Rybołówstwo morszczuka to pierwsze w Namibii i drugie w Afryce rybołówstwo, które uzyskało certyfikat zrównoważonego rybołówstwa MSC, potwierdzający, że połowy prowadzone są zgodnie z najbardziej rygorystycznymi globalnymi wymogami środowiskowymi. Certyfikat, uzyskany dzięki intensywnej wieloletniej pracy na rzecz ochrony zasobów ryb i owoców morza, otwiera namibijskim rybakom dostęp do dochodowych rynków europejskich.

Zrównoważone połowy morszczuka w Namibii

Certyfikat MSC stanowi uznanie dla postępów poczynionych przez rząd Namibii oraz sektor rybołówstwa w odbudowie stad morszczuka[1], zdziesiątkowanych w wyniku przełowienia przez zagraniczne floty[2]. Pozytywne przejście procesu certyfikacji według standardu MSC przez namibijskie rybołówstwo morszczuka (Namibia hake trawl and longline fishery), wymagało udokumentowania, że dane stado znajduje się w dobrej kondycji, działalność rybołówstwa ma minimalny wpływ na środowisko oraz posiada skuteczny system zarządzania[3].

Rybołówstwo jest trzecim co do wielkości sektorem gospodarki Namibii. Większość tego sektora stanowi właśnie rybołówstwo morszczuka, w którym zatrudnionych jest bezpośrednio ponad 10 tys. osób. Większość pracowników stanowią kobiety, które w fabrykach zlokalizowanych wokół portów czyszczą, filetują i pakują ryby na eksport. Uzyskanie certyfikatu MSC przyczyni się do rozwoju przemysłu rybnego, tworząc więcej miejsc pracy i przynosząc korzyści krajowej gospodarce oraz lokalnym społecznościom.

– Naszym obowiązkiem jest stać na straży zasobów naturalnych Namibii i zarządzać rybołówstwem w sposób, który zapewni długoterminową dobrą kondycję oraz bioróżnorodność oceanów, a jednocześnie pozwoli naszemu przemysłowi rybnemu zmaksymalizować wartość zasobów dla obecnych i przyszłych pokoleń, zgodnie z postanowieniami artykułu 95 (I) Konstytucji Namibii[4]. Ciężko pracowaliśmy, aby odbudować stada morszczuka, które w przeszłości były nadmiernie eksploatowane. Certyfikat MSC stanowi niezależne potwierdzenie, że nasze wysiłki przynoszą efekty oraz daje sygnał dla przetwórców, sprzedawców detalicznych oraz wszystkich miłośników ryb na całym świecie, że stada morszczuka z Namibii są zarządzane w sposób zrównoważony i takie pozostaną – powiedział dr A Kawana, Minister Rybołówstwa i Zasobów Morskich Namibii.

Dostęp do nowych rynków

Globalny wzrost zainteresowania konsumentów produktami pochodzącymi ze zrównoważonych źródeł sprawia, że popyt na certyfikowane ryby przewyższa podaż. Dzięki certyfikatowi MSC namibijskie rybołówstwo morszczuka zyskało możliwość dalszego eksportu na rynki Europy Południowej oraz ekspansji na dochodowe rynki detaliczne w Europie Północnej. Działające tam supermarkety i marki produktowe preferują pozyskiwanie ryb i owoców morza z rybołówstw posiadających certyfikat MSC.

– Popyt na morszczuka pochodzącego ze zrównoważonych źródeł stale rośnie, zwłaszcza w Europie. Certyfikat MSC pozwoli branży morszczuka w Namibii zachować konkurencyjność oraz zaspokoić popyt na dotychczasowych rynkach, a także rozszerzyć działalność na nowe rynki, na których sprzedawcy detaliczni i marki produktowe, wychodząc naprzeciw oczekiwaniom klientów, zaopatrują się w ryby pochodzące z certyfikowanych łowisk. Teraz, gdy otrzymaliśmy certyfikat MSC liczymy, że liczby zaczną rosnąć, na czym skorzystają Namibijczycy, lokalne społeczności, gospodarka i oczywiście oceany – powiedział Peter Pahl, Przewodniczący Namibian Hake Fishing Association.

Zadowolenie z przyznania certyfikatu MSC namibijskiemu rybołówstwu morszczuku wyraziła także firma Nomad Foods, właściciel marek Birdseye, Findus oraz Iglo, która zobowiązała się do końca 2025 r, pozyskiwać 100% ryb i owoców morza ze zrównoważonych źródeł.

– Jako największy na świecie nabywca certyfikowanych dzikich ryb białych oraz dumny współzałożyciel MSC, mamy do odegrania kluczową rolę w zachęcaniu rybołówstw do ciągłego udoskonalania praktyk, tak aby zapewnić dobrą kondycję stad ryb, gatunków wrażliwych oraz siedlisk morskich. Wymaga to długoterminowego spojrzenia i współpracy w całym łańcuchu dostaw. Ponieważ 95% naszego surowca posiada zewnętrzny certyfikat, przyszedł czas, aby skupić się na pozostałych gatunkach znajdujących się w naszej ofercie, w tym morszczuku z Namibii. Przez wiele lat wspieraliśmy rybołówstwo morszczuka z Namibii na drodze do uzyskania certyfikatu MSC i mamy nadzieję być jedną z pierwszych firm, które dostarczą europejskim konsumentom produkty z certyfikowanego namibijskiego morszczuka – powiedział Stefan Descheemaeker, Dyrektor Generalny Nomad Foods.

Namibijskie rybołówstwo morszczuka, które działa na dużo większą skalę niż wiele rybołówstw w krajach Globalnego Południa, wprowadzi na międzynarodowe rynki blisko 160 tys. ton morszczuka pochodzącego ze zrównoważonych połowów.

Problem przełowienia w Afryce

Chociaż, jak wskazuje FAO, zrównoważone rybołówstwo jest bardziej produktywne i odporne na zmiany, obecnie ponad jedna trzecia światowych zasobów ryb jest przełowiona. Bank Światowy oszacował[5], że aby osiągnąć równowagę, pozwalającą zabezpieczyć zasoby ryb oraz zyski, wielkość połowów na wodach afrykańskich musiałaby zostać zredukowana o ponad 50%.

MSC wraz z rybołówstwami na całym świecie – w tym z rybołówstwem South African Hake fishery, które jako pierwsze w Afryce uzyskało w 2004 r. certyfikat MSC – walczy z problemem przełowienia, aby zapewnić żywe zasoby oceanów dla przyszłych pokoleń.

– Osiągnięcia rybołówstwa morszczuka z Namibii to doskonały przykład tego, jak program MSC działa we współpracy z rządami, naukowcami i przemysłem, aby stymulować zmiany. Około 60% wszystkich poławianych ryb i owoców morza pochodzi z Globalnego Południa, gdzie stanowią istotne źródło białka. Zainteresowanie oraz zaangażowanie w nasz program gwałtownie rośnie wśród krajów rozwijających się. Pragniemy nawiązać współpracę z innymi rybołówstwami oraz rządami w regionie i mamy nadzieję, że sukces rybołówstwa z Namibii ich do tego zachęci – powiedział Michael Marriott, MSC Program Manager: Africa, Middle East and South Asia.