymczasowe ramy kryzysowe dotyczące pomocy państwa;  modyfikacja Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego (EFMR) w celu zaoferowania szczególnego wsparcia – informuje DG Mare.

W Polsce do 15 listopada ARiMR będzie prowadzić nabór wniosków o przyznanie pomocy finansowej dla właściciela albo współwłaściciela statku rybackiego. Dotyczy to jednostek wpisanych do rejestru. Ta pomoc została przeznaczona na rozpoczęcie wykonywania działalności gospodarczej, z wyłączeniem niektórych działalności, takich jak np. rybołówstwo i rolnictwo.

Wysokość pomocy wynosi ograniczono do 200 000 zł dla jednego wnioskodawcy. Zastrzega się, że wmusi być dokumentowana. Jej wykorzystanie należy rejestrować w terminie do 1 miesiąca od rozpoczęcia wykonywania subsydiowanej działalności. Wsparcie ma charakter pomocy de minimis. Wnioski o przyznanie pomocy należy składać do dyrektora oddziału regionalnego Agencji właściwego ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę wnioskodawcy.


Źródła: ARiMR, Dyrekcja Generalna ds. Morskich i Rybołówstwa
    

Partnerzy portalu

Dziękujemy za wysłane grafiki.