Prof. Kolada: przyczyny toksycznego zakwitu złotej algi mają charakter wieloczynnikowy

Przyczyny toksycznego zakwitu złotej algi mają charakter wieloczynnikowy; podwyższone zasolenie wód stwarza warunki, ale niekoniecznie determinuje zakwit – powiedziała w czwartek podczas sejmowej podkomisji prof. Agnieszka Kolada z Instytutu Ochrony Środowiska.

W czwartek podczas posiedzenia sejmowej podkomisji stałej do spraw funkcjonowania zarządzania kryzysowego przedstawiono informacje na temat skutków katastrofy ekologicznej na Odrze w 2022 r., które został zawarte w poświęconym temu zagadnieniu raporcie z końca marca tego roku. Raport został omówiony przez szefową Zakładu Ochrony Wód Instytutu Ochrony Środowiska – Państwowego Instytutu Badawczego prof. Agnieszkę Koladę.

Prof. Kolada przypomniała, że pierwsze śnięcia ryb w Odrze odnotowano 14 lipca ubiegłego roku. „Śnięcia były notowane przez około 1,5 miesiąca wzdłuż całego biegu Odry. W tym okresie zebrano około 250 ton śniętych ryb” – mówiła naukowiec.

Profesor podkreśliła, że najistotniejszym skutkiem ubiegłorocznej katastrofy ekologicznej w Odrze były „ubytki w ichtiofaunie”. Badania w tym zakresie zostały przeprowadzone przez Instytut Rybactwa Śródlądowego – Państwowy Instytut Badawczy jesienią ubiegłego roku na 15 stanowiskach badawczych wzdłuż Odry. „Widać w tych badaniach duży ubytek w masie i liczbie ryb, przy czym ubytek jest widoczny przede wszystkim wśród osobników dużych” – mówiła.

Według tych badań „drastyczny ubytek” widać w gatunkach chronionych ryb i mięczaków. „To m.in. wyginięcie małż z gatunku skójkowatych. To również obniżenie klasy potencjału ekologicznego z dobrej do umiarkowanej na sześciu z dziewięciu stanowisk” – mówiła prof. Kolada.

Profesor podkreśliła, że według monitoringu pod kątem stanu ekologicznego wód „wszystkie jednolite części wód wzdłuż Odry wykazują zły stan”. „Na to składa się zły stan chemiczne, czyli liczne przekroczenia i zazwyczaj słaby bądź zły stan ekologiczny” – mówiła prof. Kolada.

Uczona mówiła też o przewodności elektrolitycznej w Odrze, która jest dobrym wskaźnikiem zasolenia. „Ta przewodność elektrolityczna w Odrze jest zmienna, ale generalnie jest wysoka. Przy tym po samej katastrofie nie widzimy jakiś diametralnych zmiana tego parametru w stosunku do tego co było wcześniej” – mówiła. Wskazała też na istotną zależność liczebności złotej algi od stosunku biogenów – azotu i fosforu.

Prof. Kolada podkreśliła, że przyczyny toksycznego zakwitu złotej algi mają charakter wieloczynnikowy. „Nie można przy tym powiedzieć, że jeden czynnik jest ważniejszy niż drugi. Podwyższone zasolenie wód stwarza warunki, ale niekoniecznie determinuje zakwit” – mówiła.

Dodała, że na przełomie lipca i sierpnia ubiegłego roku wystąpił szereg czynników – podwyższone zasolenie, wysoka zawartość chlorków i siarczanów, podwyższona temperatura wody oraz wahania parametrów wody w czasie. „Na pewno warunki pokarmowe mają bardzo duże znaczenie. Dostępność biogenów to jest podstawa zakwitu każdego gatunku glonu nie tylko złotej algi” – mówiła naukowiec.

Piotr Doczekalski

pdo/ drag/