Zastosowanie przez osoby prowadzące działalność gospodarczą poprawnej stawki podatku od towarów i usług ma kluczowe znaczenie dla prawidłowego rozliczania się przez przedsiębiorców z budżetem państwa. Stawka podatku obrotowego jest immanentnie związana z profilem i rodzajem prowadzonej działalności gospodarczej.

Ostatnio przeprowadzono wiele kontroli skarbowych skupionych na przedsiębiorcach świadczących usługi w zakresie transportu morskiego i przybrzeżnego pasażerskiego z wyłączaniem żeglugi bliskiego zasięgu jeśli chodzi o prawidłowość zastosowanej przez nich stawki VAT do świadczonych usług. Organy podatkowe coraz częściej dokonując weryfikacji stosownej stawki podatku, analizują przy tym szczegółowo specyfikę przyjętego przez przedsiębiorcę modelu biznesu w powiązaniu z wpisanym kodem Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług  oraz faktycznie wykonywanymi czynnościami.

Usługi w zakresie transportu morskiego, a zastosowanie stawki VAT

Jak wskazano powyżej aktualnie w kręgu zainteresowania organów podatkowych pozostają osoby prowadzące działalność polegającą na świadczeniu usług transportu morskiego i przybrzeżnego pasażerskiego z wyłączaniem żeglugi bliskiego zasięgu.  Zgodnie z art. 41 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług wykonywanie usług w zakresie transportu morskiego opodatkowane jest stawką VAT 8%. Na uwagę zasługuje bowiem fakt, iż poza organizowaniem transportu, czy rejsów pasażerskich przedsiębiorcy w ramach świadczonych usług proponują także wydarzenia o charakterze rekreacyjnym. Oś sporu sprowadza się do ustalenia, która z oferowanych usług ma charakter dominujący, a która wyłącznie pomocniczy. Kontrole organów podatkowych sprowadzają się zatem, przede wszystkim do ustalenia czy w ramach działalności transportu morskiego i przybrzeżnego pasażerskiego, przedsiębiorcy oferują swoim klientom dodatkowy wachlarz usług.

W ocenie organów podatkowych wykonywanie przez przedsiębiorcę wyłącznie rejsów – a zatem jedynie transportu pozwala na stosowanie przez podatnika 8% stawki podatku VAT. Jednakże w przypadku oferowania dodatkowych atrakcji, tj. wypożyczenia wędek, strojów do nurkowania, wyżywienia czy też noclegu nie można mówić o świadczeniu usługi transportu morskiego, a wyłącznie usługi o charakterze sportowo-rekreacyjnym. Brak możliwości przypisania działalności przedsiębiorcy świadczenia usług transportowych wyklucza możliwość stosowania przez nich obniżonej stawki podatku obrotowego. W przypadku przygotowania przez osoby organizujące usługi transportowe, także oferty o profilu rekreacyjnym konieczne jest zdaniem organów podatkowych stosowanie 23% stawki podatku obrotowego.

Regulacje prawne i praktyczne ich zastosowanie

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt. 1 ustawy o podatku od towarów i usług opodatkowaniu podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług. W rozumieniu przywołanej powyżej ustawy poprzez pojęcie świadczenia usług rozumieć należy każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie posiadającej osobowości prawnej. Dla określenia właściwej stawki podatku w odniesieniu do oferowanych przez przedsiębiorcę usług, konieczne jest ustalenie miejsca ich świadczenia. Zgodnie z ustawą o podatku od towarów i usług ustalenie miejsca świadczenia usług przekłada się na miejsce ich opodatkowania i tym samym określenie prawidłowej stawki podatku. Organy podatkowe w toku weryfikacji profilu danego przedsiębiorcy oraz charakteru świadczonych przez niego usług, stoją na stanowisku, że Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług nie jest jedynym wyznacznikiem determinującym stawkę podatku.

W ocenie organów podatkowych określenie przez przedsiębiorcę właściwego kodu działalności gospodarczej jest konieczne jedynie z punktu widzenia oceny stanu faktycznego. Oceniając charakter świadczenia należy przede wszystkim uwzględnić istotę wykonywanych czynności i ich ostateczny cel, a nie wyłącznie przyporządkowany do danego kodu rodzaj działalności. Świadczenie składające się z co najmniej dwóch czynności, które z ekonomicznego punktu widzenia tworzy jedną całość ma miejsce wtedy, gdy jedną z jego części składowych uznaje za usługę zasadnicza, podczas gdy inne elementy traktuje się jako usługi pomocnicze. Kontrola organów podatkowych sprowadza się zatem do ustalenia, które z usług oferowanych przez przedsiębiorcę ma charakter jedynie subsydiarny (pomocniczy) – czy transport morski, czy też działalność sportowo – rekreacyjna.

Czym jest usługa pomocnicza?

Zgodnie z dominującym poglądem, usługę należy uznać za pomocniczą, jeżeli nie stanowi ona dla nabywcy celu samego w sobie, lecz jest środkiem do pełniejszego wykorzystania usługi zasadniczej (wyrok WSA w Szczecinie z dnia 29.07.2015r., I SA/Sz 717/15, wyrok WSA w Szczecinie z dnia 17.05.2012 r., I SA/Sz 231/15). A zatem aktualna lina orzecznicza prowadzi do wniosku, że istotą świadczenia w przypadku rejsu z wędkarzami lub nurkami nie jest sam rejs, a dokonanie połowu ryb lub nurkowanie. W tym kontekście sam transport, czy przewóz pasażerów ma charakter usługi wyłącznie pomocniczej.

W ocenie organów podatkowych oraz sądów administracyjnych skierowanie do nabywców wyłącznie oferty „przewozowej” bez jednoczesnego organizowania wydarzeń o charakterze rekreacyjnym, nie przyczyniłoby się do zrealizowania celu ekonomicznego i osiągnięcia zysku stanowiącego fundament prowadzenia działalności gospodarczej. Wachlarz usług oferowanych przez przedsiębiorców ma charakter kompleksowy, ściśle ze sobą połączony.

Organy podatkowe w celu poparcia swojego stanowiska przywołują orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, zgodnie z którym świadczenie kompleksowe występuje wówczas, gdy dwa lub więcej niż dwa świadczenia dokonane przez podatnika na rzecz konsumenta są tak ściśle powiązane, że obiektywnie w aspekcie gospodarczym tworzą jedną całość, której rozdzielenie miałoby sztuczny charakter. W tym kontekście wszystkie oferowane świadczenia lub czynności stanowią jednolite świadczenie dla celów podatku od wartości dodanej (wyrok w sprawie C349/96 Card Protection Plan Ltd, C-41/04 Levob Verzekeringen BV I OV Bank NV).

Wnioski   

Oferowanie przez przedsiębiorców usług transportu morskiego w połączeniu z ofertą rekreacyjną rodzi uzasadnione obawy, w przypadku wszczęcia przez organy podatkowe kontroli w przedmiocie prawidłowości rozliczania się z budżetem państwa w podatku od towarów i usług.  Działania organów podatkowych będą wszak nakierowane na zakwestionowanie stosowanej przez przedsiębiorców stawki VAT 8%.

Jednakże na uwagę zasługuje fakt, iż świadczenie przez osoby prowadzące działalność gospodarczą usług rekreacyjno – sportowych także pozwala na zastosowanie obniżonej stawki podatku, co konsekwentnie pomijają organy podatkowe. W kontekście powyższego należy zarekomendować, aby przedsiębiorcy świadczący usługi w ww. zakresie zweryfikowali przyjęte modele prowadzonych biznesów pod kątem ryzyk prawnopodatkowych związanych z obecnymi tendencjami interpretacyjnymi organów podatkowych.

Radca Prawny Mateusz Romowicz

Radca Prawny Alicja Bożek

Więcej informacji dotyczących pracy Kancelarii znajdą Państwo na stronie kancelaria-gdynia.eu , prawo-korporacyjne.pl

Znajdź nas na facebook